اَعزَّة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَعزَّة:
(وَ جَعَلوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً) اَعزَّة: جمع «عزيز» به معنى «چيره دستان و ارجمندان» است.
اين آيه در ادامه داستان سليمان و ملكه سباست، ملكه با ملاحظه نامه سليمان به مشورت پرداخت، اطرافيان او تمايل به جنگ نشان دادند در حالى كه ملكه باطنا تمايل به اين كار نداشت، او چنين گفت:
«پادشاهان هنگامى كه وارد منطقه آبادى شوند آن را به فساد و تباهى مى‌كشانند و عزيزان آنجا را ذليل مى‌كنند...»
(أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً) جمعى را مى‌كشند، عده‌اى را اسير مى‌كنند و گروهى را آواره و بى‌خانمان مى‌سازند و تا آنجا كه مى‌توانند دست به غارت و چپاول مى‌زنند... .
از اين آيه به خوبى استفاده مى‌شود كه سلطنت و حكومت استبدادى همه جا مايه فساد و تباهى و ذليل كردن عزيزان يک قوم است، چرا كه افراد با شخصيت را كنار مى‌زنند و متملقان چاپلوس را به خدمت دعوت مى‌كنند و در همه چيز منفعت و سود خود را مى‌جويند، اهل هديه و رشوه و زر و زيورند و طبعا ظالمان زورگو كه دسترسى به اين امور دارند نزد آن‌ها محبوب‌ترند.
شاهان، فكر و قلبشان در گرو مقام و هدايا و زروزيورهاست، در حالى كه پيامبران جز به صلاح امّت‌ها نمى‌انديشند.
به موردی از کاربرد
اَعزَّة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قالَتْ إِنَّ الْمُلوکَ إِذا دَخَلوا قَرْيَةً أَفْسَدوها وَ جَعَلوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً وَ كَذَلِکَ يَفْعَلونَ) (گفت: «پادشاهان هنگامى كه وارد منطقه آبادى شوند آن را به فساد و تباهى مى‌كشند و عزيزان آن جا را ذليل مى‌كنند؛ آرى روش آنان همواره اين‌گونه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
اذلال عزيزان اهل قريه، اين است كه آنان را بكشند و اسير كنند و تبعيد نمايند، يا به ايشان زور بگويند و جمله
(وَ جَعَلوا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِلَّةً) تعبيرى است كه در افاده معنا، بليغ‌تر از اين است كه مثلا بگوييم: استذلوا اعزتها، براى اينكه تعبير قرآن كريم علاوه بر اينكه بر تحقق ذلت دلالت مى‌كند، تلبس به صفت ذلت را هم مى‌رساند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَعزَّة»، ج۳، ص۱۶۳-۱۶۴.
