• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دستاورد ایمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از قرآن و سنت و نیز تجربه انسانی دریافته می‏شود که ایمان دینی دستاوردهایی دارد. می‏توان این دستاوردها را در نگاهی کلّی به دو گروه تقسیم کرد: دنیوی، اخروی.
در اینجا ابتدا به دستاوردهای دنیوی و فردی ایمان می‌پردازیم و در ادامه دستاوردهای اخروی ایمان را می‌آوریم.
دستاوردهای دنیوی نیز در دو بخش فردی و اجتماعی شایان بررسی‏اند.




برای ایمان، دستاوردهای دنیوی و فردی بسیاری ذکر کردند که در این مقال به برخی از آنها اشاره می شود.

۱.۱ - آرامش و طمأنینه


در اینکه ایمان مایه آرامش آدمی است، آیات و روایاتی فراوان در دست است؛ از جمله: «او است همان که بر دل‏های مؤمنان آرامش را فرو فرستاد....».

۱.۲ - امیدواری


«چشم داشتن به رحمت پروردگار، مایه امیدواری و دوری از یأس است». در دانش روز نیز به اثبات رسیده است که اهل ایمان کم‏تر به یأس و افسردگی دچار می‏شوند.

۱.۳ - جلب عنایت الهی


خداوند به مؤمنان عنایتی ویژه دارد و دعای آنان را اجابت می‏کند. این حقیقت هم در روایات و هم در آیات قرآن کریم بارها به اشارت و صراحت آمده است.

۱.۴ - رشد و بالندگی معنوی


پایداری بر ایمان معنویت را در انسان رشد می‏دهد و ایمان را ریشه‏دارتر می‏سازد. تا آنجا که ظرفیت و شایستگی میزبانی ملائک را می‏یابد.

۱.۵ - رحمت ویژه الهی


رحمت خداوند همه آفریدگان را می‏پوشاند؛ امّا برای مؤمنان گسترده‏تر و عمیق‏تر است.

۱.۶ - پشتیبانی الهی


از بشارت‌های آشکار الهی آن است که اهل ایمان در حمایت و پشتیبانی الهی‏اند و خداوند آنان را در سختی‏ها و دشواری‏ها یاری می‏دهد.

۱.۷ - شکیبایی و پایداری


به تجربه ثابت شده است و نیز در گفتار بزرگان دین آمده است که میوه ایمان، استواری و پایداری است.
[۸] غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۱۷۸.


۱.۸ - امان از ترس و اندوه


بنابر آیات‏ قرآنی یکی از پیامدهای ایمان آن است که انسان نه بر گذشته خویش اندوه می‏کشد و نه از آینده می‏هراسد.

۱.۹ - عزّت


هر چند دریافتن این حقیقت بر بی‏ایمانان دشوار است، امّا عزت و سربلندی راستین از آن خداوند و رسول و مؤمنان است.

۱.۱۰ - غیرت و جوانمردی


قرآن کریم درباره اهل ایمان می‏فرماید، آنان کسانی‏اند که به زنا و هرزگی تن نمی‏آلایند. از پاره‏ای روایات نیز بر می‏آید که غیرتمندی و دوری از بی‌بند و باری، از ایمان سرچشمه می‏گیرد.
[۱۳] نهج الفصاحة، ص۴۳۳.


۱.۱۱ - فضیلت و برتری


قرآن کریم درباره مؤمنان می‏فرماید: «آنان که ایمان آورده و کارهای نیک انجام می‏دهند، بهترین انسان‏هایند.»

۱.۱۲ - هدایت و فراست


از نشانه‏‌های آشکار ایمان، هدایت و فراست است که خداوند ارزانی می‏کند. در روایت آمده است: «از فراست مؤمن بپرهیزید که او به نور خدا می‏‌نگرد.»
افزون بر آنچه گذشت، دیگر نشانه‏ها و پیامدهای ایمان عبارت‏اند از:
مسئولیّت پذیری، دل نبستن به دنیا، سلامت جسم و جان، خوش‌بینی به جهان هستی، هدفداری و....



در آیات و روایات برای ایمان دستاوردهای اجتماعی و دینی بسیاری بیان شده که در اینجا بعضی از آنها را می‌آوریم.

۲.۱ - آرامش اجتماعی


ایمان، مایه پای بندی انسان به ضوابط اخلاقی و احکام عملی است و مسلمانان از تعدی به حقوق یکدیگر می‏پرهیزند و بدین سان، جامعه اسلامی پیوسته در آرامش و آسایش است. مؤمن در رفتار و کردار و گفتار خویش، می‏کوشد تا به دیگران آسیب نرساند و بر کسی ستم نکند. رفتار او به گونه‏ای است که در برخی روایات آمده است: «مؤمن گویی لجام بر دهان دارد.» نیز در روایتی آمده است: «مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبانش ایمن‏اند.»
[۱۹] مستدرک الوسائل، ج۲، آیه۴۰۳.


۲.۲ - برکت الهی


قرآن آشکارا می‏فرماید: اگر مردم ایمان آورند و پرهیزگاری کنند، برکات آسمان و زمین بر آنان گشوده می‏شود.

۲.۳ - همیاری و همدردی


از وظایف دینی مؤمنان است که به یاری یکدیگر بشتابند و به آنچه در جامعه اسلامی می‏گذرد، حسّاسیّت نشان دهند؛ چنان که در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) پرداختن به امور مسلمانان، شرط مسلمانی دانسته شده است. همچنین در برخی روایات آمده است که آن مسلمانی بهتر است که نفع او برای مردم بیش‏تر است.
[۲۱] مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۰۳.
[۲۲] غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۳۹۰.


۲.۴ - برادری و محبّت


ایمان مایه برادری و محبت مؤمنان است. این حقیقت را قرآن آشکار بیان می‏فرماید: «مؤمنان، برادر یکدیگرند».

۲.۵ - خلافت و حکومت الهی


از وعده‌‏های الهی به مؤمنان، حکومت یافتن در زمین است و شایسته گشتن برای خلافت الهی.



آیات و روایات پرشماری درباره دستاوردهای اخروی ایمان آمده که به بعضی از آنها اشاره می شود.

۳.۱ - آمرزش


آیاتی پرشمار از قرآن کریم بیان می‏فرمایند که خداوند گناهان مؤمنان را می‏آمرزد.

۳.۲ - پاداش الهی


ایمان، انسان را شایسته پاداش الهی می‏کند و او را از نعمت‌های اخروی بهره‏مند می‏سازد.

۳.۳ - جاودانگی در بهشت


آرزوی انسان جاودانگی است؛ امّا آن جاودانگی که همراه سعادت و آسایش و راحتی باشد. قرآن کریم بارها فرموده است که ایمان مایه جاودانگی در بهشت است.

۳.۴ - روزیِ نیکو


قرآن می‏فرماید: «آنان که ایمان آوردند و هجرت کردند و به راه خدا به جهاد برخاستند و... روزی نیکو از آنِ آنان است.»

۳.۵ - لذّت پیوسته


قرآن می‏فرماید: «ای پیامبر ما! به آنان که ایمان آورده و اعمال شایسته انجام داده‏اند، بشارت ده که برایشان باغ‏هایی است که در آنها نهرها جاری است. هر گاه از میوه‏های آن روزی خورند، گویند: پیش از این در دنیا، از چنین میوه‏هایی برخوردار شده بودیم، که این میوه‏ها شبیه به یکدیگرند. و نیز در آنجا همسرانی پاکیزه دارند و در آنجا جاودانه باشند.»



 
۱. فتح/سوره۴۸، آیه۴.    
۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۸۷.    
۳. شوری/سوره۴۲، آیه۲۶.    
۴. توبه/سوره۹، آیه۱۲۴.    
۵. فصّلت/سوره۴۱، آیه۳۰.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۱۷۵.    
۷. غافر/سوره۴۰، آیه۵۱.    
۸. غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۱۷۸.
۹. مائده/سوره۵، آیه۶۹.    
۱۰. یونس/سوره۱۰، آیه۶۲.    
۱۱. منافقون/سوره۶۳، آیه۸.    
۱۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۸.    
۱۳. نهج الفصاحة، ص۴۳۳.
۱۴. بیّنه/سوه۹۸، آیه۷.    
۱۵. یونس/سوره۱۰، آیه۹.    
۱۶. بصائر الدّرجات، ۳۵۷.    
۱۷. عیون اخبار الرّضا، ج۱، ص۲۱۶.    
۱۸. خصال، ج۱، آیه۲۲۹.    
۱۹. مستدرک الوسائل، ج۲، آیه۴۰۳.
۲۰. اعراف/سوره۷، آیه۹۶.    
۲۱. مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۰۳.
۲۲. غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۳۹۰.
۲۳. حجرات/سوره۴۹، آیه۱۰.    
۲۴. نور/سوره۲۴، آیه۵۷.    
۲۵. انفال/سوره۸، آیه۷۴.    
۲۶. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۲۷. مائده/سوره۵، آیه۶۵.    
۲۸. انفال/سوره۸، آیه۷۴.    
۲۹. بقره/سوره۲، آیه۲۵.    





پژوهشکده تحقیقات اسلامی، کتاب فرهنگ شيعه، ص۳۳-۳۵.



جعبه ابزار