• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خطاب مفرد به لفظ جمع•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خطاب کردن شیء واحد به لفظ جمع را خطاب مفرد به لفظ جمع گویند.



قرآن در برخی موارد با آوردن لفظ جمع، مفردی را در نظر گرفته است؛


مانند:
۱. (یا ایها الرسل کلوا من الطیبات واعملوا صالحا… فذرهم فی غمرتهم حتی حین)؛ «ای پیامبران از چیزهای پاکیزه بخورید و کار شایسته کنید… پس آن ها را در ورطه گمراهی شان تا چندی واگذار».
خطاب آیات ، به صیغه جمع ، و مخاطب پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است؛ زیرا هیچ پیامبری هم زمان با آن حضرت و پس از وی نبوده است؛ بنابراین، خطاب «یا ایها الرسل» به معنای «یا ایها الرسول» است.
۲. (وان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به ولئن صبرتم لهو خیر للصابرین) که با صیغه جمع ، خطاب به پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است؛ به دلیل آیه بعد که می‌فرماید: (واصبر وما صبرک الا بالله…).
۳. (حتی اذا جاء احدهم الموت قال رب ارجعون)؛ «تا آنگاه که مرگ یکی از ایشان فرا رسد می‌گوید پروردگارا مرا بازگردانید»، که «رب ارجعون» به معنای: «رب ارجعنی» است.


۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۵۱-۵۴.    
۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۶.    
۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۹۹.    
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۲۳۴.    
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص(۱۱۱-۱۱۲).    
۶. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۱۰۹.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «خطاب مفرد به لفظ جمع».    



جعبه ابزار