• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه تهلکه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه ۱۹۵ سوره بقره ، از آیات دلالت کننده بر وجوب شرعى احتیاط است.




آیه تهلکه " و لا تلقوا بایدیکم الى التهلکة " آیه اى است که به منظور اثبات احتیاط شرعی به آن استناد شده است به این بیان که حکم به ترخیص و انجام فعل در چیزهایى که احتمال حرمت آنها داده مى شود ( محتمل الحرمه ) - هر چند دلیل معتبرى بر حرمت آنها اقامه نشده - از مصادیق " به هلاكت انداختن نفس " بوده و حرام است ، بنابراین چاره اى جز احتیاط در مشتبهات نیست .



اخباری ها مى گویند : مکلف گاهى توجه ندارد که ممکن است استعمال دخانیات در عالم واقع حرام باشد ؛ در این صورت ، اگر وی مرتکب چنین فعلی شود نهى آیه شریفه شامل او نمى شود ؛ ولى اگر مکلف ، به حکم واقعى استعمال دخانیات توجه داشته باشد و احتمال حرمت واقعى آن را بدهد و با این حال مرتکب آن شود ، مصداقى از به هلاکت انداختن نفس محقق مى شود که آیه شریفه ، از آن نهی کرده است .



به استدلال اخباری ها جواب هایى داده شده است از جمله :
۱- اگر مکلف احتمال حرمت استعمال دخانیات بدهد و دلیل معتبرى به او اجازه ارتکاب آن را ندهد، در صورت ارتکاب ، از مصادیق به هلاکت انداختن نفس شمرده مى شود ، اما اگر دلیل معتبرى بر حرمت عمل وجود نداشته باشد و مکلف برای انجام آن ، به ادله اى که دلالت بر ترخیص از ناحیه شارع دارد ، مثل حدیث رفع، حدیث سعه و... ، استناد بکند، دیگر از مصادیق به هلاکت انداختن نفس شمرده نمى شود؛
۲- نهى در آیه، نهى ارشادى است ؛
۳- این آیه در سیاق آیات جهاد است و با ملاحظه قبل و بعد آن ، نتیجه اى عکس تصور ابتدایى به دست می آید ، زیرا مى فرماید: " خود را براى نبرد با دشمن آماده نموده و با او مبارزه کنید " سپس مى فرماید: " و لا تلقوا بایدکم الى التهلکة " ؛ یعنى اگر در خانه نشستید و براى جهاد آماده نشدید ، این عمل شما به هلاکت اندختن نفس است .



در تنظیم این مقاله از مستندات ذیل استفاده شده است.
جزایری ، محمدجعفر ، منتهى الدرایة فى توضیح الكفایة ، ج ۵ ، ص ۳۲۳
انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائدالاصول، ج ۱، ص ۳۳۹    
مكارم شیرازی ، ناصر ، انوارالاصول ، ج ۳ ، ص ۶۷
فاضل لنكرانی ، محمد ، ایضاح الكفایة ، ج ۴ ، ص ۴۸۲
فاضل لنكرانی ، محمد ، سیرى كامل دراصول فقه ، ج ۱۱ ، ص ۳۰۲-۳۰۷


 
۱. آیه ۱۹۵ سوره بقره    
۲. سوره بقره(۲)،آیه ۱۹۵.    




مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی    






جعبه ابزار