تقوا و تحول تاریخ (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از جلوه‌های
تقواپیشگی نقش مهم
تقوا در تحول
مردم و
تاریخ می‌باشد.
تقوا در تحولات تاریخی جوامع می‌تواند نقش داشته باشد:
ولو ان اهل القری ءامنوا واتقوا لفتحنا علیهم برکـت من السماء والارض ولـکن کذبوا فاخذنـهم بما کانوا یکسبون.
و اگر اهل شهرها و آبادیها،
ایمان می‌آوردند و
تقوا پیشه می‌کردند،
برکات آسمان و
زمین را بر آنها می‌گشودیم ولی (آنها
حق را)
تکذیب کردند ما هم آنان را به
کیفر اعمالشان
مجازات کردیم.
در
آیات گذشته سرگذشت اقوامی همچون قوم
هود و
صالح و
شعیب و
نوح و
لوط بطور اجمال مورد بحث واقع شد، گرچه خود آن آیات به اندازه کافی برای بیان نتائج
عبرت انگیز این سرگذشت‌ها کافی بود، ولی در
آیات مورد بحث به صورت گویاتر، نتیجه‌گیری کرده، می‌گوید: اگر مردمی که در این آبادیها و نقاط دیگر روی
زمین زندگی داشته و دارند، به جای
طغیان و سرکشی و تکذیب آیات پروردگار و
ظلم و
فساد، ایمان می‌آوردند، و در پرتو آن تقوا و
پرهیزکاری پیشه می‌کردند، نه تنها مورد
خشم پروردگار و مجازات الهی واقع نمی‌شدند، بلکه درهای برکات آسمان و زمین را به روی آنها می‌گشودیم (و لو ان اهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض). ولی متاسفانه آنها
صراط مستقیم که
راه سعادت و خوشبختی و
رفاه و
امنیت بود رها ساختند، و
پیامبران خدا را
تکذیب کردند، و برنامه‌های اصلاحی آنها را زیر پا گذاشتند، ما هم به جرم اعمالشان، آنها را کیفر دادیم (و لکن کذبوا فاخذناهم بما کانوا یکسبون).
و لو ان اهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات...، برکات به معنای هر چیز کثیری از قبیل امنیت،
آسایش، سلامتی،
مال و
اولاد است که غالبا
انسان به فقد آنها مورد
آزمایش قرار می‌گیرد.
در جمله: لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض،
استعاره به
کنایه به کار رفته، برای اینکه برکات را به مجرایی
تشبیه کرده که نعمت‌های الهی از آن مجرا بر آدمیان جریان می‌یابد،
باران و
برف هر کدام در موقع مناسب و به مقدار نافع می‌بارد،
هوا در موقعش
گرم و در موقعش
سرد شده، و در نتیجه
غلات و میوه‌ها فراوان می‌شود، البته این در موقعی است که مردم به خدای خود ایمان آورده و تقوا پیشه کنند وگرنه این مجرا بسته شده و جریانش قطع می‌گردد. جمله: و لو ان اهل القری آمنوا و اتقوا... ، دلالت دارد بر اینکه افتتاح ابواب برکت‌ها مسبب از ایمان و تقوای جمعیت‌ها است، نه ایمان یک نفر و دو نفر از آنها، چون
کفر و
فسق جمعیت، با ایمان و تقوای چند نفر، باز کار خود را می‌کند.
جمله: ولکن کذبوا فاخذناهم بما کانوا یکسبون، دلالت دارد بر اینکه عذابی که بر جمعیت‌ها نازل می‌شده به عنوان مجازات بوده، در بیان قبلی هم این معنا را روشن و برهانی نموده و اثبات کردیم که اینگونه عذاب‌ها در حقیقت اعمال خود مردم است که به آنان بر می‌گردد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله « تحوّل تاريخ».
