استعمال لفظ جمع در معانی متعدد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استعمال لفظ
جمع در معانی متعدد به بکارگیری لفظ دارای
صیغه جمع ، در معانی متعددِ مستقل اطلاق می‌شود.
از اقسام
استعمال لفظ در معانی متعدد، استعمال لفظ جمع و
اراده معانی متعدد و مستقل است، مثل این که گفته شود: «رأیت عیونا» و از آن، عین باکیه (چشم)، عین جاریه (
چشمه ) و ذهب (
طلا ) اراده شود؛ با این
استدلال که جمله «رأیت عیونا» به منزله «رأیت عینا و عینا و عینا» است که می‌توان از هر یک از آنها معنایی خاص اراده کرد.
درباره استعمال لفظ جمع در معانی متعدد، اختلاف وجود دارد:
مرحوم «
صاحب معالم » می‌گوید: استعمال لفظ تثنیه و جمع در بیش از یک معنا،
جایز بوده و جواز آن به نحو
حقیقت است و استعمال لفظ مفرد در بیش از یک معنا جایز بوده، ولی جواز آن به نحو
مجاز می‌باشد.
مرحوم «
خویی » می‌گوید: استعمال لفظ تثنیه، جمع و مفرد در بیش از یک معنا جایز است، هر چند این استعمال مخالف
ظهور عرفی است و احتیاج به قرینه دارد.
مرحوم «
آخوند خراسانی »
و مرحوم «
مظفر »
می‌گویند: استعمال لفظ مفرد،
تثنیه و جمع در بیش از یک معنا جایز نیست.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «استعمال لفظ جمع در معانی متعدد».
