• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حرس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حَرْسْ‏ به معنی نگاهبانان درگاه سلطان، رقیبان و پاسبانان به کار رفته است.




حَرْس بر وزن فَعْل اسم جمع یا جمع است. مفرد آن حرسی و حارس است این کلمه در لغت به معنی نگاهبانان درگاه سلطان، رقیبان و پاسبانان به کار رفته است.
[۱] لسان‏العرب، محمدبن مکرم، ج ۶، ص ۴۸، نشر دارصادر.
[۲] تاج‏العروس، زبیدی، ج ۴، ص ۱۲۶، نشر دارالیبیا.
[۳] لغتنامه‏دهخدا، ج ۱۹، ص ۳۸، اقتباس.




این واژه فقط یک بار در قرآن استعمال شده است.
در قرآن کریم از قول جنیان چنین آمده است:
«وَ انَّا لَمَسْنَا السَّماءَ فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً شَدیداً وَ شُهُباً»
ما به آسمان رسیدیم و آن را پر از نگهبانان قدرتمند و شهابها یافتیم‏



در بسیاری از روایات اسلامی ماده «حرس» با مشتقات مختلف آن مورد استفاده‏قرار گرفته است که به نمونه‏ای از آن اشاره می‏کنیم.
«وَ فی‏ قَوْلِهِ تَعالی‏: وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ. رُوِیَ انَّ النَّبِیَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لَمَّا نُزِلَتْ هذِهِ الْایَةُ قالَ لِحُرَّاسٍ مِنْ اصْحابِهِ یَحْرُسُونَهُ؛ (سَعَدُ وَ حُذَیْفَهُ): الْحِقُوا بِمُلاحِقُکُمْ فَانَّ اللَّهَ تَعالی‏ عَصَمَنی‏ مِنَ النَّاسِ»
روایت شده است، زمانی که آیه ۶۷ سوره مائده بر پیامر اکرم (صلی الله علیه وآله) نازل شد، خطاب به محافظان خود (سعد و حذیفه) فرمود: به گروه خود بپیوندید، چرا که خداوند تبارک و تعالی مرا از گزند مردم، حفظ می‏کند.



از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) چنین روایت شده است:
«حَرْسُ لَیْلَةٍ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ افْضَلُ مِنْ الْفَ لَیْلَةٍ یُقامُ لَیْلُها وَ یُصامُ نَهارُها»
[۸] کنزالعمال، ج۴، ص۱۷۷.

یک شب نگهبانی در جنگ بهتر از هزار شبی است که شبهایش در عبادت و روزهایش به روزه گرفتن سپری شود


 
۱. لسان‏العرب، محمدبن مکرم، ج ۶، ص ۴۸، نشر دارصادر.
۲. تاج‏العروس، زبیدی، ج ۴، ص ۱۲۶، نشر دارالیبیا.
۳. لغتنامه‏دهخدا، ج ۱۹، ص ۳۸، اقتباس.
۴. جن/سوره۷۲، آیه۸.    
۵. مائده/سوره۵، آیه۶۷.    
۶. بحارالانوار، ج۱۷، ص۱۷۶، چاپ تهران.    
۷. میزان الحکمه، محمدی ری شهری، ج۱، ص۴۴۹.    
۸. کنزالعمال، ج۴، ص۱۷۷.




جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۵۱-۵۲.



جعبه ابزار