• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعلی عمر الشریف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوعلی عمر الشریف امیر الحاج عراقیان، واسطه بازگرداندن حجرالاسود به کعبه بوده است.



ابوعلی عمر بن یحیی بن حسین علوی
[۲] عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۴-۲۷۵.
که برخی نام او را محمد بن یحییو لقبش را «شریف»
[۶] عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۵.
آورده‌اند، نسبش از طریق زید شهید به امام سجاد علیه‌السّلام می‌رسد.
[۸] عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۵.
او از نقیبان سادات علوی
[۹] تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۲۲۶.
[۱۰] تاریخ عتبات عالیات عراق، علی اصغر قائدان، ص۳۳.
و سرپرست کاروان حاجیان در عراق بود. از این رو، به امیر الحاج شهرت یافت.
[۱۱] شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۲، ص۳۷۴.
وی ۳۷ فرزند داشت که ۲۱ نفر از آنان پسر بودند؛ اما نسلش تنها از طریق سه تن از پسرانش ابوالحسن، ابوطالب و ابوالغنائم ادامه یافت.
[۱۲] عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۵.





۲.۱ - بازگشایی مسیر مکه

ابوعلی در سال ۳۲۷ق. از طرف خلیفه عباسی، المطیع لله ، با ابوطاهر قرمطی که در پی غارت مکه و ربودن حجرالاسود در سال ۳۱۷ق؛ مانع حج عراقیان بود،
[۱۵] شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۲، ص۳۷۱.
مکاتبه کرد و بازگشایی مسیر مکه را از او خواست. قرامطه که او را به سبب شجاعت و بزرگواری اش دوست داشتند، به رغم ملاحظات سیاسی و درگیری با حکومت عباسی، خواسته وی را پذیرفتند و با دریافت پنج دینار برای هر شتر و هفت دینار برای بار آن، راه مکه را برای مردم عراق گشودند.بدین سان، نخستین بار برای انجام مناسک حج ، از حاجیان مکوس (مالیات) دریافت شد.

۲.۲ - بازگرداندن حجرالاسود

نیز ابوعلی در سال ۳۳۵ق.یا ۳۳۹ق.، برای بازگرداندن حجرالاسود میان المطیع لله و قرمطیان واسطه شد. آنان نیز حجرالاسود را به کوفه بردند و بر ستون هفتم مسجد کوفه آویختند و سپس به مکه انتقال دادند. این در حالی بود که پیشتر خلفای فاطمی و عباسینتوانسته بودند در برابر هزاران دینار، قرامطه را به بازگرداندن حجرالاسود راضی کنند.
[۲۹] تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۲۲۷.



آثار البلاد: زکریا بن محمد القزوینی (م. ۶۸۲ق.) ، ترجمه: میرزا جهانگیر، تهران، امیر کبیر، ۱۳۷۳ش؛ البدایة و النهایه: ابن کثیر (م. ۷۷۴ق.) ، بیروت، مکتبة المعارف؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر: الذهبی (م. ۷۴۸ق.) ، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۱۰ق؛ تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک): الطبری (م. ۳۱۰ق.) ، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، دار احیاء التراث العربی؛ تاریخ عتبات عالیات عراق: علی اصغر قائدان، قم، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ تاریخ مکه از آغاز تا پایان دولت شرفای مکه: احمد السباعی (م. ۱۴۰۴ق.) ، ترجمه: جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۵ش؛ تجارب الامم: ابوعلی مسکویه (م. ۴۲۱ق.) ، به کوشش امامی، تهران، سروش، ۱۳۷۹ش؛ شذرات الذهب: عبدالحی بن عماد (م. ۱۰۸۹ق.) ، به کوشش الارنؤوط، بیروت، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق؛ شفاء الغرام: محمد الفاسی (م. ۸۳۲ق.) ، به کوشش مصطفی محمد، مکه، النهضة الحدیثه، ۱۹۹۹م؛ عمدة الطالب: ابن عنبه (م. ۸۲۸ق.) ، به کوشش محمد حسن، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۰ق؛ الکامل فی التاریخ: ابن اثیر علی بن محمد الجزری (م. ۶۳۰ق.) ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق؛ مراصد الاطلاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م. ۷۳۹ق.) ، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق؛ معجم البلدان: یاقوت الحموی (م. ۶۲۶ق.) ، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م؛ المنتظم: ابن جوزی (م. ۵۹۷ق.) ، به کوشش محمد عبدالقادر و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق؛ النجوم الزاهره: ابن تغری بردی الاتابکی (م. ۸۷۴ق.) ، مصر، وزارة الثقافة و الارشاد القومی.


۱. المنتظم، ابن جوزی، ج۱۳، ص۳۷۸.    
۲. عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۴-۲۷۵.
۳. البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۱۱، ص۱۸۹.    
۴. النجوم الزاهره، ابن تغری بردی الاتابکی، ج۳، ص۲۶۴.    
۵. البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۱، ص۱۸۹.    
۶. عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۵.
۷. الکامل، ابن اثیر علی بن محمد الجزری، ج۷، ص۱۲۶.    
۸. عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۵.
۹. تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۲۲۶.
۱۰. تاریخ عتبات عالیات عراق، علی اصغر قائدان، ص۳۳.
۱۱. شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۲، ص۳۷۴.
۱۲. عمدة الطالب، ابن عنبه، ص۲۷۵.
۱۳. معجم البلدان، یاقوت الحموی، ج۲، ص۲۲۴.    
۱۴. تاریخ الاسلام، الذهبی، ج۲۴، ص۵۵.    
۱۵. شفاء الغرام، محمد الفاسی، ج۲، ص۳۷۱.
۱۶. تاریخ الاسلام، الذهبی، ج۲۴، ص۵۵.    
۱۷. البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۱۱، ص۱۸۹.    
۱۸. شذرات الذهب، عبدالحی بن عماد، ج۴، ص۱۳۹.    
۱۹. المنتظم، ابن جوزی، ج۱۳، ص۳۷۸.    
۲۰. تاریخ الاسلام، الذهبی، ج۲۴، ص۵۵.    
۲۱. شذرات الذهب، عبدالحی بن عماد، ج۴، ص۱۳۹.    
۲۲. آثار البلاد، زکریا بن محمد القزوینی، ص۱۶۹.    
۲۳. مراصد الاطلاع، صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی، ج۱، ص۳۸۲.    
۲۴. معجم البلدان، یاقوت الحموی، ج۲، ص۲۲۴.    
۲۵. تاریخ طبری، الطبری، ج۱۱، ص۳۷۱.    
۲۶. تجارب الامم، ابوعلی مسکویه، ج۶، ص۱۵۸.    
۲۷. الکامل، ابن اثیر علی بن محمد الجزری، ج۸، ص۴۸۶.    
۲۸. المنتظم، ابن جوزی، ج۱۴، ص۸۰.    
۲۹. تاریخ مکه، احمد السباعی، ص۲۲۷.



حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «ابوعلی عمر الشریف».    



جعبه ابزار