• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اشراف (بلندپایگان اجتماعی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اشخاص دارای جایگاه اجتماعی برجسته به لحاظ ریاست، ثروت یا نسب را اشراف گویند. اشراف گاه بر اشخاص دارای منزلت معنوی نیز اطلاق می‌گردد.
از آن به مناسبت در باب‌های زکات، وکالت، نکاح و قضاء سخن رفته است.




از سهم زکات مؤلفة القلوب به دو نوع از اشراف داده می‌شود؛ نخست، رؤسای قبائلی که در اسلام استوارند و پرداخت‌ زکات به آنان، موجب ترغیب رؤسای مشرک قبائل، به اسلام می‌شود و دوم، رؤسای قبائلی که در اسلام ثابت‌ قدم و استوار نیستند و با پرداخت زکات، می‌توان به ثبات و استواری آنان امیدوار بود.



مستحب است اشراف در منازعات برای خود وکیل بگیرند.



اشراف می‌توانند با اشخاص پایین‌تر از خود ازدواج کنند و هم‌سانی در زوجین از لحاظ دینی معتبر است.



شوهر در صورتی که همسرش از اشراف است، باید برای او خدمتکار بگیرد و مزد او را بپردازد. نیز باید نفقه این همسر را متناسب با شأنش بدهد. مرجع تشخیص این تناسب، عرف است.



قاضی باید با دو طرف نزاع به مساوات رفتار کند؛ هر چند آن دو به لحاظ شرافت و پستی متفاوت باشند.




 
۱. تذکرة الفقهاء ج۵، ص۲۵۲.    
۲. الروضة البهیة ج۴، ص۳۷۷.    
۳. جامع المقاصد ج۱۲، ص۱۳۶.    
۴. جواهر الکلام ج۳۱، ص۳۳۶.    
۵. تحریر الوسیلة ج۲، ص۴۰۹.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۳۴-۵۳۵.    




جعبه ابزار