دِیَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دِیَة:
(وَ دِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ) دِیَة: به معنى «خونب‌ها» (مالى كه در مقابل ريخته و جارى شدن خون پرداخت مى‌شود) و آن مصدر است، مانند:
صلة و هبة و پرداختن دية، در واقع يک نوع جبران خسارت اقتصادى است كه از كشته شدن يک نفر به خانواده او وارد مى‌شود و الاّ «دية» هيچ‌گاه قيمت واقعى خون يک
انسان نيست، زيرا خون يک انسان بيگناه مافوق هر قيمت است.
به موردی از کاربرد
دِیَة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلاَّ خَطَئًا وَ مَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَئًا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَ دِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلاَّ أَن يَصَّدَّقُواْ فَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَ هُوَ مْؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَ إِن كَانَ مِن قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةً فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللّهِ وَ كَانَ اللّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا) (هيچ فرد باايمانى مجاز نيست كه مؤمنى را به قتل برساند، مگر اين كه اين كار از روى خطا و اشتباه باشد و اگر كسى مؤمنى را از روى خطا به قتل رساند، بايد يک برده
مؤمن را آزاد كند و خونب‌هايى به كسان او بپردازد؛ مگر اين‌كه آن‌ها خونب‌ها را ببخشند. و اگر مقتول، از گروهى باشد كه دشمن شما هستند و كافرند، ولى مقتول با
ایمان بوده، تنها بايد يک برده مؤمن را آزاد كند و پرداختن خونب‌ها به
کافران لازم نيست. و اگر از گروهى باشد كه ميان شما و آن‌ها پيمانى برقرار است، بايد خونب‌هاى او را به كسان او بپردازد و يک برده مؤمن نيز آزاد كند. و آن كس كه نمى‌تواند برده آزاد كند بايد دو ماه پى در پى روزه بگيرد. اين، يک نوع تخفيف، و توبه الهى است. و
خداوند، دانا و حكيم است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی،
طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان،
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «دِیَة»، ج۴، ص۶۴۱.
