اکثریت ظالمان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
با توجه به
آیات قرآن کریم اکثریت ستم پیشگان از آینده شوم خویش ناآگاه هستند.
وان للذین ظـلموا عذابا دون ذلک و لـکن اکثرهم لایعلمون.(و در
حقيقت، غير از اين (مجازات)، عذابى (ديگر) براى كسانى كه
ظلم كرده‌اند خواهد بود، ولى بيشترشان نمى‌دانند (كه آن عذاب چيست).)
بعيد نيست كه مراد از"
عذاب غير از آن عذاب"،
عذاب قبر باشد و جمله" وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ"اشعارى دارد به اينكه در بين
كفار و مكذبين كسانى بوده‌اند كه به حقانيت
دعوت اسلام و به اينكه ستمكاران عذاب دارند، آگاه بودند، و ليكن در عين آگاهى، بر
كفر و
تكذيب خود اصرار مى‌ورزيدند، اين بود نظر ما در باره عذاب ديگر. بعضى هم گفته‌اند: مراد از آن عذاب روز
بدر است،
و ليكن ذيل
آيه كه مى‌فرمايد: بيشترشان نمى‌دانند آن طور كه بايد با اين
تفسير سازگار نيست، (براى اينكه از كفار هيچ كس نمى‌دانست
جنگ بدرى پيش مى‌آيد و فلانى و فلانى كشته مى‌شوند).
ناخشنودی اکثریت ظالمان مجرم از
حق از
آیات زیر استفاده می شود.
وما ظـلمنـهم ولـکن کانوا هم الظـلمین زخرف(و ما بر ايشان
ستم نكرديم، بلكه خود ستمكار بودند.)
ونادوا یـمــلک لیقض علینا ربک قال انکم مکثون(و فرياد كشند: «اى مالك، (بگو:) پروردگارت جان ما را بستاند.» پاسخ دهد: « شما ماندگاريد.»)
لقد جئنـکم بالحق ولـکن اکثرکم للحق کـرهون.(قطعاً حقيقت را برايتان آورديم، ليكن بيشتر شما
حقيقت را خوش نداشتيد.)
منظور از كلمه مالك همان دربان
دوزخ است كه در اخبار و
روايات عامه و خاصه نيز به اين نام ناميده شده. مجرمين، مالك دوزخ را خطاب مى‌كنند و آنچه را كه بايد از
خدا بخواهند از او مى‌خواهند، و اين بدان جهت است كه اهل دوزخ محجوب از خدا هستند، هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:" كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ"
، و نيز فرموده:" قالَ اخْسَؤُا فِيها وَ لا تُكَلِّمُونِ"
. پس معناى
آيه مورد بحث اين مى‌شود: مجرمين از مالك دوزخ درخواست مى‌كنند كه او از خدا درخواست كند كه مرگشان را برساند.
از ظاهر آيه ۷۸
سوره زخرف برمى‌آيد كه تتمه كلام مالك دوزخ باشد كه از زبان
ملائكه - كه خود او نيز از آنها است- مى‌گويد: ما در
دنيا برايتان حق را آورديم، اما شما از
حق كراهت داشتيد. بعضى
از مفسرين گفته‌اند: كلام خداى تعالى است، ولى اين احتمال بعيد است، چون در آيات قبل گفتيم كه اهل دوزخ از پروردگارشان محجوبند، و خدا با ايشان تكلم نمى‌كند. و خطاب" كم" در آيه شريفه به دوزخيان است، بدان جهت كه انسانند، در نتيجه معنايش اين است كه: ما براى شما انسانها حق آورديم، ولى بيشتر شما- كه همان مجرمانند- از حق كراهت داشتيد. بعضى
از
مفسرين گفته‌اند: مراد از" حق" مطلق حق است، هر چه مى‌خواهد باشد، و بيشتر دوزخيان از هر چيزى كه مصداق حق بود كراهت و
تنفر داشتند. و اما حقى كه معهود اذهان است، يعنى
دين حق كه همان
توحيد و
قرآن است، تمامى دوزخيان از آن كراهت و تنفر داشتند نه بيشتر آنان. و منظور از اينكه فرمود از حق كراهت داشتيد، كراهت بحسب طبع ثانوى است كه در اثر ارتكاب پى در پى گناهان در آدمى پيدا مى‌شود، چون هيچ بشرى نيست كه بر حسب طبع خدادادى و
فطرت اوليش از حق كراهت داشته باشد، زيرا خداى تعالى فطرت
بشر را بر اساس حق نهاده، و اگر غير اين بود و افرادى به حسب طبع خدا داديشان متنفر از حق مى‌بودند، ديگر
تكليف كردنشان به پذيرفتن حق، تكليف به ما لا يطاق و غير معقول بود،
قرآن كريم هم تمامى افراد بشر را مطبوع به يك طبع، و مفطور به يك فطرت مى‌داند، و مى‌فرمايد: " لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ"
و نيز مى‌فرمايد:" وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها"
. از آيه مورد بحث اين نكته استفاده مى‌شود كه ملاك در
سعادت بشر تنها و تنها پذيرفتن حق، و ملاك در شقاوتش رد كردن حق است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اکثریت ظالمان».
