• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

باباشاه اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



باباشاه اصفهانی (باباشاه عراقی) ملقب به رئیس الرؤسا، از نستعلیق نویسان نامی در قرن دهم در کوهپایه اصفهان متولد شد و در همان‌جا پرورش یافت و سرانجام در جوانی در سفری به بغداد (۹۹۶) درگذشت.
[۱] احمدبن حسین منشی قمی، گلستان هنر، ج۱، ص۱۱۹، چاپ احمد سهیلی خوانساری، تهران ۱۳۶۶ ش.





بعضی از تذکره‌ها او را شاگرد میرعلی هروی (متوفی ۹۵۲) دانسته اند، ولی با ملاحظه سال وفات و عمر کوتاه او این ادعا از نظر تاریخی درست به نظر نمی‌آید.
[۲] مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۸۵ـ۸۶، تهران ۱۳۶۳ ش.




باباشاه در عصر خود از مشهورترین خطاطان بوده است و خطش را به عذوبت و پختگی و لطافت ستوده اند
[۳] امین احمد رازی، هفت اقلیم، ج۲، ص۴۳۰، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
و نوشته های او را به قیمت بالایی می خریدند.
[۴] اسکندرمنشی، تاریخ عالم آرای عباسی، ج۱، ص۱۷۱، تهران ۱۳۵۰ ش.
به سبب اخلاق درویشانه از نزدیکی با سلاطین و امرا پرهیز می‌کرد و روزگار را در گوشه نشینی به کتابت می‌گذرانید اجرت هر هزار سطر کتابت او، به گفته امین احمد رازی
[۵] امین احمد رازی، هفت اقلیم، ج۲، ص۴۳۰، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
سه تومان بوده است.
باباشاه شعر نیز می‌سروده و حالی تخلص می‌کرده است.
[۶] مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۸۶، تهران ۱۳۶۳ ش.

نمونه‌هایی از اشعار او در برخی از تذکره‌ها آمده است.



منظومه ای در آداب خوشنویسی بدو نسبت داده اند.
رساله آداب المشق نیز که به خطا به میرعماد (متوفی ۱۰۲۴) نسبت داده شده از باباشاه اصفهانی است.
[۷] عبدالمحمد ایرانی، کتاب پیدایش خط و خطاطان، ج۱، ص۱۴۰ـ۱۴۱، مصر ۱۳۰۶ ش.
این رساله را محمد شفیع براساس نسخه محفوظ در کتابخانه دانشگاه پنجاب چاپ کرده است
[۸] مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۸۷ـ ۸۸، تهران ۱۳۶۳ ش.
از باباشاه، که به کتابت بیش از قطعه نویسی گرایش داشت، چند قطعه در کتابخانه های ترکیه هست، و نسخه های متعددی از آثار ادبی فارسی را که به خطّ اوست در برخی از کتابخانه‌ها می‌توان یافت.
منابع :
(۱) اسکندرمنشی، تاریخ عالم آرای عباسی، تهران ۱۳۵۰ ش.
(۲) امین احمد رازی، هفت اقلیم، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
(۳) عبدالمحمد ایرانی، کتاب پیدایش خط و خطاطان، مصر ۱۳۰۶ ش.
(۴) مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۵) عبدالرسول خیامپور، فرهنگ سخنوران، تبریز ۱۳۴۰ ش، ص ۱۵۰.
(۶) هدایت الله سپهر، تذکره خوشنویسان، (تهران، بی تا)، ص ۸۷.
(۷) احمدبن حسین منشی قمی، گلستان هنر، چاپ احمد سهیلی خوانساری، تهران ۱۳۶۶ ش.


 
۱. احمدبن حسین منشی قمی، گلستان هنر، ج۱، ص۱۱۹، چاپ احمد سهیلی خوانساری، تهران ۱۳۶۶ ش.
۲. مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۸۵ـ۸۶، تهران ۱۳۶۳ ش.
۳. امین احمد رازی، هفت اقلیم، ج۲، ص۴۳۰، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
۴. اسکندرمنشی، تاریخ عالم آرای عباسی، ج۱، ص۱۷۱، تهران ۱۳۵۰ ش.
۵. امین احمد رازی، هفت اقلیم، ج۲، ص۴۳۰، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
۶. مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۸۶، تهران ۱۳۶۳ ش.
۷. عبدالمحمد ایرانی، کتاب پیدایش خط و خطاطان، ج۱، ص۱۴۰ـ۱۴۱، مصر ۱۳۰۶ ش.
۸. مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۸۷ـ ۸۸، تهران ۱۳۶۳ ش.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «باباشاه اصفهانی»، شماره۲۵.    



جعبه ابزار