بی‌تقوایی فرعونیان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به گفته خداوند
قوم فرعون گروهی بی
تقوا بودند.
قوم
فرعون، گروهی بی
تقوا بودند:
و اذ نادی ربک موسی ان ائت القوم الظــلمین• قوم فرعون الا یتقون.
(به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت
موسی را ندا داد که به سراغ
قوم ستمگر برو...
قوم فرعون، آیا آنان (از مخالفت فرمان پروردگار) پرهیز نمی‌کنند؟!
تاکنون در سوره‌های متعددی از
قرآن (
سوره بقره و
مائده و
اعراف و
یونس و
اسراء و
طه) سخن از
بنی اسرائیل و
موسی و فرعونیان به میان آمده و در بعضی از سوره‌های بعد نیز در این باره بحث‌هایی می‌آید.
این بحث‌ها گرچه به ظاهر مکرر است، اما دقت در آنها نشان می‌دهد که در هر مورد روی بخش خاصی از این سرگذشت پر ماجرا، و برای هدف مخصوصی، تکیه شده است.
فی المثل آیات مورد بحث هنگامی نازل شد که
مسلمانان سخت در اقلیت قرار داشتند و دشمنان آنها بسیار قوی و نیرومند، به گونه‌ای که هیچگونه موازنه
قدرت در میان آنها نبود، در اینجا لازم است خداوند سرگذشت‌های مشابهی را از اقوام پیشین بیان کند تا بدانند این
قدرت عظیم
دشمن و ضعف ظاهری آنها هرگز سبب شکست نخواهد شد، تا روحیه آنها قوی گردد و بر
استقامت و پافشاری خود بیفزایند، و جالب اینکه: بعد از سرگذشت هر یک از این
پیامبران هفتگانه جمله: و ما کان اکثرهم مؤمنین و ان ربک لهو العزیز الرحیم، اکثر آنها ایمان نیاوردند و پروردگار تو توانا و رحیم است،
تکرار شده، درست همان عبارتی که در آغاز همین
سوره در مورد
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله خواندیم، این هماهنگی شاهد زنده‌ای بر این
حقیقت است که ذکر این بخش از داستانهای
انبیاء به خاطر شرائط
خاص روانی و اجتماعی
مسلمانان در آن مقطع خاص زمانی و مشابه آن بوده است.
نخست می‌گوید: به خاطر بیاور هنگامی که پروردگارت موسی را ندا کرد که به سراغ آن
قوم ستمگر برو (و اذ نادی ربک موسی ان ائت القوم الظالمین). همان قوم فرعون، آیا آنها از
ظلم و
ستم و مخالفت فرمان پروردگار پرهیز نمی‌کنند(قوم فرعون ا لا یتقون).
و اذ نادی ربک موسی ... ا لا یتقون، یعنی بیاد آر زمانی را که پروردگارت
موسی را ندا در داد و او را به
رسالت به سوی
فرعون مبعوث فرمود، تا بنی اسرائیل را از چنگ وی برهاند (به تفصیلی که در سوره طه و غیر آن گذشت).
جمله: ان ائت القوم الظالمین، نوعی
تفسیر است برای ندا و می‌رساند که آن ندا چه بوده و اگر نخست فرمود: اینکه نزد قوم ستمکار بروی، و سپس آن
قوم را به قوم فرعون تفسیر کرد، برای این بود که به
حکمت این ماموریت که
شرک ایشان و ظلمی بود که نسبت به بنی اسرائیل روا می‌داشتند. (که تفصیلش در
سوره طه از آیه: اذهبا الی فرعون انه طغی ... فاتیاه فقولا انا رسولا ربک فارسل معنا بنی اسرائیل و لا تعذبهم.
آمده) اشاره کند.
و جمله: ا لا یتقون، چرا به تقوی نمی‌گرایند (به صیغه غیبت) توبیخی است غیابی که خدای تعالی از ایشان کرده و چون این توبیخ در
روز انعقاد رسالت موسی واقع شده، این معنا را می‌دهد که‌ای موسی به ایشان بگو: پروردگار من شما را
توبیخ می‌کند به اینکه راه تقوی را ترک کرده‌اید، و می‌فرماید: ا لا یتقون.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «فرعونیان».
