اصحاب اخدود
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَصْحاب‌ِ اُخْدود: نام قومى است كه در
قرآن كريم آنان را گروهى
مؤمنان عذاب شده از سوي
کافران دانسته‌اند.
واقعه اصحاب الاخدود
قتل عام
خداپرستان است.
واژه
اخدود، بر
وزن اُفعول در
لغت به معناي «شكافى در
زمین» آمده است. اين واژه از نظر ساختار
صرف ى مفرد است
و جمع آن را اخاديد گفته‌اند.
برخى از
محقق ان، چون عبدالمجيد عابدين معتقدند كه: اين
کلمه
ریشه در
زبان عربی ندارد
و وام واژه‌اي است از زبان جعزي حبشه يا زبان هاي باستانى
یمن.
عابدين
ریشه حبشى «حَدَد» به
معنی «ايجاد برش در زمين» را براي
واژه پيشنهاد كرده است
و با اقامه شواهدي، سعى دارد نشان دهد كه
کلمه اخدود، در اصل،
جمع،
و نه
مفرد بوده است.
در
سوره بروج واقعه اصحاب اخدود
و سوزانیدن مردان
و زنان
خداپرست،
و نیز
فرجام ستمکاران
و برپاکنندگان
خندق های آتش را بیان شده است. این
رویداد تاریخی
دوران جاهلی در تواریخ
و تفاسیر دوران اسلامی، هنگام بیان تفکر دینی
و جدال عقیدتی یهودیت
و مسیحیت در
جزیره العرب، به
تفصیل آمده است.
متن
داستان، آنگونه كه به اشاره در
قرآن کریم آمده، از اين قرار است كه: توسط جماعتى از كافران، آتشى عظيم افروخته شد تا گروهى از مؤمنان را، به آن
آتش بسوزانند
و خشم آنان بر مؤمنان، جز به جهت ايمانى راستين به خداوند نبوده است.
آنچه از آیات قرآن کریم در
سوره بروج مستفاد میشود این است که:عده ای باعث شدند جمعی از مردان
و زنان مؤمن را در خندق آتش افکنند؛ در حالی که خود برای مشاهده بر کنار آتش نشسته بودند
و از مشاهده خویش لذت میبردند. آنان که
طعمه حریق میشدند، جز ایمان به خداوند عزیز حمید - که ملک آسمانها
و زمین مخصوص اوست - گناهی نداشتند. اما مسببین خود هم دچار آتش شدند یا شعلهفزونی گرفت
و ایشان را سوزانید
و یا به دست همان جبار
و یا جبار دیگری طعمه آتش گردیدند.
عیاشی به سند خود از جابر، از
امام باقر(ع) روایت میکند که
امام علی(ع) فرمود: خداوند مردی از اهل
حبشه را به
نبوت برگزید، مردم حبشه او را تکذیب کردند. پیامبر ایشان با کفار نبردی را آغاز کرد، ولی یارانش همه به قتل رسیدند،
و خود
و جمعی از اصحابش اسیر شدند. آنگاه برای کشتن آنان گودالی از آتش درست کردند
و هر کس از دین خود برنگشت، در آتش سوزاندند.
نمونه های تاریخی متعددی از
واقعه اصحاب اخدود در میان اقوام
و ملتهای مختلف در آثار پیشینیان ثبت گردیده است. این روایات تاریخی، به رغم کثرت
و تنوع، ناظر بر یک واقعیت تاریخی است که
قرآن کریم به روشنی از آن یاد میکند واصحاب اخدود را به عنوان تجربه تاریخی فرا روی انسانها در همه قرون
و اعصار قرار میدهد.
در واقع، اصحاب اخدود در قرآن ناظر به سوزانیدن مؤمنان به سبب پایبندی به ایمانشان در ادوار قبل از ظهور اسلام است.
این واقعه، حکایت از نابودی ظلم
و ستم
و دستگیری ستمدیدگان
و مؤمنان از سوی خدای
موحد ان است.
سایت دانشنامه موضوعی قرآن
