تعالی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَعالی:
(تَعالى عَمّا يُشْرِكونَ) تَعالی: به معنى «برترى» و از مادّه «علوّ» گرفته شده است.
اين آيه مى‌گويد:
«خداوند آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد، او برتر از آن است كه براى او شريک مى‌سازند.»
(تَعالى عَمّا يُشْرِكونَ) آيا بت‌هايى كه آن‌ها را شريک او قرار داده‌اند هرگز قادر به چنين خلقتى هستند؟ و يا حتّى مى‌توانند پشّه كوچک و يا ذرّه غبارى بيافرينند! با اين حال چگونه آن‌ها را شريک او قرار مى‌دهند؟! جالب اين كه خود مشركان اين نظام عجيب و خلقت بديع را كه بيانگر علم و قدرت خالق است تنها از «اللّه» مى‌دانستند، ولى با اين حال به هنگام عبادت در برابر بت‌ها به خاک مى‌افتادند.
به موردی از کاربرد
تَعالی در
قرآن، اشاره می‌شود:
(خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعالَى عَمّا يُشْرِكونَ) (آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد؛ او برتر است از آنچه همتاى او قرار مى‌دهند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
لازمه به حق بودن خلقت آسمان‌ها و زمين اين است كه براى باطل خلق نشده باشند و حتى كوچک‌ترين باطل در آن‌ها راه نداشته باشد و لذا مى‌بينيم جمله مزبور را متعقب كرد به منزه بودن خدا از شركایی كه برايش تراشيده و آن‌ها را براى شفاعت به درگاه او مى‌خواندند، تا آن شركاء ايشان را به سوى خير رهنمون گشته و از شر، حفظ كنند، البته اين شركاء از باطل‌هايى هستند كه كم‌ترين راهى به درگاه خدا و به خلقت آسمان و زمين ندارند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَعالی»، ج۳، ص۲۲۸.
