• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اعلام الدین فی صفات المومنین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مولف:حسن بن محمد دیلمی




موضوع کتاب در اصول و فروع دین و فضائل و رذائل اخلاقی و اعمالی بوده و یکی از مآخذ بحار الانوار می باشد.
دیلمی در کتاب خود، «البرهان علی ثبوت الایمان»، کتاب ابو الصلاح را که یک دوره فشرده اصول عقاید است و همچنین «الاربعون حدیثاً» تألیف ابن ودعان را هم به صورت کامل آورده است. او سند روایات را به علّت مشهور بودن احادیث حذف کرده است با ابن همه ذکر می کند. ولی روایات او را به جهت وثاقت و مقام دیلمی مستند دانسته اند.
دیلمی کتاب خود را طوری ترتیب داده که هر کس با مطالعه آن، با یک دروه اصول و فروع دین به صورت استدلالی و از راه روایات آشنا می شود.
او ابتدای کتاب خود را به بحث اصول دین اختصاص داده و مباحثی مانند اثبات وجود خدا با راههای عقلی، توحید، عدل و وجوب عصمت و راههای اثبات احکام شرع را بیان کرده پس از آن کلمات مبسوطی از ائمه ـ علیهم السلام ـ را در باب توحید ذکر نموده است.
بحث علم و جهل و ارزش علم و عالم از دیدگاه روایات، بحث بعدی کتاب می باشد. سپس بحث عظمت قرآن، صفات مؤمن و اقسام مؤمنین را به طور مفصّل بیان کرده است.
او مواعظ و وصایایی از پیامبر و ائمه ـ علیهم السّلام ـ را آورده و بحث مفصّلی در ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ضمیمه کتاب خود کرده است و در خاتمه نصایح و مواعظی از علی ـ علیه السّلام ـ را بیان نموده است.
آقا بزرگ تهرانی در «الذریعه» درباره آن می نویسد:
«این کتاب از حسن دیلمی است و از کتاب «غررالاخبار» ظاهر می شود که مولف آن را در اواسط قرن هشتم تالیف نموده است و از ماخذ بحارالانوار می باشد و نیز «امیر محمد اشرف» در کتاب «فضایل السادات» از آن روایت نقل کرده است.»
[۱] . الذریعه، ج۲، ص۲۲۹.

دیلمی در ابتدای این کتاب به غربت و تنهایی اش در اواخر عمر اشاره نموده و به قلت کتب و کمبود انیس و مذاکر، از قدر ناشناسی مردم ملول و دل تنگ است و هدف از نوشتن کتاب را همان تذکر و عبرت آموزی ذکر می کند.



کتاب اعلام الدین در یک جلد به زبان عربی از طرف مؤسسه آل البیت قم، در سال ۱۴۰۸ هـ.ق به چاپ رسیده است.
موسسه آل البیت این کتاب را به چاپ رسانده و در مقدمه آن آورده است که اساس کار ما، نسخه ای بوده است که در کتابخانه آستان قدس رضوی به شماره۳۸۱ موجود است.


 
۱. . الذریعه، ج۲، ص۲۲۹.




سایت اندیشه قم    




جعبه ابزار