• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تاریخ نگارستان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تاریخ نگارستان، کتابی تاریخی آمیخته با داستان‌ها و حکایت‌های نادر تاریخ اسلام و ایران به زبان فارسی می‌باشد.




تاریخ نگارستان، تألیف قاضی احمد بن محمد غفاری، مورخ و شاعر قرن دهم است.

۱.۱ - سال تألیف


وی تاریخ نگارستان را در ۹۵۹ تألیف کرده
[۱] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۳۵۰.
[۲] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۱۸.
و به گفته صفا آن را به نام شاه طهماسب اول صفوی نوشته است.
[۳] ذبیح اللّه صفا، تاریخ ادبیات در ایران، تهران، ۱۳۷۰ش، ج۵، بخش۳، ص۱۶۱۴.




مؤلف، به تصریح خودش، برای نوشتن این کتاب از منابع معتبری همچون تاریخ طبری، مروج الذهب مسعودی، مطلع السعدین عبدالرزاق سمرقندی، روضة الصفا اثر میرخواند و حبیب السیر خواند میر بهره گرفته است.
[۴] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۴ـ۵.
[۵] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۸۶-۸۷.




هدف وی از تألیف تاریخ نگارستان یافتن علت فراز و فرود سلسله‌ها با توجه به وقایع و روایات تاریخی است.
در عین حال کوشیده است تا کتاب صورت افسانه به خود نگیرد و نیز با تأکید بر خصال نیک انسانی، جنبه آموزنده و اخلاقی پیدا کند.
ولی مؤلف اشتباهات برخی منابع را که از آن‌ها سود جسته، تکرار کرده است.
[۶] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۱۲ـ۱۶.




تاریخ نگارستان شرح کوتاهی از زندگی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) و حضرت علی (علیه السلام) و فرزندانش و کرامات ایشان را در بر دارد
[۷] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۱۰ـ۱۵.
[۸] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۸.
و ضمن بیان سوانح خلفای اموی و عباسی و سلسله شاهان ایران، حکایات و روایاتی درباره امرا، سرداران، مشاهیر علم و ادب و حتی عامه مردم آورده و داستان‌هایی از شاهنامه فردوسی و حکایت‌هایی در باره اسکندر مقدونی و لقمان را نیز ذکر کرده است.
[۹] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص ۲۵.
[۱۰] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۲۸.
[۱۱] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۸۱.
[۱۲] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۸۷.
[۱۳] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۹۵ـ۹۶.
[۱۴] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۱۰۱.


۴.۱ - نثر کتاب


نثر کتاب، مانند گلستان، ادبی و آمیخته به نظم است.
مؤلف با زبانی شیوا، رسا و موجز تاریخ ده قرن هجری را بیان کرده است.
در کتاب گاه کلمات نامأنوسی وجود داشته که مصحح آنها را حذف کرده است.
[۱۵] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۳.
[۱۶] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۵.
لغات مغولی نیز در کتاب به کار رفته است.
[۱۷] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۳۱۶ـ۳۱۷.




تاریخ نگارستان نخستین بار در ۱۲۴۵/۱۸۲۹ به اهتمام جورج جرویس در بمبئی چاپ شد.
مرتضی مدرس گیلانی ذیلی بر این کتاب، شامل تاریخ صفویه تا پایان سلطنت قاجار، افزود و در ۱۳۴۱ش در تهران به چاپ رساند.
[۱۸] آقابزرگ طهرانی، ج ۲۴، ص ۳۰۸.
[۱۹] خان بابا مشار، فهرست کتابهای چاپی فارسی، تهران، ۱۳۵۲ش، ج۱، ستون۷۶۳.
[۲۰] احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۵.

از تاریخ نگارستان ترجمه‌ای به زبان ترکی در کتاب‌خانه بریتانیا -ش ۷۸۵۲. Add- موجود است.
[۲۱] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۵، بخش۳، تهران، ۱۳۷۰ش، ج۵، بخش۳، ص۱۶۱۴.

همچنین مطالبی از این کتاب ترجمه و در تألیفات برخی از مستشرقان نقل شده است .



ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۵، بخش۳، تهران، ۱۳۷۰ش .
احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴.
خان بابا مشار، فهرست کتاب‌های چاپی فارسی، تهران، ۱۳۵۲ش.


 
۱. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۳۵۰.
۲. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۱۸.
۳. ذبیح اللّه صفا، تاریخ ادبیات در ایران، تهران، ۱۳۷۰ش، ج۵، بخش۳، ص۱۶۱۴.
۴. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۴ـ۵.
۵. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۸۶-۸۷.
۶. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۱۲ـ۱۶.
۷. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۱۰ـ۱۵.
۸. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۸.
۹. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص ۲۵.
۱۰. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۲۸.
۱۱. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۸۱.
۱۲. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۸۷.
۱۳. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۹۵ـ۹۶.
۱۴. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۱۰۱.
۱۵. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۳.
۱۶. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۵.
۱۷. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، ص۳۱۶ـ۳۱۷.
۱۸. آقابزرگ طهرانی، ج ۲۴، ص ۳۰۸.
۱۹. خان بابا مشار، فهرست کتابهای چاپی فارسی، تهران، ۱۳۵۲ش، ج۱، ستون۷۶۳.
۲۰. احمد بن محمد غفاری قزوینی، تاریخ نگارستان، چاپ مرتضی مدرس گیلانی، تهران، ۱۴۰۴، ص۵.
۲۱. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۵، بخش۳، تهران، ۱۳۷۰ش، ج۵، بخش۳، ص۱۶۱۴.




دانشنامه جهان اسلام -بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، مقاله«تاریخ نگارستان»، شماره۳۱۴۱.    



جعبه ابزار