اعتراک (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اعْتَراک:
(إِنْ نَقولُ إِلاّ اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسوَءٍ) اعْتَراک:
اعْتِرى،
يَعترى،
اِعْتراءً به معنى «رسيدن يا رساندن» است.
اين آيه، درباره قوم لجوج هود (ع) است كه به او مى‌گفتند ما درباره كار تو معتقديم كه چون به خدايان ما دشنام داده‌اى و از آن‌ها به بدى ياد كرده‌اى آن‌ها به تو گزند و آسيبى (چون كم‌عقلى و جنون) رسانده‌اند و به همين سبب سخنان تو قابل اعتنا نيست.
اين جمله كه آن‌ها، هود را متّهم به جنون كردند، جنونى كه بر اثر خشم خدايان حاصل شده بود، خود بهترين دليل بر خرافى بودن و خرافه‌پرستى آن‌هاست. سنگ و چوب‌هاى بى‌جان و بى‌شعور كه نياز به حمايت بندگان خود دارند چگونه مى‌توانند عقل و شعور را از انسان عاقلى بگيرند.
به موردی از کاربرد
اعْتَراک در
قرآن، اشاره می‌شود:
(إِن نَّقولُ إِلاّ اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسوَءٍ قالَ إِنّی أُشْهِدُ اللّهِ وَ اشْهَدواْ أَنّی بَریءٌ مِّمّا تُشْرِكونَ) (ما درباره تو فقط مى‌گوييم: «بعضى از خدايان ما، به عقل تو آسيب رسانده‌اند.» هود گفت: «من خدا را به شهادت مى‌طلبم، شما نيز گواه باشيد كه من از آنچه همتاى خدا قرار مى‌دهيد، بيزارم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(إِنْ نَقولُ إِلّا اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسوءٍ) كه كلمه اعتراء به معناى برخورد و اصابه است؛ يعنى گفتند: فكر ما درباره تو جز به اين نرسيده كه بعضى از خدايان ما تو را آسيب رسانده‌اند و به خاطر اينكه تو به آن‌ها توهين و بدگويى كرده‌اى بلايى از قبيل نقصان عقل يا ديوانگى بر سرت آورده‌اند و در نتيجه عقلت را از دست داده‌اى، پس ديگر اعتنايى به سخنان دعوت‌گونه تو نيست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اعتراک»، ج۳، ص۱۵۷.
