جهاد و مصونیت جامعه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باتوجه به آیات قرآن یکی از آثار مثبت شرکت در
جهاد مصونیت
جامعه اسلامی از تعرض
کفار است.
جهاد در راه خدا، مایه مصونیت جامعه اسلامی از تعرض کافران است.
فقـتل فی سبیل الله لا تکلف الا نفسک وحرض المؤمنین عسی الله ان یکف باس الذین کفروا..
در راه خدا پیکار کن! تنها مسئول
وظیفه خود هستی! و مؤمنان را (بر این کار،)
تشویق نما! امید است خداوند از
قدرت کافران جلوگیری کند (حتی اگر تنها خودت به میدان بروی)! و خداوند قدرتش بیشتر، و مجازاتش دردناکتر است.
در حقیقت آیه یک دستور مهم اجتماعی را مخصوصا درباره رهبران در بر دارد، و آن اینکه آنها باید آن قدر در کار خود مصمم و
ثابت قدم و
قاطع باشند که حتی اگر هیچکس دعوت آنها را" لبیک" نگوید، دست از
تعقیب هدف مقدس خویش بر ندارد و در عین
دعوت دیگران به انجام وظیفه، برنامه‌های خود را منوط به
اجابت دیگران نشمرند، و هیچ رهبری تا چنین آمادگی نداشته باشد قادر به انجام رهبری و پیشبرد اهداف خود نیست مخصوصا رهبران الهی که تکیه گاه اصلی آنها خدا است خدایی که سرچشمه تمام نیروها و قدرتها است.
و لذا به دنبال این دستور می‌فرماید: " امید است خداوند با کوششها و تلاشهای تو حتی اگر تنها بوده باشی،
قدرت و نیروی دشمنان را در هم بشکند، زیرا قدرت او ما فوق قدرتها و مجازات او ما فوق مجازاتها است".
وعدکم الله مغانم کثیرة تاخذونها... وکف ایدی الناس عنکم..
خداوند غنایم فراوانی به شما
وعده داده بود که آنها را به دست می‌آورید، ولی این یکی را زودتر برای شما فراهم ساخت و دست تعدی مردم(دشمنان ) را از شما بازداشت تا نشانه‌ای برای مؤمنان باشد و شما را به راه راست
هدایت کند
این لطف بزرگی بود که آنها با کمی نفرات و نداشتن ابزار جنگی کافی آنهم در نقطه‌ای دور از
وطن و بیخ گوش دشمن، مورد
تهاجم قرار نگرفتند، و چنان رعب و وحشتی از آنان در دل دشمنان افکند که از هر گونه اقدام و
حمله خود داری کردند.
جمعی از مفسران این جمله را اشاره به ماجرای خیبر می‌دانند که قبائلی از" بنی اسد" و" بنی غطفان" تصمیم گرفته بودند در غیاب مسلمانان به
مدینه حمله کنند، و اموال مسلمین را به
غنیمت گرفته، زنانشان را به اسارت ببرند.
یا اشاره به
تصمیم جمعی از این دو قبیله دانسته‌اند که در نظر داشتند به یاری
یهود خیبر برخیزند که خداوند رعب و وحشت در قلوب آنها افکند، و از تصمیم خود منصرف شدند.
ولی تفسیر اول مناسبتر به نظر می‌رسد، چرا که در چند آیه بعد همین تعبیر را مشاهده می‌کنیم که در باره اهل
مکه سخن می‌گوید، همانند شرحی است برای آنچه در آیه مورد بحث آمده، و با روش قرآن که روش اجمال و تفصیل است سازگار می‌باشد.
مهم این است که طبق روایات مشهور، تمام سوره فتح بعد از ماجرای
حدیبیه ، و در مسیر بازگشت پیامبر ص از
مکه به
مدینه نازل گردیده است.
وهو الذی کف ایدیهم عنکم وایدیکم عنهم ببطن مکة من بعد ان اظفرکم علیهم..
او کسی است که دست آنها را از شما، و دست شما را از آنان در دل
مکه کوتاه کرد، بعد از آنکه شما را بر آنها پیروز ساخت و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست
ظاهرا مراد از نگهداری دست هر یک از دو
طائفه از آزار به طائفه دیگر، همان صلحی باشد که در
حدیبیه واقع شد، چون محل آن را بطن مکه معرفی کرده و حدیبیه هم در نزدیکی مکه و بطن آن قرار دارد، و حتی آن قدر اتصال به مکه دارد که بعضی گفته‌اند یکی از اراضی مکه و از حدود
حرم آن است. و چون هر یک از این دو طائفه دشمن‌ترین دشمن نسبت به طائفه دیگر بودند،
قریش تمامی قدرت خود را در جمع آوری لشکر از داخل شهر خود و از قوای اطراف به کار برده بود، مؤمنین هم با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم
بیعت کرده بودند که تا آخرین قطره خون خود در برابر آنان مقاومت کنند، و رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم هم
تصمیم گرفته بود با آنان نبرد کند، و خدای تعالی رسول گرامی خود و مؤمنین را بر کفار پیروز کرد، برای اینکه مسلمانان داخل سرزمین کفار شده، و به داخل خانه آنان قدم نهاده بودند و در چنین وضعی جز جنگ و خونریزی هیچ احتمال دیگری نمی‌رفت، اما خدای سبحان دست کفار را از مؤمنین و دست مؤمنین را از کفار بازداشت و در عین حال مؤمنین را بر آنان
پیروزی بخشید، و خدا به آنچه می‌کنند دانا است
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جهاد و مصونیت جامعه (قرآن)»
