الواضح فی علوم القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
این اثر درباره بعضی از مسایل مهم
علوم قرآنی و به زبان عربی تألیف شده است.
نام کتاب الواضح فی علوم القرآن و مؤلفان کتاب دکتر مصطفی دیب البغا و محی الدین دیب مستو می‌باشند. در این کتاب سعی شده بعضی از مسائل مهم علوم قرآنی مانند:
اعجاز قرآن ،
ناسخ و
منسوخ ،
محکم و
متشابه ،
تفسیر ، ترجمه قرآن، رسم الخط
مصحف و... ، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. آنان سعی نموده‌اند و مباحثی را که مطرح می‌نمایند پس از توضیح موضوع مورد بحث، از آیات و
روایات وارده از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شواهدی را نیز ذکر نمایند. در پایان مباحث بابی را به عنوان تطبیق آورده که در آن مباحث قبلی را بصورت عملی پیاده نموده است ضمن اینکه تمرین‌هایی را نیز ذکر می‌کنند. و این بدین جهت است که آنچه را که گفته شده بعد از پیدا کردن جواب سئوالها در مباحث مذکور، در ذهن رسوخ نموده، باقی بماند.
کتاب یک جلد و به زبان عربی و دارای یک مقدمه و یازده باب و (سی و نه) فصل می‌باشد، فهرست ابواب آن به قرار زیر است:
باب اول: درباره معنای قرآن و فضیلت و احترام آن.
باب دوم: پیرامون نزول
قرآن کریم .
باب سوم: جمع آوری قرآن و نوشتن آن.
باب چهارم: حروف هفت گانه و قرائت‌های مختلف.
باب پنجم: محکم و متشابه و مبهم.
باب ششم:
نسخ .
باب هفتم: اعجاز قرآن.
باب هشتم: معرفی بعضی از روش‌های قرآن (در باب قصه، مثال، مجاز و...).
باب نهم: تفسیر باب.
دهم: ترجمه قرآن کریم.
باب یازدهم: نصوص تطبیقی (شرح بعضی از آیات به عنوان نمونه عملی و تطبیقی در پیاده کردن بعضی از قواعد).
ویژگی‌های کتاب به شرح زیر است:
۱- فصل یازدهم: در این باب برای نتیجه گیری از مطالب و مباحث ذکر شده، ابتدا چند آیه به عنوان نمونه ذکر و بعضی از مباحث را بصورت عملی در آیات پیاده می‌نماید و توضیح می‌دهند که در این آیه (مثلا آیه تحویل
قبله ) چه مباحثی وجود دارد و چگونه می‌توان از آن برداشت نمود و در ادامه آن چند آیه ذکر و سؤالاتی را از آن آیه نموده و بعضی از مصادر جوابها را نیز بیان داشته است. (آدرس جوابها نیز ذکر شده).
۲- فصل دوم از باب هفتم: در این فصل وجوه اعجاز قرآن را دو قسم نموده وجوه عام و وجوه خاص. وجوه عام مانند اخبار از غیب و تعریف می‌نمایند که وجوه عام وجوهی است که همه عقلاء دنیا می‌فهمند ولی وجوه خاص را کسانی می‌فهمند که به زبان عربی آشنایی داشته باشند.
۳- فصل پنجم از باب اول: در این فصل پیرامون احترام قرآن (هم احترام ظاهری و هم احترام حقیقی که عمل کردن به آن است) را توضیح می‌دهند، ضمن اینکه حکم استخاره با قرآن را نیز شرح می‌دهند.
۴- فصل دوم: باب نهم: در این فصل از مفسران مشهور و به نام زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بحث نموده و بیان می‌کنند که مشهورترین مفسران در آن زمان
حضرت علی علیه‌السّلام بود. علت آنرا نیز توضیح می‌دهند.
۵- فصل دوم: باب هشتم: در این فصل پس از تعریف مثل و قصه تفاوت آن دو را با یکدیگر بیان، خصوصیت‌های قصه‌های قرآنی را بازگو می‌نماید.
کتاب یک جلد و متن آن عربی و دارای ۳۳۵ صفحه است که مشخصات آن به شرح ذیل است ۱- کاغذ: اعلا ۲- نوع چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: دوم ۵- تاریخ انتشار: ۱۴۱۸ هجری قمری ۶- ناشر: دار الکلم الطیب و دار العلوم الانسانیه، دمشق ۷- دارای مقدمه‌ای از دو مؤلف آن ۸- دارای فهرست موضوعی ۹- دارای پاورقی‌هایی که در آن آدرس آیات و روایات مذکور در متن، آورده شده ۱۰- نام کتاب: الواضح فی علوم القرآن. ۱۱- مؤلف: دکتر مصطفی دیب الیغا و محی الدین دیب مستو.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
