• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تنافی عرضی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تنافی عرضی به ناسازگاری میان مدلول دو دلیل به قرینه امر خارجی اطلاق می‌شود.



تنافی عرضی، مقابل تنافی حقیقی و به معنای تکاذب میان مدلول دو دلیلی است که ذاتاً با یک دیگر تنافی نداشته و در خارج قابل جمع می‌باشند، ولی به واسطه دخالت عوامل خارجی با یک دیگر تنافی پیدا کرده‌اند، مانند: تنافی دو حدیثی که یکی از آن دو، در ظهر روز جمعه، نماز جمعه و دیگری نماز ظهر را واجب می‌داند؛ این دو دلیل ذاتاً با هم تنافی ندارند، زیرا از نظر عقل ، مانعی وجود ندارد که هم نماز جمعه واجب باشد و هم نماز ظهر ، ولی اجماع ، که دلیل خارجی است، قائم شده بر این که تنها یک نماز در ظهر روز جمعه، تشریع شده است؛ از این رو، اجماع سبب می‌شود که دو حدیث ، یکدیگر را نفی کنند.


۱. حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۱۴.    
۲. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۷، ص۲۴۰.    
۳. نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۲، ص۵۰۲.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تنافی عرضی».



جعبه ابزار