تحریف ناپذیری قرآن•
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تحریف ناپذیری قرآن، مصونیت
قرآن از هرگونه تغییر است.
یکی از ویژگی‌های عمده
قرآن کریم در مقایسه با دیگر
کتاب‌های آسمانی، مصونیت آن از
تحریف است.
خداوند متعال از مصونیت قرآن از تحریف خبر داده و حفاظت از آن را خود بر عهده گرفته است: (انا نحن نزلنا الذکر وانا له لحافظون).
بخشی از مباحث علوم قرآنی، به تحریف ناپذیری قرآن اختصاص دارد. یکی از
مباحث مطرح شده در بخش تحریف ناپذیری قرآن، ادله‌ای است که بر عدم تحریف اقامه شده‌اند؛ که مخاطب آن‌ها هم
مسلمانان است و هم کسانی که با
اسلام دشمنی دارند و به همین جهت برخی از آنان اقناعی و برخی برهانی است؛ برخی از این
ادله عبارتند از:
همین که قرآن دشمنان خود را به مبارزه فراخوانده است و آن‌ها از آوردن مثل قرآن عاجز مانده‌اند، دلیل بر تحریف ناپذیری قرآن است زیرا تحریف در صورتی است که
انسان‌ها کلام خدا و
کلام غیرخدا را به دلیل
شباهت نتوانند تشخیص دهند.
افزون بر آن، با توجه به مبارزه طلبی قرآن مبنی بر این که اگر قادرید «یک آیه مثل آیات قرآن بیاورید» اگر دست
جعل و تحریف در قرآن
راه پیدا می‌کرد به عنوان دستاویز کافران چه از
اهل کتاب (
یهود و
نصارا) و چه غیر آنان مورد تمسک قرار می‌گرفت و به
تواتر تاریخی نقل می‌شد. چون انگیزه برای نقل آن قوی بود و می‌توانست مهم‌ترین دستاویز علیه اسلام باشد.
قرآن آخرین کتاب آسمانی است؛ اگر این کتاب قابل تحریف باشد، چگونه می‌تواند وسیله
هدایت بشر در همه عصرها باشد؟!
این دلیل از دو مقدمه تشکیل شده است: مقدمه اول: خداوند، قرآن را برای هدایت
بشر فرستاده است. مقدمه دوم: با توجه به خاتمیت
دین و پیامبری
پیامبر اسلام، اگر قرآن تحریف شود، پیامبر دیگری که راه صحیح را به مردم نشان دهد نخواهد آمد و مردم گمراه خواهند شد. بدون آن که در این گمراهی تقصیری متوجه آنان باشد. بلکه این گمراهی مستند به عدم حفظ قرآن از سوی خداوند خواهد بود و این
نقض غرض و مخالف با
حکمت الهی است.
بدین سان، حکمت الهی اقتضا می‌کند خدای تعالی کاری انجام دهد که بندگانش را به
طاعت نزدیک و از معصیت دور سازد. دینی که پایان بخش
ادیان آسمانی و جاویدان است، می‌بایست بنیاد و پایه‌های آن چنان محکم و استوار باشد که طوفان حوادث روزگار آن را نلرزاند. بر این اساس، خداوند ضمانت نموده تا قرآن را همواره از تحریف مصون و محفوظ نگه دارد. «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون».
معجزه جاودانه بودن قرآن، دلیلی است بر این که قرآن نباید تحریف شود. وگرنه،
اعجاز او خدشه دار می‌شود.
احادیث عرضه، که می‌گویند
احادیث و
روایات اهل بیت را باید به قرآن عرضه کرد و هر حدیثی با قرآن مخالفت داشته باشد به کنار گذاشته شود، این روایات قرآن را ملاک صحت روایات معرفی کرده‌اند؛ اگر قرآن تحریف شده بود، عرضه روایات به قرآن پسندیده نبود.
حساسیت ویژه مسلمانان نسبت به هر گونه تغییر در قرآن کریم. با توجه به توصیه‌های
پیامبر اکرم و اهتمام و انس
مسلمانان به
تلاوت و حفظ و
کتابت قرآن کریم و با توجه به تقدس و احترام ویژه‌ای که برای قرآن کریم به عنوان منبع و مرجع اصلی و قانون مدون برای تمام شؤون حیات فردی و اجتماعی خویش قائل بودند براساس
شواهد تاریخی مسلمانان حساسیت ویژه‌ای نسبت به حفظ و
صیانت قرآن از هرگونه تغییری از خود نشان می‌دادند. به گونه‌ای که حتی نسبت به حذف یک «واو» از قرآن کریم شدیدترین عکس العمل‌ها را نشان می‌دادند و
شمشیر را از نیام بیرون می‌کشیدند (همچنان که در مورد واو «والذین یکنزون الذهب» نقل شده است.
کتابت قرآن در زمان
حیات رسول گرامی اسلام از عواملی است که موجب حفظ و مصونیت قرآن کریم از
تحریف شد، چراکه که با اهتمام
نبی اکرم، عین الفاظ
وحی در زمان خود حضرت نوشته شد.
ازین رو، کتابت قرآن کریم در زمان نبی اکرم از عوامل مهم و اساسی بود که مانع شد قرآن همانند
تورات و
انجیل دستخوش تحریف شود. درست برخلاف
انجیل که به گفته خود
مسیحیان مجموعه مکتوباتی است که سال‌ها پس از
حضرت عیسی، توسط شاگردان وی نوشته شده است.
به ویژه این که مؤلفان انجیل نیز، عین کلام
وحی را ننوشته‌اند. بلکه با محدودیت‌های زبانی خود و با نگارش مخصوص خود چیزهایی را که به ذهنشان خطور می‌کرده، نوشته‌اند.
در هیچ مقطعی از تاریخ، قرآن مفقود نشده است و همچنین هیچ گاه کسانی به جای قرآن رایج، ادعای وجود قرآنی دیگر به عنوان قرآن اصلی، نکرده‌اند و یا هیچ گاه
نزاعی و دعوایی بر سر تغییر، حذف یا زیادت آیات قرآن در میان مسلمانان رخ نداده است. با توجه به انشعابات و فرقه‌های فراوانی که در بین مسلمانان پیدا شده با همه اختلافاتی که با یکدیگر دارند هیچ کدام بر سر قرآن کریم و این که این قرآن، قرآن نازل شده بر
پیامبر اکرم است کوچک‌ترین اختلافی ندراند. بلکه همواره در تمام استدلال‌های خود به قرآن به عنوان منبع و مرجع اصلی استدلال می‌کرده‌اند.
تاریخ
گواه دقت
مسلمانان در جمع و تدوین قرآن و اهتمام آنان در حفظ آن است؛ این اهتمام، تحریف را نفی می‌کند.
۱. خداوند بر حفظ قرآن از تحریف وعده داده است.
۲. خدا، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
ائمه علیهم‌السّلام قرآن را برای همیشه
حجت دانسته‌اند؛ اگر در قرآن تحریف راه داشت، چنین امری درست نبود.
۳.
تواتر قرآن، که از
ضروریات دین است.
۴.
اجماع فریقین بر عدم تحریف.
۵. هماهنگی موجود در قرآن.
۶. تایید ائمه علیهم‌السّلام که همیشه
قرآن را از تحریف پیراسته دانسته، مردم را به خواندن آن دعوت می‌کردند.
۷. عدم اعتراض
امام علی علیه‌السّلام به مصحف
عثمان (قرآن موجود همان
مصحف عثمان است).
۸. نسخه‌های قرآن از
صدر اسلام تاکنون با هم مطابقت دارند.
تحریف؛
تحریف به زیاده؛
تحریف به نقیصه؛
تحریف لفظی؛
تحریف معنوی.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تحریف ناپذیری قرآن».
