• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اتمام حجت بریر بن خضیر با کوفیان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بریر بن خضیر (رحمة‌الله‌علیه) یکی از بزرگان و سرآمد قاریان کوفه و اصحاب امام علی (علیه‌السّلام) بود که در کربلا حضور داشت و به دستور امام حسین (علیه‌السّلام) با سپاه عمر بن سعد سخن گفت و اتمام حجت نمود.



بریر بن خضیر (رحمة‌الله‌علیه) مردی زاهد، عابد و از بندگان صالح خدا بود. بریر در روزگار امامت امام علی (علیه‌السّلام) از اصحاب آن حضرت به‌شمار می‌رفت، و از یاران نزدیک آن حضرت و از بزرگان کوفه به‌شمار می‌رفت. وی سرآمد قاریان روزگار خویش بود و در مسجد جامع کوفه به تدریس و تعلیم قرآن اشتغال داشت. از او با لقب سیّد القّراء یاد کرده‌اند.
در پاره‌ای از کتاب‌ها، نام بریر بن خضیر، یزید بن حصین ذکر شده است، که ظاهراً هر دو نام یک شخص هستند و به علت تشابه حروف و رسم الخط، در نسخه‌برداری به چند صورت ذکر شده است؛ اما صحیح آن بریر بن خضیر است.


بریر بن خضیر (رحمة‌الله‌علیه) از حماسه‌سازان کربلا و یاران باوفای امام حسین (علیه‌السّلام) است. بریر چون از حرکت امام حسین (علیه‌السّلام) از مدینه به مکه آگاه شد، از کوفه به جانب مکّه حرکت کرد و به امام پیوست. چون امام حسین (علیه‌السّلام) مجبور شد در کربلا فرود آید، بریر گفت: ‌ای پسر رسول خدا، خداوند بر ما منت نهاده است که بتوانیم پیش روی تو جنگ کنیم و کشته شویم، و چه سعادتی است که جدّ تو در قیامت شفیع ما خواهد بود.


از آن‌جا که بریر بن خضیر برای کوفیان آشنا و شناخته شده بود و امید می‌رفت که گفت‌وگوی او با مردم کوفه موجب هدایت و بیداری آنان شود، امام (علیه‌السّلام) به او فرمود تا با سپاه عمر بن سعد سخن گوید. امام حسین (علیه‌السّلام) بر اسب خود سوار شد و همراه جمعی از یاران خود به سوی سپاه ابن سعد رفت. بریر بن خضیر (رحمة‌الله‌علیه) پیشاپیش امام بود.حضرت به او فرمود: ‌ای بریر، با این قوم سخن بگو و اتمام حجت کن.

۳.۱ - ذریه پیامبر

بریر جلو رفت و نزدیک سپاه کوفه ایستاد و چنین گفت: ‌ای مردم از خدا بترسید؛ اکنون نسل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در برابر شماست. آنان ذریه و خاندان و دختران و حریم وی هستند. حال درباره آنان چه در اندیشه دارید؟ گفتند: آنان را تسلیم ابن زیاد می‌کنیم تا هرچه خواست در حقشان انجام دهد. بریر (رحمة‌الله‌علیه) گفت: ‌ای اهل کوفه، آیا نمی‌پذیرید اینان به همان جایی برگردند که از آنجا آمده‌اند؟

۳.۲ - پیمان‌شکنی کوفیان

آیا نامه‌هایی که برای او نوشتید و پیمان‌هایی را که با او بستید، به دست فراموشی سپرده‌اید؟ پیمان‌هایی که خدا را بر آن گواه می‌گرفتید، و خدا بهترین گواه و شاهد است. وای برشما، اهل بیت پیامبرتان را فراخواندید و مدعی بودید که جان‌تان را فدایشان می‌سازید، حال که آمده‌اند، می‌خواهید آنان را تسلیم ابن زیاد کنید؟

۳.۳ - بستن آب

بریر (رحمة‌الله‌علیه) در ادامه به موضوع بستن آب بر کاروان حسینی اشاره نموده و می‌فرماید: بین آنها و آب جاری حایل شدید؛ آبی که برای یهود و نصاری و مجوسیان مباح است و سگان و خوکان در آن وارد می‌شوند. شما حرمت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را درباره ذریه‌اش نگه نداشتید؛ شما را چه شده است؟ خداوند در روز رستاخیز سیرآب‌تان نفرماید.

۳.۴ - پاسخ کوفیان

بنا به نقل برخی منابع، سخن بریر که به اینجا رسید، کسی از میان جمع گفت: ما نمی‌دانیم تو چه می‌گویی؟ بریر گفت: سپاس خدا را که آگاهی مرا از گمراهی شما بیشتر کرد. پروردگارا، من از کردار این قوم در پیشگاه تو بیزاری می‌جویم. خداوندا، آنان را گرفتار بیم و هراس گردان، تا روزی که به دیدار تو بیایند، و تو از آنان خشمگین باشی. در این هنگام کوفیان او را هدف تیر قرار دادند و بریر بازگشت.


۱. محلاتی، ذبیح الله، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۶۲.    
۲. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۵۶۱.    
۳. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، ج۲، ص۱۴.    
۴. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۱۲، ص۱۵۶.    
۵. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ص۱۲۱.    
۶. محلاتی، ذبیح الله، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۶۲.    
۷. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۵۶۱.    
۸. شمس‌الدین، محمدمهدی، انصارالحسین (علیه‌السّلام)، ص۷۶.    
۹. موسوی مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، ص۲۳۲.    
۱۰. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۵۶۱.    
۱۱. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل والملوک، ج۴، ص۳۲۹.    
۱۲. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ص۱۲۱.    
۱۳. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، الامالی، ص۲۲۴.    
۱۴. فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضة الواعظین، ج۱، ص۱۸۷.    
۱۵. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال (رجال الکشی)، ص۱۷۶.    
۱۶. ابن صباغ مالکی، علی بن محمد، الفصول المهمه فی معرفه الائمه، ص۴۹۹.    
۱۷. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل والملوک، ج۵، ص۷۵.    
۱۸. ابن اثیر، ابوالحسن علی بن ابی‌الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۳۶.    
۱۹. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۱۲، ص۱۵۷.    
۲۰. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۵۶۱.    
۲۱. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ص۱۲۱.    
۲۲. امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۵۶۱.    
۲۳. ابن اعثم کوفی، ابومحمد احمد بن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۰۰.    
۲۴. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، ج۱، ص۳۵۶.    
۲۵. شیخ صدوق، محمد بن علی‌، الامالی، ص۲۲۲.    
۲۶. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، ج۱، ص۳۵۷.    
۲۷. فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضة الواعظین، ج۱، ص۱۸۵.    



پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۵۰-۷۵۱.



جعبه ابزار