تنافی عرضی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تنافی عرضی به ناسازگاری میان مدلول دو دلیل به
قرینه امر خارجی اطلاق می‌شود.
تنافی عرضی، مقابل
تنافی حقیقی و به معنای تکاذب میان مدلول دو دلیلی است که ذاتاً با یک دیگر تنافی نداشته و در خارج قابل جمع می‌باشند، ولی به واسطه دخالت عوامل خارجی با یک دیگر تنافی پیدا کرده‌اند، مانند: تنافی دو حدیثی که یکی از آن دو، در
ظهر روز جمعه،
نماز جمعه و دیگری نماز ظهر را
واجب می‌داند؛ این دو دلیل ذاتاً با هم تنافی ندارند، زیرا از نظر
عقل ، مانعی وجود ندارد که هم نماز جمعه واجب باشد و هم
نماز ظهر ، ولی
اجماع ، که دلیل خارجی است، قائم شده بر این که تنها یک
نماز در ظهر روز جمعه، تشریع شده است؛ از این رو،
اجماع سبب می‌شود که دو
حدیث ، یکدیگر را نفی کنند.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تنافی عرضی».
