أُورِثْتُمُوها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اُورِثْتُمُوها: (اُورِثْتُمُوها بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ) «اُورِثْتُمُوها» از مادّه
«ارث» گرفته شده و
«ارث» در اصل به معنای انتقال یافتن مال و ثروتی از کسی به دیگری است، بدون این که قراردادی در میان آنها باشد. (یعنی از مسیر طبیعی، نه خرید و فروش و مانند آن) و اگر به انتقال اموال میت به بازماندگانش ارث گفته می‌شود، نیز از همین نظر است.
(وَ نَزَعْنا ما في صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ تَجْري مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهارُ وَ قالُواْ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي هَدانا لِهَذا وَ مَا كُنّا لِنَهْتَديَ لَوْلا أَنْ هَدانا اللّهُ لَقَدْ جاءتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ وَ نُودُواْ أَن تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوها بِما كُنتُمْ تَعْمَلُونَ) (و آنچه در دلها از
کینه و
حسد دارند، برمى‌كَنيم تا در صفا با هم زندگى كنند؛ و از زير قصرهاى آنها، نهرها جارى است؛ مى‌گويند: «ستايش مخصوص خداوندى است كه ما را به اين همه نعمتها رهنمون شد؛ و اگر
خدا ما را
هدایت نكرده بود، ما به اينها راه نمى‌يافتيم. مسلّماً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند.» و در اين هنگام به آنان ندا داده مى‌شود كه: «اين
بهشت را در برابر اعمالى كه انجام مى‌داديد، به ارث برديد.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در اينجا سؤالى پيش مى‌آيد و آن اينكه چرا اين
آیه بهشت را در مقابل اعمال صالحشان ارث آنان قرار داده؟ و حال آنكه معناى ارث تملك مال و يا هر چيز قابل انتفاعى است از كسى كه قبلا او مالك بوده و با زوال، ملك او به ديگرى منتقل شده، مانند فرزند كه از پدر ارث مى‌برد يعنى پدر مى‌ميرد و مالى باقى مى‌گذارد و فرزند آن را ارث مى‌برد، و يا
انبیا كه از
دنیا مى‌روند و
علم را براى بازماندگان و ورثه خود يعنى علما به ارث باقى مى‌گذارند و يا مردم مى‌ميرند و زمين و آنچه را كه در آن است براى مالك اصليش خداى تعالى به ارث باقى مى‌گذارند. در همه اين موارد معناى انتقال از غير در كلمه ارث نهفته است. جواب اين سؤال اين است كه در آيه مورد بحث نيز مى‌توان اين معنا را اعتبار كرد، براى اينكه خداى تعالى بهشت را آفريد تا تمامى بندگانش با سرمايه
عمل صالح آن را بدست آورند، ولى
کفار با ارتكاب
شرک و
معاصی، خود را از آن محروم ساختند در نتيجه بهشت به ارث
مؤمنین در آمد، پس در حقيقت مؤمنين با عمل صالح خود آن را از ديگران ارث برده‌اند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أُورِثْتُمُوها»، ص۸۵.
