• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بنی اسد پس از پیامبر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بنی اسد پس از رحلت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، همانند بسیاری از دیگر قبایل عرب مرتد شدند و از اسلام روی برگرداندند.



با رحلت رسول خدا و گسترش ارتداد در جزیرة العرب ، خالد بن ولید که از سوی ابوبکر مامور سرکوب مرتدان شده بود عکاشة بن محصن اسدی را به سراغ قبیله مرتدش (بنی اسد) فرستاد؛ اما وی به دست یاران طلیحه کشته شد.
[۲] تاریخ ابن خیاط، ص۵۱-۶۶.
سرانجام با کناره گیری بنی فزاره از همراهی با بنی اسد، طلیحه که خود را در برابر سپاه خلیفه ناتوان می‌دید فرار کرد و در نزدیکی « بئر بزاخه » از خالد شکست خوردند.
[۴] تاریخ ابن خیاط، ص۶۶.



پس از پایان یافتن جنگهای ارتداد و بازگشت مجدد قبایل به اسلام ، بنی اسد در نبرد « قادسیه » (۱۴ هجری) حضور داشته، در نبرد «ارماث» از نبردهای قادسیه، ۵۰۰ تن از آنان مجروح شدند
[۵] ایام العرب فی الاسلام، ص۲۶۲.
[۶] ایام العرب فی الاسلام، ص۲۶۸.
؛ گویا هجرت ایشان به عراق نیز از همین زمان آغاز شد و تدریجاً در کوفه ساکن شدند و مسجدی به خود اختصاص دادند، چنان که سماک بن مخرمه از بنی هالک بن عمرو بن اسد مسجدش به مسجد سماک معروف شد.
[۷] جمهرة النسب، ص۱۸۷.
[۸] الانساب، ج۲، ص۲۷۲.



در دوران خلافت امیرمؤمنان، علی علیه‌السّلام؛ هنگامی که آن حضرت برای سرکوب اصحاب جمل به ناحیه «فید» (در مسیر مدینه به عراق) رسید، بنی اسد آمادگی خود را برای همراهی با امام اعلام کردند؛ اما امام علی علیه‌السّلام ضمن کافی دانستن افرادی که در رکابش بودند آنان را به ماندن در جای خود امر کرد؛ اما آن دسته از اسدیان که در کوفه ساکن بودند با فراخوانی کوفیان در جنگ جمل حاضر شده، در رکاب امام جنگیدند.
در نبرد « صفین » نیز مجموعه‌ای از بنی اسد تحت فرماندهی عبدالله بن عباس به مقابله با معاویه پرداختند.
[۱۲] الاخبار الطوال، ص۱۷۱.
در این جنگ پرچم لشکر، در دستِ کدام بن حضرمی اسدی بود و علی علیه‌السّلام او را رئیس پلیس خود کرد.
[۱۳] جمهرة النسب، ص۱۸۳.



در حادثه کربلا ، اسدیان کوفه، پس از کشته شدن هانی بن عروه به دست ابن زیاد، به دستور مسلم بن عقیل زیر پرچم مسلم بن عوسجه اسدی درآمدند تا با ابن زیاد بجنگند.
با فرود آمدن سید الشهداء علیه‌السّلام به کربلا ، بنی اسد در خصوص قیام آن حضرت سه دسته شدند (موافقان، مخالفان و بی طرفان). کسانی چون حبیب بن مظاهر ، مسلم بن عوسجه، قیس بن مسهّر صیداوی و عمرو بن خالد صیداوی در کربلا حضور یافته، در رکاب آن حضرت به شهادت رسیدند.
[۱۵] پژوهشی در شهدای کربلا، ص۱۳۹.
[۱۶] پژوهشی در شهدای کربلا، ص۳۵۴.
[۱۷] پژوهشی در شهدای کربلا، ص۲۸۴.
[۱۸] پژوهشی در شهدای کربلا، ص۳۱۷.

در جبهه مخالفان امام، کسانی چون حرملة بن کاهل اسدی (قاتل طفل شیرخوار امام)
[۱۹] مقتل الحسین علیه‌السّلام، ج۲، ص۳۷.
و عده‌ای دیگر حضور داشتند، چنان که در تقسیم سرهای شهیدان کربلا میان قبایل حاضر در سپاه تحت فرماندهی عمر بن سعد ، بنی اسدحامل۴یا۱۰
[۲۱] عوالم العلوم، ص۳۰۷.
سر مطهّر به کوفه بودند. که حکایت از فزونی شمار آنان در سپاه ابن سعد دارد.
[۲۴] مقتل الحسین علیه‌السّلام، ص۲۳۳.

آن دسته از بنی اسد که در « غاضریه » نزدیک کربلا سکونت داشتند، بی طرفی اختیار کرده، پس از حادثه عاشورا اجساد شهیدان را به خاک سپردند.


از میان قبیله بزرگ بنی اسد، شاعران، محدثان و بزرگانی برخاسته‌اند. شاعر معروف شیعی، کمیت بن زید اسدی از بنو ثعلبة بن دودان،
[۲۵] جمهرة انساب العرب، ص۱۹۲- ۱۹۶.
[۲۶] الانساب، ج۳، ص۴۷۳.
[۲۷] تاریخ دمشق، ج۵۰، ص۲۲۹-۲۳۳.
عبدالله بن زبیر اسدی شاعر
[۲۸] انساب الاشراف، ج۱، ص۸۴.
[۲۹] تاریخ طبری، ج۴، ص۲۸۵.
[۳۰] اللهوف، ص۷۸.
و معروربن سُوید محدث
[۳۳] الجرح و التعدیل، ج۸، ص۴۱۵.
و حبیب بن صُهبان محدث
[۳۴] المصنف، ج۷، ص۴۱۳.
[۳۵] المصنف، ج۹، ص۴۶۵.
از جمله آنان هستند.


الاخبار الطوال؛ اسباب النزول؛ اسدالغابة فی معرفة الصحابه؛ الاشتقاق؛ الاصابة فی تمییزالصحابه؛ اطلس تاریخ اسلام؛ الانساب؛ انساب الاشراف؛ ایام العرب فی الاسلام؛ ایام العرب فی الجاهلیه؛ بحارالانوار؛ البحرالمحیط فی التفسیر؛ البدایة والنهایه؛ بلوغ الارب فی معرفة احوال العرب؛ پژوهشی در شهدای کربلا؛ تاریخ الامم و الملوک، طبری؛ تاریخ مدینة دمشق؛ تاریخ الیعقوبی؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر؛ تفسیر مبهمات القرآن؛ التکمیل و الاتمام لکتاب التعریف و الاعلام؛ جامع البیان عن تاویل آی القرآن؛ الجامع لاحکام القرآن، قرطبی؛ الجرح و التعدیل؛ جمهرة انساب العرب؛ جمهرة النسب؛ الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ثعالبی؛ روض الجنان و روح الجنان؛ زاد المسیر فی علم التفسیر؛ السیرة النبویه، ابن هشام؛ الطبقات الکبری؛ عوالم العلوم والمعارف والاحوال من الآیات والاخبار والاقوال؛ غررالتبیان فی من لم یسم فی القرآن؛ الکامل فی التاریخ؛ کتاب الثقات؛ کتاب الطبقات؛ کتاب النسب؛ الکشاف؛ کشف الاسرار و عدة الابرار؛ اللهوف فی قتلی الطفوف؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ المحبر؛ المصنف؛ المعارف؛ معالم التنزیل فی التفسیر و التاویل، بغوی؛ معجم البلدان؛ معجم قبائل الحجاز؛ معجم قبائل العرب القدیمة و الحدیثه؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع؛ المغازی؛ المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام؛ المقتضب من کتاب جمهرة النسب؛ مقتل الحسین علیه‌السّلام.


۱. فتوح البلدان، ج۱، ص۱۱۵.    
۲. تاریخ ابن خیاط، ص۵۱-۶۶.
۳. معجم البلدان، ج۱، ص۴۰۸.    
۴. تاریخ ابن خیاط، ص۶۶.
۵. ایام العرب فی الاسلام، ص۲۶۲.
۶. ایام العرب فی الاسلام، ص۲۶۸.
۷. جمهرة النسب، ص۱۸۷.
۸. الانساب، ج۲، ص۲۷۲.
۹. معجم البلدان، ج۵، ص۱۲۵.    
۱۰. تاریخ طبری، ج۳، ص۴۹۵.    
۱۱. تاریخ طبری، ج۳، ص۵۱۳.    
۱۲. الاخبار الطوال، ص۱۷۱.
۱۳. جمهرة النسب، ص۱۸۳.
۱۴. الاخبار الطوال، ص۲۳۸.    
۱۵. پژوهشی در شهدای کربلا، ص۱۳۹.
۱۶. پژوهشی در شهدای کربلا، ص۳۵۴.
۱۷. پژوهشی در شهدای کربلا، ص۲۸۴.
۱۸. پژوهشی در شهدای کربلا، ص۳۱۷.
۱۹. مقتل الحسین علیه‌السّلام، ج۲، ص۳۷.
۲۰. بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۲.    
۲۱. عوالم العلوم، ص۳۰۷.
۲۲. تاریخ طبری، ج۴، ص۳۵۸.    
۲۳. الاخبار الطوال، ص۲۵۹.    
۲۴. مقتل الحسین علیه‌السّلام، ص۲۳۳.
۲۵. جمهرة انساب العرب، ص۱۹۲- ۱۹۶.
۲۶. الانساب، ج۳، ص۴۷۳.
۲۷. تاریخ دمشق، ج۵۰، ص۲۲۹-۲۳۳.
۲۸. انساب الاشراف، ج۱، ص۸۴.
۲۹. تاریخ طبری، ج۴، ص۲۸۵.
۳۰. اللهوف، ص۷۸.
۳۱. الطبقات، ابن سعد، ج۶، ص۱۷۲.    
۳۲. الثقات، ج۵، ص۴۵۷.    
۳۳. الجرح و التعدیل، ج۸، ص۴۱۵.
۳۴. المصنف، ج۷، ص۴۱۳.
۳۵. المصنف، ج۹، ص۴۶۵.
۳۶. الطبقات، ابن سعد، ج۶، ص۲۰۸.    



دائرةالمعارف قرآن کریم، جلد ششم، برگرفته از مقاله«بنی اسد پس از پیامبر».    



جعبه ابزار