احکام ظن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

احکام ظن، احکام اصولی مربوط به ظنّ به حکم شرعی می‌باشد.

---

احکام ظن، به معنای خصوصیات، آثار و فوایدی است که بر بحث ظن مترتب می‌گردد، مانند:
۱. حجیت ظن ؛ که بر خلاف حجیت قطع ، ذاتی آن نیست، و احتیاج به جعل شارع دارد؛
۲. تعبد به ظن ؛ لازمه غیر ذاتی بودن حجیت ظن، بحث از تعبد به ظن می‌باشد که در دو مرحله صورت می‌گیرد:
أ) بحث از امکان تعبد به ظن: مشهور اصولی‌ها معتقد به امکان تعبد به ظن شده‌اند؛ ب) بحث از وقوع تعبد به ظن. در این‌که آیا شارع مقدس ، امارات ظنی را در حق مکلفان حجت دانسته یا نه، به طور کلی سه نظر وجود دارد:
- تعبد به ظن امکان دارد، اما در خارج واقع نشده است (نظر سید مرتضی و تابعین او)؛ - تعبد به ظن امکان دارد و چون باب علم و علمی بسته است، پس مطلق ظن حجت است (نظر میرزای قمی و تابعین او)؛ - چون فقط باب علم بسته بوده و باب علمی باز است، بنابراین، ظن خاص حجت می‌باشد (نظر مشهور اصولیون ).
۳. صحت اسناد مؤدای امارات ظنی به شارع ؛
۴. شارع می‌تواند امارات و ظنون معتبر را جانشین قطع نماید؛
۵. مثبتات ظنون معتبر ( امارات ) حجت می‌باشد، بر خلاف مثبتات اصول عملی ؛
۶. اصل اولی در ظن ، عدم حجیت است؛
۷. امارات بر اصول عملی مقدم است؛
۸. صحت استناد به ظن در مقام عمل لازمه امکان تعبد به ظن و وقوع آن در خارج است.

---