فواید استعمال مثل در علم معانی و بیان بسیار است؛ زیرا زبان مثل از خشکی و تلخی پند و اندرز صریح می‌کاهد و خاطر را لذت ، و طبع را مسرت می‌بخشد و در الفاظ قلیل، معانی کثیر مندرج و از سخنان کوتاه، اندیشه‌های ژرف حاصل می‌شود. امام صادق علیه‌السّلام می‌فرماید: «برای امثال قرآن فوایدی است؛ پس در معانی آن‌ها دقت و تفکر کنید و از کنار آن‌ها به سادگی نگذرید!».
اینک به اختصار حکمت امثال قرآن را بیان می‌کنیم: ۱. تشویق و تحریک به انجام خیرات و ترک سیئات ؛ ۲. یادآوری و موعظه و عبرت ؛ ۳. نمایش حسی امور عقلی؛ ۴. تقریب معنای موردنظر به ذهن شنونده
