حکم اطاعت از اکثریت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بر خلاف آنچه در نظر بعضی مسلم است که اکثریتهای عددی همواره راه صحیح را می‌پیمایند
قرآن در آیات متعددی این موضوع را نفی کرده و برای
اکثریت عددی اهمیتی قائل نیست، و در حقیقت مقیاس را اکثریت کیفی میداند، نه کمی.
اطاعت از اکثریت ناآگاه، در
قرآن کریم مورد نهی
خداوند متعال قرار گرفته است: «وان تطع اکثر من فی الارض یضلوک عن سبیل الله ان یتبعون الاالظن وان هم الا یخرصون؛
و اگر اکثر کسانی را که در روی
زمین هستند اطاعت کنی تو را از راه خدا گمراه می‌کنند، آنها تنها از
گمان پیروی می‌کنند و از تخمین و حدس (واهی).»
انسان به وسیله
عقل خود، بدون شک، حقایقی را درک می‌کند، و راه
هدایت و ضلالت را تا حدودی می‌فهمد ولی مسلما فروغ چراغ عقل، و شعاعش محدود است، و ممکن است بسیاری از مطالب از دید عقل مخفی بماند، به علاوه
انسان در معلوماتش گرفتار
اشتباه نیز می‌شود و به همین دلیل نیاز به رهبران و راهنمایان الهی دارد بنابراین جمله خداوند داناتر است صحیح خواهد بود، و هر چند علم انسان با
علم خدا قابل مقایسه نیست.
بر خلاف آنچه در نظر بعضی مسلم است که اکثریتهای عددی همواره راه صحیح را می‌پیمایند قرآن در آیات متعددی این موضوع را نفی کرده و برای اکثریت عددی اهمیتی قائل نیست، و در حقیقت مقیاس را اکثریت کیفی میداند، نه کمی دلیل این موضوع روشن است، زیرا اگر چه در جوامع کنونی برای
اداره اجتماع راهی جز تکیه کردن روی اکثریت ندیده‌اند، ولی نباید فراموش کرد که این موضوع همانطور که گفتیم یکنوع
اجبار و بن بست است، زیرا هیچ ضابطه‌ای در یک جامعه مادی که خالی از اشکال و ایراد باشد برای اتخاذ تصمیمها و تصویب قوانین وجود ندارد، لذا بسیاری از دانشمندان با
اعتراف به این حقیقت که نظر اکثریت افراد
اجتماع بسیاری از اوقات اشتباه آمیز است مجبور به پذیرش آن شده‌اند چون راههای دیگر، عیبش بیشتر است.
اما یک جامعه مؤمن به
رسالت انبیاء هیچگونه اجباری در خود از پیروی نظر اکثریت در تصویب قوانین نمی‌بیند، زیرا برنامه‌ها و قوانین
انبیاء راستین خالی از هر گونه عیب و نقص و اشتباه است، و با آنچه اکثریت جایز الخطا تصویب می‌کند قابل مقایسه نیست، یک نگاه در چهره جهان کنونی و حکومتهائی که بر اساس اکثریتها بنا شده و قوانین نادرست و آمیخته با هوسها که گاهی از طرف اکثریتها به تصویب میرسد نشان می‌دهد که اکثریت عددی دردی را دوا نکرده است، بسیاری از جنگها را اکثریتها
تصویب کرده‌اند و بسیاری از مفاسد را آنها خواسته‌اند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم اطاعت».
