• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکم استهزای استهزاگران (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مسخره کردن به قصد تحقیر ، توهین یا اهدافی دیگر را استهزاء گویند، آیاتی که در قرآن سخن از استهزا به میان آورده بیشتر مربوط به حوزه عقیده و دین بوده که در آن، جبهه مخالفِ انبیای الهی، مؤمنان، وحی ، آیات الهی، ... و حتی خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به‌صورت حربه‌ای برای رویارویی با دین الهی بهره می‌جستند، خداوند متعال در قرآن کریم استهزا و مسخره کردن استهزاگران را جایز دانسته است.



استهزا و مسخره کردن استهزاگران، در حد استهزای آنان، جایز است: «... وکلما مر علیه ملا من قومه سخروا منه قال ان تسخروا منا فانا نسخر منکم کما تسخرون؛ او مشغول ساختن کشتی بود و هر زمان گروهی از اشراف قومش بر او می‌گذشتند او را مسخره می‌کردند، (ولی نوح ) گفت اگر ما را مسخره می‌کنید ما نیز شما را همینگونه مسخره خواهیم کرد.»

۱.۱ - استهزای مستکبران

مستکبران خود خواه همیشه مسائل جدی را که در مسیر خواسته‌ها و هوسها و منافع آنها نیست به بازی و شوخی می‌گیرند. و بهمین دلیل مسخره کردن حقایق مخصوص آنچه مربوط به زندگی مستضعفان است جزئی از زندگی آنها را تشکیل می‌دهد، بسیار دیده‌ایم که آنها برای رنگ و آب دادن به جلسات پر گناه خود دنبال فرد با ایمان تهی دستی می‌گردند که او را به اصطلاح ملعبه و مضحکه سازند، و اگر در مجالس خود دسترسی به چنین افراد پیدا نکنند فرد یا افرادی از آنها را غیابا سوژه سخن قرار داده و می‌گویند و مسخره می‌کنند و می‌خندند، آنها خود را عقل کل می‌پندارند و به گمان اینکه ثروت انبوه و حرام آنها نشانه لیاقت و شخصیت و ارزش آنها است دیگران را نالایق و بی ارزش و فاقد شخصیت می‌دانند: ولی قرآن مجید سختترین حملات خود را متوجه این گونه افراد مغرور و متکبر کرده و مخصوصا سخریه‌های آنها را شدیدا محکوم می‌کند.

۱.۲ - داستان ابوعقیل انصاری

فی المثل در تاریخ اسلامی می‌خوانیم هنگامی که «ابو عقیل انصاری»آن کارگر باایمان و فقیر شب را بیدار ماند و به آب آوردن از چاه‌های مدینه برای خانه‌ها ادامه داد، و مختصر خرمائی را که از این راه به عنوان مزد دریافت داشته بود به عنوان کمک به ارتش مسلمانان برای جنگ تبوک خدمت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آورد گروهی از منافقان مستکبر بر او خندیدند آیات قرآن نازل شد و همچون صاعقه بر آنها فرو ریخت.

۱.۳ - عذاب استهزاءگران

آنها که مؤمنان اطاعت کننده را در کمکهای مالی در راه خدا به باد مسخره می‌گیرند و آنان را که جز به مقدار توانائی اندک دسترسی به چیز دیگر ندارند مسخره می‌کنند خداوند آنان را مسخره خواهد کرد و برای آنها عذاب دردناکی است.


۱. هود/سوره۱۱، آیه۳۸.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۹۳.    
۳. طباطبائی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۳۳۷.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم استهزا».    



جعبه ابزار