• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احکام قطع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقصود از احکام قطع ،احکام اصولی مترتّب بر قطع به حکم شرعی است.




به خصوصيات ، آثار و فوايدی که بر قطع به حکم، مترتب می گردد ، احکام قطع گويند ، مانند
طریقیت قطع،حجیت قطع و...



قطع دارای احکام فراوانی است که به اهم آن ها اشاره می نماییم:

۲.۱ - طريقيت قطع


الف. طریقیت قطع ؛ قطع ، طريق به سوي واقع بوده و هم چون پنجره ای است که از آن به واقع نظر می شود و به خاطر همين خصوصيت کشف تام از واقع ، حجت است ( البته اين، اثر قطع طریقی است نه موضوعی ) ؛
ب.در صورتی که طريقيت قطع ، ذاتی آن باشد ، شارع نمی تواند مکلف را مجبور نمايد بر خلاف آن عمل کند ؛
ج. لازمه طريقيت قطع به واقع اين است که شارع می تواند در جايی که مکلف قطع به حکم واقعی ندارد ، امارات و اصول عملی را برای او جای گزين قطع نمايد ؛

۲.۲ - حجیت قطع


حجیت قطع ؛ و آن، قابليت استناد به قطع در استنباط احکام شرعی است ، که لازمه آن ، منجزیت و معذریت مي باشد .



منجزیت ، به معناي لزوم موافقت با قطع و عدم مخالفت با آن است ؛ پس در جايی که قطع ، مطابق واقع باشد ، لازمه حجیت قطع ، منجزیت آن است ؛ يعنی آخرين مرحله از مراحل چهارگانه تکليف ( اقتضا ، انشا ، فعلیت و تنجز ) مسلّم شده است و چنان چه کسی با آن مخالفت کند مستحق عقوبت است .

۳.۱ - معذریت قطع


در جايی که قطع ، مخالف واقع باشد ، معنای حجیت ، معذریت است ؛ به اين معنا که قطع مکلف به خلاف تکلیف واقعی ، عذری برای وی در مقابل مولا محسوب می گردد و او را از عقاب مي رهاند .



فاضل لنكراني ، محمد ، ايضاح الكفاية ، ج ۴ ، ص ۴۳-۴۴.
سبحانی، جعفر ، المحصول فی علم الاصول ، ج ۳ ، ص ۲۵.
مكارم شيرازي ، ناصر ، انوارالاصول ، ج ۲ ، ص ۲۲۵.
آخوندخراسانی ، محمدكاظم بن حسين ، كفاية الاصول ، ص ۲۹۷و۳۰۳.
خويي ، ابو القاسم ، مصباح الاصول ، ج ۲ ، ص ۳۵.
ملكي ، حبيب الله ، تلخيص الاصول ، ص ۱۴۷.



مرکزاطلاعات و مدارک اسلامی    





جعبه ابزار