• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات عرش و کرسی•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات عرش و کرسی به آیات دارای واژه‌های «عرش» و «کرسی» اطلاق می‌شود.



"عرش" در لغت به معنای "تخت" است و به همین معنا چهار بار در قرآن (در آیات ۱۰۰ سوره یوسف و ۲۳، ۳۸ و ۴۲ سوره نمل ) آمده است.
"کرسی" نیز به معنای تخت و سریر است. این واژه به همین معنا در آیه ۳۴ سوره ص به کار رفته که اشاره به تخت سلیمان است. اما واژه "عرش" ۲۱ بار و "کرسی" یک بار در قرآن به خداوند سبحان نسبت داده شده است که مجموع این آیات را "آیات عرش و کرسی" می‌نامند.


برخی از این آیات چنین است:
۱. آیه ۱۷ سوره الحاقه : (... ویحمل عرش ربک فوقهم یومئذ ثمانیة)؛ "و عرش پروردگارت را آن روز هشت [۷]     بر سر خود بر می‌دارند"؛
۲. آیه ۵ سوره طه : (الرحمن علی العرش استوی)؛ "خدای رحمان که بر عرش استیلا یافته است"؛
۳. آیه ۲ سوره رعد : (... ثم استوی علی العرش...) ؛ " آنگاه بر عرش استیلا یافت"؛
۴. آیه ۲۵۴ سوره بقره : (... وسع کرسیه السماوات والارض...) ؛ " کرسی او آسمانها و زمین را در بر گرفته "؛
و نیز آیات: ۵۴ سوره اعراف ، ۱۲۹ سوره توبه ، ۱۰۰ سوره یوسف ، ۴۲ سوره اسراء ، ۸۶ و ۱۱۶ سوره مؤمنون ، ۵۹ سوره فرقان ، ۲۶ سوره نمل ، ۴ سوره سجده ، ۷۵ سوره زمر ، ۷ و ۱۵ سوره مؤمن ، ۸۲ سوره زخرف ، ۴ سوره حدید ، ۲۰ سوره تکویر ، ۱۵ سوره بروج و ۷ سوره هود .


گروهی از ظاهرگرایان از جمله کرامیه ، مجسمه و حنابله ، عرش و کرسی را جسمانی شمرده، عقیده دارند خداوند مستقر بر عرش و مماس با آن‌ها است و گاهی از عرش بر آسمان فرود می‌آید؛ ولی شیعه و معتزله معتقدند عرش و کرسی دارای معنای مجازی و کنایی‌اند و در آیاتی که عرش و کرسی به خدا نسبت داده شده، به معنای علم و عظمت و احاطه قدرت و سلطه و سلطنت خداوند سبحان است؛ زیرا این آیات با توجه به آیات محکم همچون (لا تدرکه الابصار)، (لیس کمثله شیء) و… هرگز بر جسمانی بودن خداوند سبحان دلالت ندارند.
[۲۷] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص(۱۰۵-۱۰۷).
[۳۰] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۴۵و۳۴۱.
[۳۱] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۴۱.
[۳۲] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، پیام قرآن، روش تازه‌ای درتفسیر موضوعی قرآن، ج۲، ص(۲۷۶-۲۷۹).
[۳۳] مصطفوی، حسن، ۱۲۹۴-۱۳۸۴، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۸، ص(۸۴-۹۰).



۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۰.    
۲. نمل/سوره۲۷، آیه۲۳.    
۳. نمل/سوره۲۷، آیه۳۸.    
۴. نمل/سوره۲۷، آیه۴۲.    
۵. ص/سوره۳۸، آیه۳۴.    
۶. حاقه/سوره۶۹، آیه۱۷.    
۷. طه/سوره۲۰، آیه۵.    
۸. رعد/سوره۱۳، آیه۲.    
۹. بقره/سوره۲، آیه۲۵۴.    
۱۰. اعراف/سوره۷، آیه۵۴.    
۱۱. توبه/سوره۹، آیه۱۲۹.    
۱۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۰.    
۱۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۲.    
۱۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۶.    
۱۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۱۶.    
۱۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۵۹.    
۱۷. نمل/سوره۲۷، آیه۲۶.    
۱۸. سجده/سوره۳۲، آیه۴.    
۱۹. زمر/سوره۳۹، آیه۷۵.    
۲۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷.    
۲۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۵.    
۲۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۸۲.    
۲۳. حدید/سوره۵۷، آیه۴.    
۲۴. تکویر/سوره۸۱، آیه۲۰.    
۲۵. بروج/سوره۸۵، آیه۱۵.    
۲۶. هود/سوره۱۱، آیه۷.    
۲۷. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص(۱۰۵-۱۰۷).
۲۸. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص(۸۱-۸۲).    
۲۹. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص(۱۴-۱۷).    
۳۰. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۴۵و۳۴۱.
۳۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۴۱.
۳۲. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، پیام قرآن، روش تازه‌ای درتفسیر موضوعی قرآن، ج۲، ص(۲۷۶-۲۷۹).
۳۳. مصطفوی، حسن، ۱۲۹۴-۱۳۸۴، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۸، ص(۸۴-۹۰).



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«آیات عرش و کرسی».    



جعبه ابزار