آیه ۹ سوره جمعه را "آیه جمعه" مى گویند: " یا ایهاالذین آمنوا اذا نودى للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الى ذکر الله و ذرواالبیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون؛
اى مؤمنان ! چون براى نماز در روز جمعه بانگ (اذان) داده شود، به سوى یاد کرد خداوند بشتابید و خرید و فروش را رها کنید، این اگر بدانید برایتان بهتر است ".
در بعضى از روایات آمده است که مسلمانان مدینه، پیش از هجرت پیامبر (ص) با یک دیگر گفتند: یهود در یک روز هفته اجتماع مى کنند (روز شنبه) و نصارا نیز روزى براى اجتماع دارند (یکشنبه) خوب است ما هم روزى قرار دهیم و در آن روز جمع شویم و ذکر خدا گوییم. آنان روز قبل از شنبه را که در آن زمان " یوم العروبه" نامیده مى شد، براى این هدف برگزیدند، و نماز را به صورت جماعت در آن روز به جا آوردند. و آن روز "جمعه" نامیده شد؛ زیرا روز اجتماع مسلمین بود. و این نخستین جمعه اى بود که در اسلام تشکیل شد.
اما اولین نماز جمعه اى را که رسول خدا(ص) با اصحاب تشکیل دادند، هنگامى بود که به مدینههجرت کرد.آن حضرت روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول هنگام ظهر به منطقه قبا ( در حوالى مدینه ) وارد شد، و چهار روز در آنجا ماندند و مسجد قبا را بنیان نهادند، سپس روز جمعه به محله "بنى سالم" آمدند و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپا کردند. و این اولین نمازجمعه اى بود که رسول خدا (ص) در اسلام به جا آورد، خطبه ای هم در این نماز خواند که اولین خطبه حضرت در مدینه بود.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، ج۲۴، ص۱۲۵-۱۴۰. فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، ج۳۰، ص۷-۱۱.
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فى علوم القرآن، ج۱، ص۱۳۴.
منصور، عبدالحمیدیوسف، نیل الخیرات فى القراءات العشرة، ج۱۹، ص۲۷۳.
