• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بقا بر جنابت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بقا بر جنابت یعنی شب را با حالت جنابت به روز آوردن.




عنوان بقا بر جنابت در کلمات فقها، در مورد باقى ماندن مکلّف بر جنابت در شب ماه رمضان تا بعد از طلوع فجر یا هر شبى دیگر که تصمیم دارد‌ فرداى آن را روزه بگیرد، به کار رفته واز آن در باب صوم سخن گفته شده است.



بقا بر جنابت یا عمدى است ویا غیر عمدى.

۲.۱ - احکام بقاى عمدى


۱) بقاى عمدى بر جنابت بدون عذر؛
الف) در ماه رمضان براى کسى که روزه بر او واجب است بنا بر مشهور حرام مى‌باشد وموجب بطلان روزه و وجوب قضا و کفّاره مى‌گردد.
ب)قضاى روزه ی ماه رمضان نیز در بطلان روزه با بقاى عمدى بر جنابت، حکم روزه ی ماه رمضان را دارد.
ج)در روزه ی مستحب مشهور بین کسانى که متعرّض مسئله شده‌اند عدم بطلان است.
د)در بطلان دیگر روزه‌هاى واجب اختلاف است، قول به بطلان به مشهور نسبت داده شده است.
[۲] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۷۴ تا ۲۷۶
[۳] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۳۳۸ تا ۳۳۹

۲)در بقاى عمدى بر جنابت بین فرد بیدار وخوابیده‌اى که مصمّم بوده پس از بیدارى غسل نکند یا مى‌دانسته اگر بخوابد تا صبح بیدار نمى‌شود، فرقى نیست
[۴] . مستند العروة (الصوم)،ج ۱، ص ۱۸۴
[۵] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۳ تا ۲۹۵
ونیز کسى که نزدیک طلوع فجر- به‌گونه‌اى که زمان براى غسل و تیمّم نمانده باشد- به عمد خود را جنب کرده حکم بقاى عمدى بر جنابت را دارد ولى اگر وقت براى تیمّم باشد وفرد جنب با تیمّم وارد صبح شود صحّت روزه‌اش محلّ اختلاف است.
[۷] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۸۱ تا ۲۸۲


۲.۲ - احکام بقاى غیر عمدى


۱) بقاى غیر عمدى بر جنابت- مانند کسى که محتلم شده وتا طلوع فجر از خواب بیدار نشده است- موجب بطلان روزه نمى‌شود مگر در قضا ى ماه رمضان. بنابر قول به بطلان در بقاى عمدى نسبت به سایر روزه‌هاى واجب آیا این حکم در بقاى غیر عمدى در روزه‌هاى یاد شده نیز سرایت مى‌کند یا نه؟ اختلاف است.
[۸] . مهذب الاحکام،ج ۱۰، ص ۸۸
[۹] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۸۰

۲)در بطلان روزه ی کسى که از روى فراموشى در ماه رمضان یک یا چند روز بر جنابت باقى مانده اختلاف مى‌باشد، نظر بیشتر فقها بطلان است.
[۱۰] . مستند العروة (الصوم)،ج ۱، ص ۱۹۸ تا ۱۹۹
[۱۱] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۸۸ تا ۲۹۰

۳)اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد واحتمال بیدار شدن قبل از طلوع فجر را بدهد؛
الف)ودر غسل کردن پیش از اذان، تردید داشته باشد واتفاقا تا صبح بیدار نشود روزه‌اش باطل است، و واجب است قضاى آن را بگیرد،هرچند برخى در بطلان روزه و وجوب قضاى آن، تأمّل واشکال کرده‌اند.
[۱۲] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۴ تا ۲۹۵

ب) اگر با غفلت از غسل، بخوابد وبیدار نشود در اینکه غفلت از غسل، در‌حکم نیّت غسل است یا تردید در غسل، اختلاف است.
[۱۳] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۶

ج) اگر با نیّت غسل، بخوابد واتفاقا تا صبح بیدار نشود روزه‌اش صحیح است؛ لیکن اگر یک بار بیدار شود ودوباره بخوابد روزه‌اش باطل وقضاى آن واجب است. برخى کفّاره را نیز واجب دانسته‌اند. واگر دوباره بیدار شود وبار سوم بخوابد وتا صبح، بیدار نشود قضاى آن روز را باید بگیرد وبنابر مشهور، کفّاره نیز واجب مى‌شود.
[۱۶] . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۷ تا ۲۹۹



 
۱. . جواهر الکلام،ج ۱۶، ص ۲۳۶ تا ۲۴۷    
۲. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۷۴ تا ۲۷۶
۳. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۳۳۸ تا ۳۳۹
۴. . مستند العروة (الصوم)،ج ۱، ص ۱۸۴
۵. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۳ تا ۲۹۵
۶. جواهر الکلام،ج ۱۶، ص ۲۴۴    
۷. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۸۱ تا ۲۸۲
۸. . مهذب الاحکام،ج ۱۰، ص ۸۸
۹. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۸۰
۱۰. . مستند العروة (الصوم)،ج ۱، ص ۱۹۸ تا ۱۹۹
۱۱. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۸۸ تا ۲۹۰
۱۲. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۴ تا ۲۹۵
۱۳. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۶
۱۴. . جواهر الکلام،ج ۱۶، ص ۲۴۹ تا ۲۵۱    
۱۵. . جواهر الکلام،ج ۱۶، ص ۲۵۱ تا ۲۵۷    
۱۶. . مستمسک العروة،ج ۸، ص ۲۹۷ تا ۲۹۹




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۲، ص۱۲۱ تا۱۲۳.    



جعبه ابزار