• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جارود عبدی اصلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


جارود عبدی ، از اشراف و مسیحیان قبیله عبدالقیس در بحرین که در اواخر دوره پیامبر مسلمان شد.


بیشتر منابع نام وی را بشر بن عمرو بن حنش قیسی از قبیله عدنانی عبدالقیس ثبت کرده‌اند که در بحرین می‌زیستند.
[۱] المعارف، ص۳۳۸.    
[۲] تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۵.
[۳] الفتوح، ج۱، ص۳۹.    
[۴] اسدالغابه، ج۱، ص۳۹۱.    
برخی نیز نام جدش را به اختلاف مُعَلَّی،
[۵] الانساب، ج۴، ص۱۳۵.
[۶] التاریخ الکبیر، ج۱، ص۲۳۶.
[۷] رجال الطوسی، ص۳۴.    
حَنَش
[۸] المعارف، ص۳۳۸.    
[۹] التاریخ الکبیر، ج۱، ص۲۳۶.
[۱۰] قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۲.
و عَلاء
[۱۱] الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
[۱۲] معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۰۱.
و کنیه اش را به اختلاف ابومنذر،
[۱۳] الطبقات، ج۶، ص۸۳.    
[۱۴] الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
[۱۵] اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
ابوغیّاث یا ابوعتّاب دانسته‌اند که احتمالاً تصحیف هم باشند.
[۱۶] اسدالغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
[۱۷] الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
وی از بزرگان عبدالقیس است
[۱۸] دلائل النبوه، ج۲، ص۱۰۵.    
[۱۹] الثقات، ج۳، ص۵۹.    
[۲۰] قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۳.
از او با القابی چون جارود (شوم)
[۲۱] الصحاح، ج۲، ص۴۵۵.    
[۲۲] لسان العرب، ج۳، ۱۱۶، «جَرد».    
و ظِئر العَناق (گردن کوتاه) کنایه از کوتاهی قد
[۲۳] تهذیب الکمال، ج۳۵، ص۵۰.    
[۲۴] المعارف، ص۳۳۸.    
یاد شده است؛ گویا از این جهت به جارود لقب یافت که روزی با شتر مریض خود نزد دایی هایش « بنی شیبان » رفت و موجب مرگ شتران آنان گردید.
[۲۵] المعارف، ص۳۳۸.    
[۲۶] الطبقات، ج۶، ص۸۱.    
[۲۷] الصحاح، ج۲، ص۴۵۵.    
نام مادر جارود را «دُرَیْمَکه»
[۲۸] اسدالغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
[۲۹] الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
یا «دَرْ مکه»
[۳۰] الطبقات، ج۷، ص۵۹.    
دختر رَوَیْم
[۳۱] اسدالغابه، ج۱، ص۳۹۸.
[۳۲] الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
یا رؤیم
[۳۳] الطبقات، ج۷، ص۵۹.    
یاد کرده‌اند.

جارود تا سال دهم هجری مسیحی
[۳۴] السیره النبویه، ج۴، ص۵۷۵.
[۳۵] الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
[۳۶] اسدالغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
ماند. در این سال همراه هیئت قبیله عبدالقیس از بحرین نزد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آمد. در این ملاقات آن حضرت ضمن گله مندی از تاخیر جارود در پذیرش اسلام ، از وی خواست شهادتین بگوید. جارود پس از طرح پرسش‌هایی و ضمانت پیامبر درباره عذاب نشدنش در آخرت ، به اتفاق همراهانش، اسلام آورد و با آن حضرت بیعت کرد و سپس در عظمت رسول خدا اشعاری سرود. وی همچنین مدتی برای فراگیری تعالیم اسلام در مدینه ماند.
[۳۷] الاغانی، ج۱۵، ص۲۴۷.


۲.۱ - شأن نزول آیه ۵۲ - ۵۵ سوره قصص

به روایت قتاده آیات ۵۲-۵۵ قصص درباره جمعی از اهل کتاب (مانند جارود) نازل شده است که به اسلام درآمدند
[۳۸] تفسیر ابن ابی حاتم، ج۹، ص۲۹۸۹.    
[۳۹] تفسیر ماوردی، ج۴، ص۲۵۷.
[۴۰] مجمع البیان، ج۷، ص۴۴۵.    
؛ اما با توجه به مکی بودن این سوره به نظر می‌رسد که این آیات را مفسران بر جارود تطبیق داده‌اند: «اَلَّذینَ ءاتَینـهُمُ الکِتـبَ مِن قَبلِهِ هُم بِهِ یُؤمِنون• واِذا یُتلی عَلَیهِم قالوا ءامَنّا بِهِ اِنَّهُ الحَقُّ مِن رَبِّنا اِنّا کُنّا مِن قَبلِهِ مُسلِمین• اُولـئِکَ یُؤتَونَ اَجرَهُم مَرَّتَینِ بِما صَبَروا ویَدرَءونَ بِالحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ ومِمّا رَزَقنـهُم یُنفِقون».
[۴۱] قصص/سوره۲۸، آیه۵۲ – ۵۵.    
در این آیات به آن عده از اهل کتاب اشاره شده که وحی را پذیرفته، در برابر آن تسلیم‌اند و در نتیجه از اجر مضاعف برخوردار خواهند بود.

در پی رحلت پیامبر و ارتداد قبایل بحرین از جمله قبیله عبدالقیس، جارود بر اسلام خود پا برجا ماند و ضمن برحذر داشتن قبیله خود از ارتداد و تضمین برگشت اموال از دست رفته آنان، موجب بازگشت آنان به اسلام شد.
[۴۲] تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۵.
[۴۳] شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۳۳۶.
در خلافت ابوبکر ، میان طائفه عبدالقیس به رهبری جارود و قبیله بکربن وائل که از پشتیبانی ایرانیان برخوردار بودند جنگی سخت و طولانی درگرفت که به شکست قبیله عبدالقیس انجامید، به گونه‌ای که ایشان از دولت مدینه کمک خواستند
[۴۴] الفتوح، ج۱، ص۳۹.    
؛ اما اینکه به آنان کمکی رسید یا نه اطلاعی در دست نیست.

۳.۱ - حد خوردن جارود

شهادت جارود بر شرابخواری قدامة بن مظعون والی عمر بر بحرین موجب اجرای حدّ بر وی گردید.
[۴۵] الطبقات، ج۶، ص۸۳.    
با گسترش فتوحات و جابه جایی قبایل، جارود در بصره ساکن گشت
[۴۶] معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۰۱.
[۴۷] الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
[۴۸] رجال الطوسی، ص۳۴.    


۳.۲ - کشته شدن جارود

و سرانجام در سال ۲۰
[۴۹] الطبقات، ج۶، ص۸۳.    
یا ۲۱ هجری در عقبه الطین (در ساحل خلیج فارس ) یا در فتح نهاوند در همان سال کشته شد.
[۵۰] الاصابه، ج۱، ص۵۵۳.
[۵۱] الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
برخی نیز مرگ او را در زمان خلافت عثمان دانسته‌اند.
[۵۲] الاصابه، ج۱، ص۵۵۳.    
[۵۳] شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۳۴.
[۵۴] قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۳.


در زمان خلافت امیرمؤمنان علی علیه‌السّلام آن حضرت طی نامه‌ای به منذر فرزند جارود (کارگزار ناحیه‌ای)؛ ضمن ستایش از پدرش، منذر را به جهت خیانت به بیت المال سرزنش کرد.
[۵۵] شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۳۳.
از جارود به عنوان راوی حدیث پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم
[۵۶] الانساب، ج۲، ص۳۴.
[۵۷] الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
[۵۸] قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۵.
و همچنین آشنا به علوم مختلف یاد شده است.
[۵۹] البدایة والنهایه، ج۱، ص۱۸۴.


الاستیعاب، ابن عبدالبر (م. ۴۶۳ ق.)؛ به کوشش علی محمد و دیگران، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ ق؛ اسد الغابه، ابن اثیر علی بن محمد الجزری (م. ۶۳۰ ق.)؛ به کوشش علی محمد، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ ق؛ الاصابه، ابن حجر العسقلانی (م. ۸۵۲ ق.)؛ به کوشش علی محمد و دیگران، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ ق؛ الاغانی، ابوالفرج الاصفهانی (م. ۳۵۶ ق.)؛ به کوشش علی مهنّا و سمیر جابر، بیروت، دارالفکر؛ الانساب، السمعانی (م. ۵۶۲ ق.)؛ به کوشش عبدالله عمر، بیروت، دارالجنان، ۱۴۰۸ ق؛ تاریخ الامم والملوک، الطبری (م. ۳۱۰ ق.)؛ بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۷ ق؛ التاریخ الکبیر، ابن عساکر (م. ۵۷۱ ق.)؛ روضة الشام، ۱۳۲۱ ق؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن ابی حاتم (م. ۳۲۷ ق.)؛ به کوشش اسعد محمد، بیروت، المکتبة العصریة، ۱۴۱۹ ق؛ تهذیب الکمال، المزی (م. ۷۴۲ ق.)؛ به کوشش بشار عواد، بیروت، الرسالة، ۱۴۱۵ ق؛ الثقات، ابن حبان (م. ۳۵۴ ق.)؛ به کوشش شرف الدین احمد، هند، وزارت معارف و شؤون فرهنگی؛ دلائل النبوه، البیهقی (م. ۴۵۸ ق.)؛ به کوشش عبد المعطی قلعجی، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۰۵ ق؛ رجال الطوسی، الطوسی (م. ۴۶۰ ق.)؛ به کوشش قیومی، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۵ ق؛ السیرة النبویه، ابن هشام (م. ۸-۲۱۳ ق.)؛ به کوشش مصطفی السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید (م. ۶۵۶ ق.)؛ بیروت، اعلمی، ۱۴۱۵ ق؛ الصحاح، الجوهری (م. ۳۹۳ ق.)؛ به کوشش احمد العطار، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۴۰۷ ق؛ الطبقات الکبری، ابن سعد (م. ۲۳۰ ق.)؛ به کوشش محمد، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۸ ق؛ الفتوح، ابن اعثم الکوفی (م. ۳۱۴ ق.)؛ به کوشش علی شیری، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ ق؛ قاموس الرجال، محمد تقی شوشتری، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۸ ق؛ لسان العرب، ابن منظور (م. ۷۱۱ ق.)؛ به کوشش علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ ق؛ مجمع البیان، الطبرسی (م. ۵۴۸ ق.)؛ بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۰۶ ق؛ المعارف، ابن قتیبة (م. ۲۷۶ ق.)؛ به کوشش ثروت عکاشة، قم، شریف رضی، ۱۳۷۳ ش؛ النکت والعیون، الماوردی (م. ۴۵۰ ق.)؛ بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ ق.

۱. ↑ المعارف، ص۳۳۸.    
۲. ↑ تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۵.
۳. ↑ الفتوح، ج۱، ص۳۹.    
۴. ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۳۹۱.    
۵. ↑ الانساب، ج۴، ص۱۳۵.
۶. ↑ التاریخ الکبیر، ج۱، ص۲۳۶.
۷. ↑ رجال الطوسی، ص۳۴.    
۸. ↑ المعارف، ص۳۳۸.    
۹. ↑ التاریخ الکبیر، ج۱، ص۲۳۶.
۱۰. ↑ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۲.
۱۱. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
۱۲. ↑ معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۰۱.
۱۳. ↑ الطبقات، ج۶، ص۸۳.    
۱۴. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
۱۵. ↑ اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
۱۶. ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
۱۷. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
۱۸. ↑ دلائل النبوه، ج۲، ص۱۰۵.    
۱۹. ↑ الثقات، ج۳، ص۵۹.    
۲۰. ↑ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۳.
۲۱. ↑ الصحاح، ج۲، ص۴۵۵.    
۲۲. ↑ لسان العرب، ج۳، ۱۱۶، «جَرد».    
۲۳. ↑ تهذیب الکمال، ج۳۵، ص۵۰.    
۲۴. ↑ المعارف، ص۳۳۸.    
۲۵. ↑ المعارف، ص۳۳۸.    
۲۶. ↑ الطبقات، ج۶، ص۸۱.    
۲۷. ↑ الصحاح، ج۲، ص۴۵۵.    
۲۸. ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
۲۹. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
۳۰. ↑ الطبقات، ج۷، ص۵۹.    
۳۱. ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۳۹۸.
۳۲. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
۳۳. ↑ الطبقات، ج۷، ص۵۹.    
۳۴. ↑ السیره النبویه، ج۴، ص۵۷۵.
۳۵. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
۳۶. ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۴۹۸.    
۳۷. ↑ الاغانی، ج۱۵، ص۲۴۷.
۳۸. ↑ تفسیر ابن ابی حاتم، ج۹، ص۲۹۸۹.    
۳۹. ↑ تفسیر ماوردی، ج۴، ص۲۵۷.
۴۰. ↑ مجمع البیان، ج۷، ص۴۴۵.    
۴۱. ↑ قصص/سوره۲۸، آیه۵۲ – ۵۵.    
۴۲. ↑ تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۵.
۴۳. ↑ شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۳۳۶.
۴۴. ↑ الفتوح، ج۱، ص۳۹.    
۴۵. ↑ الطبقات، ج۶، ص۸۳.    
۴۶. ↑ معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۰۱.
۴۷. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۲۹.
۴۸. ↑ رجال الطوسی، ص۳۴.    
۴۹. ↑ الطبقات، ج۶، ص۸۳.    
۵۰. ↑ الاصابه، ج۱، ص۵۵۳.
۵۱. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
۵۲. ↑ الاصابه، ج۱، ص۵۵۳.    
۵۳. ↑ شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۳۴.
۵۴. ↑ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۳.
۵۵. ↑ شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۳۳.
۵۶. ↑ الانساب، ج۲، ص۳۴.
۵۷. ↑ الاستیعاب، ج۱، ص۳۳۰.
۵۸. ↑ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۵۵.
۵۹. ↑ البدایة والنهایه، ج۱، ص۱۸۴.


دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله«جارود عبدی»    



جعبه ابزار