آیه قتال•
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیه قتال، آیه ۵و۲۹
سوره توبه و ۳۹
سوره حج ، در باره
اذن جهاد با
مشرکان ،
اهل کتاب و
ستمگران می‌باشد.
آیات زیادی در
قرآن کریم درباره جهاد و
مبارزه و
قتال وجود دارد که سه آیه از آن‌ها مربوط به
اذن و
اجازه جهاد است.
هر یک از این سه آیه به جهادی خاص اشاره دارد:
به آیه ۵
سوره توبه "آیه
قتال با
مشرکان " می‌گویند: (فاذا انسلخ الاشهر الحرم فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم وخذوهم واحصروهم واقعدوا لهم کل مرصد فان تابوا واقاموا الصلاة وآتوا الزکاة فخلوا سبیلهم ان الله غفور رحیم)؛ "پس چون
ماه‌های حرام سپری شد مشرکان را هر کجا یافتید بکشید و آنان را دستگیر کنید و به
محاصره درآورید و در هر کمینگاهی به کمین آنان بنشینید پس اگر
توبه کردند و
نماز برپا داشتند و
زکات دادند راه برایشان گشاده گردانید زیرا
خدا آمرزنده مهربان است ".
پس از الغای
پیمان میان مشرکان و
مسلمانان ،
قرآن کریم به
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دستور می‌دهد که به مشرکان چهار ماه مهلت بدهید؛ اگر
اسلام را نپذیرفتند، با آنان مبارزه و جهاد کنید تا اسلام آورند.
به آیه ۲۹ سوره توبه "آیه قتال" یا "آیه سیف" می‌گویند که دستور جهاد ضد
اهل کتاب است: (قاتلوا الذین لا یؤمنون بالله ولا بالیوم الآخر ولا یحرمون ما حرم الله ورسوله ولا یدینون دین الحق من الذین اوتوا الکتاب حتی یعطوا الجزیة عن ید وهم صاغرون)؛ "با کسانی از اهل کتاب که به خدا و
روز بازپسین ایمان نمی‌آورند و آنچه را خدا و فرستاده اش
حرام گردانیده‌اند حرام نمی‌دارند و متدین به
دین حق نمی‌گردند کارزار کنید تا با(
کمال ) خواری به دست خود
جزیه دهند".
اسلام برای اهل کتاب یک سلسله
احکام حد وسط میان "
مسلمانان " و "مشرکان" قائل شده است؛ زیرا اهل کتاب از نظر پیروی از یک
دین آسمانی ، شباهتی با مسلمانان دارند؛ ولی از یک نظر نیز شبیه به مشرکان هستند؛ لذا اجازه کشتن آن‌ها را نمی‌دهد؛ و در صورتی اجازه کنار آمدن با اهل کتاب را می‌دهد که آن‌ها حاضر شوند با مسلمانان زندگی مسالمت آمیز داشته باشند و جزیه و
مالیات سرانه را بپردازند.
به آیه ۳۹
سوره حج "آیه قتال با ستمگران" می‌گویند: (اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا وان الله علی نصرهم لقدیر)؛ "به کسانی که
جنگ بر آنان تحمیل شده رخصت(جهاد) داده شده است چرا که مورد
ظلم قرار گرفته‌اند و البته خدا بر پیروزی آنان سخت تواناست".
طبق بعضی از
روایات ، هنگامی که مسلمانان در
مکه بودند، مشرکان پیوسته آن‌ها را می‌آزردند، و آن‌ها خدمت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌آمدند و اذن جهاد می‌خواستند؛ ولی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌فرمود:
صبر کنید! تا این که پس از
هجرت ، آیه فوق نازل شد. این نخستین آیه‌ای است که درباره جهاد نازل شده است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«آیه قتال».
