أَتی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَتی: (اَتی اَمْرُ اللَّهِ)کلمه
«اَتی» از مادّه
«اتَیَ» هر چند فعل
ماضی و به معنای تحقق این فرمان در گذشته است، اما مفهوم آن مضارعی است که قطعاً تحقق می‌یابد؛
و این در
قرآن فراوان است که
مضارع قطعی الوقوع، با صیغه ماضی ذکر می‌شود.
(أَتَى أَمْرُ اللّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ) (فرمان خدا براى
مجازات مشركان، فرا رسيده است؛ براى آن عجله نكنيد! او
منزّه و برتر است از آنچه همتاى او قرار مى‌دهند!).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: از ظاهر
سياق بر مى‌آيد كه خطاب در اين
آيه به مشركين است، براى اينكه آيات بعدى همه در مقام
احتجاج عليه ايشان است، و سياق آنها تا
آيه بيست و دوم كه مى‌فرمايد:
(إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ) (
معبود شما معبودى يگانه است)
چنين سياقى است، و روى سخن در آنها به
مشركين است، و همه آنها به منزله فرع است براى جمله‌اى كه در ذيل آيه مورد بحث است، و مى‌فرمايد:
(سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ) و مقتضاى اين تفريع اين است كه مقصود از امرى كه خبر از آمدنش داده و فرموده:
(أَتى أَمْرُ اللَّهِ) امرى باشد كه ساحت
ربوبيت خداى را از شرك مشركين پاك نموده، ريشه آن را از بيخ و بن بر كند، و در هيچ جاى كلام خدا، از
مؤمنين حكايت نشده كه در امرى استعجال و
عجله كرده باشند، بلكه هر جا كه مساله ساعت و
قيامت و امر
فتح مسلمين و امر نزول
عذاب را
تذكر مى‌دهد حكايت استعجال مشركين است، و از آن جمله در آيه
(قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً أَوْ نَهاراً ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ) (بگو: «به من خبر بدهيد اگر مجازات او،
شب هنگام يا در
روز به سراغ شما آيد، آيا مى‌توانيد آن را از خود دفع كنيد؟!»؛ پس مجرمان براى چه چيزى عجله مى‌كنند؟!)
و
(وَ يَسْتَنْبِئُونَكَ أَ حَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ) (از تو مى‌پرسند: «آيا آن
وعده مجازات الهى حقّ است؟» بگو: «آرى، به پروردگارم
سوگند، قطعاً حق است؛ و شما نمى‌توانيد از مجازات الهى فرار كنيد»)،
و همچنين آياتى ديگر، كه روى سخن در همه آنها با مشركين است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَتی»، ص۲۰.
