• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض اطلاق بدلی و اطلاق شمولی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تعارض اطلاق بدلی و شمولی، تنافی میان مدلول مطلق بَدَلی و مطلق شمولی را می‌گویند.


تعارض اطلاق بدلی و شمولی، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیل مطلقی است که اطلاق یکی بدلی حکم به فرد نامعین از افراد طبیعت تعلق گرفته و اطلاق دیگری شمولی حکم به تمام افراد طبیعت تعلق گرفته می‌باشد.

مانند: تعارض «اکرم عالما» با «لاتکرم الفاسق» که نسبت میان این دو عموم و خصوص من وجه و محل تلاقی آنها، عالم فاسق است.

در تعارض اطلاق بدلی با اطلاق شمولی ، درباره این که کدام یک بر دیگری مقدم است، میان اصولیون اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم « شیخ انصاری ».
[۱] حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۹۲.    
و « محقق نایینی »
[۲] نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص۷۳۲.    
معتقدند اطلاق شمولی مقدم است، برخی دیگر همچون مرحوم « آخوند » در « کفایة الاصول »
[۳] آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۲۹۲.
اعتقاد دارند هیچ یک از آن دو بر دیگری رجحان ندارد.
[۴] صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۷، ص۲۸۳.    
[۵] عراقی، ضیاء الدین، نهایة الافکار، ج۴، جزء ۲، ص۱۴۹.    
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۱۲.    
[۷] سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۴۷.    


۱. ↑ حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۹۲.    
۲. ↑ نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص۷۳۲.    
۳. ↑ آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۲۹۲.
۴. ↑ صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۷، ص۲۸۳.    
۵. ↑ عراقی، ضیاء الدین، نهایة الافکار، ج۴، جزء ۲، ص۱۴۹.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۱۲.    
۷. ↑ سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۴۷.    


فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تعارض اطلاق بدلی و شمولی».



جعبه ابزار