حکم اطاعت از شیطان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در
قرآن کریم مردم را از آلوده شدن به انحاء مختلف
گمراهی توسط شیطان
انذار می‌کند و از پیروی از گامهای شیطانی و دل بستن به وعده های پوچ
ابلیس بر حذر می‌دارد.
خداوند تعالی در
قرآن مجید مردم را از پیروی از
شیطان نهی فرموده است: «یـایها الناس... ولا تتبعوا خطوت الشیطـن...؛
ای
مردم ... از گامهای شیطان پیروی نکنید...»
خطوات جمع خطوة (بروزن قربه) به معنی گام و
قدم است و خطوات
شیطان گامهائی است که شیطان برای وصول به هدف خود و
اغواء مردم بر می‌دارد.
جمله «لا تتبعوا خطوات الشیطان» در پنج مورد از
قرآن مجید به چشم می‌خورد که دو مورد آن در مورد استفاده از غذاها و روزیهای الهی است، و در واقع به انسانها هشدار می‌دهد که این نعمتهای
حلال را در غیر مورد مصرف نکنند، و این نعمتهای الهی را وسیله‌ای برای
اطاعت و بندگی قرار دهند نه طغیان و فساد در ارض.
«یـایها الذین ءامنوا... ولا تتبعوا خطوت الشیطـن...؛
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! ... و از گامهای شیطان، پیروی نکنید...!»
«... ولا تتبعوا خطوت الشیطـن...؛
... و از گامهای شیطان پیروی ننمائید که او
دشمن آشکار شما است.»
«یـایها الذین ءامنوا لا تتبعوا خطوت الشیطـن...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید از گامهای شیطان پیروی نکنید ...»
«قال یـابلیس... • ان عبادی لیس لک علیهم سلطـن الا من اتبعک من الغاوین• وان جهنم لموعدهم اجمعین؛
(خداوند) فرمود‌ای
ابلیس ...•که بر بندگانم تسلط نخواهی یافت مگر گمراهانی که از تو پیروی می‌کنند•و
جهنم میعادگاه همه آنها است.»
«ومن الناس من یجـدل فی الله بغیر علم ویتبع کل شیطـن مرید• کتب علیه انه من تولاه فانه یضله ویهدیه الی عذاب السعیر؛
گروهی از مردم بدون هیچ
علم و دانشی به
مجادله درباره خدا برمی خیزند و از هر شیطان سر کشی پیروی می‌کنند•بر او نوشته شده که هر کس ولایتش را بر گردن نهد بطور مسلم گمراهش می‌سازد و به آتش سوزان راهنمائیش می‌کند.»
«و یتبع کل شیطان مرید»، این جمله بیان مسلک مشرکین در
اعتقاد و عمل است، همچنانکه جمله قبلی بیان
مسلک ایشان در حرف زدن بود، گویی که فرموده : بعضی از مردم درباره خدا بدون
علم حرف می‌زنند و بر جهل خود اصرار هم می‌ورزند و به هر باطلی معتقد شده، به آن عمل هم می‌کنند، و چون شیطان محرک و هادی آدمیان به سوی
باطل است پس در حقیقت این گونه اشخاص به اغوای شیطان متمایل به وی شده‌اند، و در هر اعتقاد و عمل او را پیروی می‌کنند.
در آیه شریفه پیروی شیطان به جای اعتقاد و عمل به کار رفته، تا دلالت کند بر چگونگی و حقیقت مطلب. و اگر فرمود: «و یتبع کل شیطان» و نفرمود و یتبع الشیطان المرید، که همان
ابلیس باشد، برای این است که دلالت کند بر اینکه شیطان انواع و اقسام و فنونی از
ضلالت را دارد، چون ابواب باطل مختلف است، و بر هر بابی شیطانی، از قبیل ابلیس، و ذریه اش و شیطانهایی از آدمیان هستند که به سوی ضلالت دعوت می‌کنند، و اولیای گمراهشان از ایشان
تقلید و پیروی می‌کنند، هر چند که تمامی تسویلات، و وسوسه‌های آنان منتهی به استاد همه شان ابلیس ملعون می‌شود.
و جمله «و یتبع کل شیطان» در عین حال
کنایه از این نیز هست که گمراهان در پیروی باطل به جایی نمی‌رسند که توقف کنند، برای اینکه
استعداد پذیرش حق در آنها کشته شده، و قلبشان مطبوع بر باطل گشته.
«ولا تاکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه وانه لفسق وان الشیـطین لیوحون الی اولیائهم لیجـدلوکم وان اطعتموهم انکم لمشرکون؛
و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده نخورید و این کار
گناه است، و شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می‌کنند تا با شما به مجادله برخیزند و اگر از آنها
اطاعت کنید شما هم مشرک خواهید بود!»
جمله «و ان الشیاطین لیوحون الی اولیائهم لیجادلوکم» این جمله رد آن سخنی است که مشرکین به دهان مؤمنین انداخته و جواب شبهه‌ای است که به ذهن مؤمنین
القا کرده بودند، و آن این بود که : چطور حیوان
ذبح شده بدست شما
حلال است و اما حیوانی که خدا آنرا کشته خوردنش
حرام ؟ جواب می‌دهد: این سخن از چیزهایی است که شیطان به دلهای اولیای خود (مشرکین) القا می‌کند، زیرا بین این دو قسم گوشت فرق هست، یکی خوردنش
فسق است و آن دیگری نیست، خدا خوردن
میته را حرام کرده و آن دیگری را نکرده، زیرا در بین محرمات الهی اسمی از حیوان
تذکیه شده برده نشده است.
«وقال الشیطـن لما قضی الامر ان الله وعدکم وعد الحق ووعدتکم فاخلفتکم وما کان لی علیکم من سلطـن الا ان دعوتکم فاستجبتم لی...؛
و شیطان هنگامی که کار تمام می‌شود می‌گوید خداوند به شما وعده
حق داد و من هم به شما وعده (
باطل ) دادم و تخلف کردم، من بر شما تسلطی نداشتم جز اینکه دعوتتان کردم و شما پذیرفتید...»
«یـابت لاتعبد الشیطـن...؛
ای پدر! شیطان را
پرستش مکن...»
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم اطاعت».
