• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفسیر اسماعیلیه•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تفسیر اسماعیلیه، تفسیر بر اساس عقاید اسماعیلیه را می‌گویند.



اسماعیلیه که به اسماعیل فرزند ارشد امام صادق علیه‌السّلام منسوبند، به فرقه‌ای سیاسی شبیه ترند تا فرقه‌ای مذهبی. اینان امامت پس از امام صادق علیه‌السّلام را حق اسماعیل می‌دانند.
اسماعیلیه برای کسب قدرت، عقاید خاص مذهبی را بهانه و مخفیانه تبلیغ می‌کردند و در مدتی اندک، دعوت ایشان نمونه کامل خلع شریعت به استناد تاویل دلخواه در قرآن و سنت و احکام شد.


این طایفه را "باطنیه" نیز خوانده‌اند؛ این شاید از دو نظر باشد: ۱. به دلیل اعتقاد به باطن قرآن ، نه ظاهر آن؛ ۲. به دلیل اعتقاد به امام باطن مستور .


شیوه تفسیری اسماعیلیه همان شیوه تفسیر باطنیان است. آن‌ها درپی مستندی از عقل یا نقل برای آرای تفسیری خود نبودند؛ بلکه تفسیر قرآن تابع اراده رهبران یا به اصطلاح امام یا معلم ایشان بود که همیشه بر حسب میل و اراده و تشخیص او هم قابل تغییر بود.
با این که باطنیه (اسماعیلیه) تاویل قرآن را شیوه‌ای برای رسیدن به اغراض خود کرده بودند، به کتاب‌های مستقلی از ایشان در تفسیر قرآن دست نیافته‌ایم؛ شاید چون اینان نتوانسته‌اند عقاید خود را با آیات قرآن تطبیق دهند.
آن چه از اسماعیلیه در تفسیر یا تاویل قرآن یافت شده نصوص متفرقی است که در کتاب‌های گوناگون وجود دارد و تا حدودی تصویری از فکر و موقعیت تفسیری اینان ارائه می‌دهد.
[۱] ذهبی، محمد حسین، -۱۹۷۷م، التفسیروالمفسرون، ج۲، ص(۲۵۶-۳۱) و۲۵۲.
[۲] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، تاریخ تفسیر، ص۱۲۳.



تفسیر باطنیه ؛ تفاسیر باطنیه ؛ تفاسیر اسماعیلیه .


۱. ذهبی، محمد حسین، -۱۹۷۷م، التفسیروالمفسرون، ج۲، ص(۲۵۶-۳۱) و۲۵۲.
۲. کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، تاریخ تفسیر، ص۱۲۳.



فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تفسیر اسماعیلیه».    



جعبه ابزار