رشد جنین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به مراحل رشد
جنین تا تولد
طفل به طور مفصل پرداخته شده است.
رشد
جنین از آغاز تا پایان، با تقدیر و اندازه گیری
خداوند است.
الله یعلم ما تحمل کل انثی وما تغیض الارحام وما تزداد وکل شیء عنده بمقدار. «
خدا از جنین هایی که هر (
انسان یا
حیوان ) ماده‌ای حمل می کند آگاه است و نیز از آنچه رحمها کم می کنند (و پیش از موعد مقرر می زایند)، و هم از آنچه افزون می کنند (و بعد از موقع می‌زایند) و هر چیز نزد او مقدار معینی دارد.»
الم نخلقکم من ماء مهین• فجعلنـه فی قرار مکین• الی قدر معلوم• فقدرنا فنعم القـدرون. «آیا شما را از آبی پست و ناچیز نیافریدیم، • سپس آن را در قرارگاهی محفوظ و آماده قرار دادیم، • تا مدتی معین؟! • ما
قدرت بر این کار داشتیم، پس ما قدرتمند خوبی هستیم (و امر
معاد برای ما آسان است).»
رشد جنین در
رحم و دمیده شدن
روح در آن، نشان
آفرینش احسن خداوند است.
ثم جعلنـه نطفة فی قرار مکین• ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن (رحم) قرار دادیم• سپس
نطفه را بصورت
علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت
مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر استخوانها
گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
تحولات و رشد جنین در رحم
مادر، دلیل یگانگی خداست.
خلقکم من نفس وحدة ثم جعل منها زوجها وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج یخلقکم فی بطون امهـتکم خلقـا من بعد خلق فی ظـلمـت ثلـث ذلکم الله ربکم له الملک لا الـه الا هو فانی تصرفون. «او شما را از یک نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او خلق کرد و برای شما هشت
زوج از چهارپایان ایجاد کرد او شما را در
شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکی‌های سه گانه، می بخشد! این است
خداوند،
پروردگار شما که
حکومت (عالم هستی) از آن اوست هیچ معبودی جز او نیست پس چگونه از راه
حق منحرف می شوید.»
رشد جنین در رحم، دلیلی بر معاد و حیات آخرتی انسانهاست.
یـایها الناس ان کنتم فی ریب من البعث فانا خلقنـکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم من مضغة مخلقة وغیر مخلقة لنبین لکم ونقر فی الارحام ما نشاء الی اجل مسمی ثم نخرجکم طفلا... «ای مردم! اگر در
رستاخیز شک دارید، (به این نکته توجه کنید که:) ما شما را از
خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل تا برای شما روشن سازیم (که بر هر چیز قادریم)! و جنین هایی را که بخواهیم تا مدت معینی در رحم (مادران) قرار می دهیم (و آنچه را بخواهیم ساقط می کنیم) بعد شما را بصورت طفل بیرون می آوریم سپس هدف این است که به حد رشد و
بلوغ خویش برسید. در این میان بعضی از شما می میرند و بعضی آن قدر
عمر می کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می رسند آن چنان که بعد از
علم و آگاهی، چیزی نمی دانند! (از سوی دیگر،)
زمین را (در
فصل زمستان) خشک و مرده می بینی، اما هنگامی که
آب باران بر آن فرو می فرستیم، به حرکت درمی آید و می روید و از هر نوع گیاهان زیبا می رویاند.»
رشد جنین در رحم، با گذشت
زمان انجام می‌شود.
هو الذی خلقکم من نفس وحدة وجعل منها زوجها لیسکن الیها فلما تغشـها حملت حملا خفیفـا فمرت به فلما اثقلت دعوا الله ربهما لـئن ءاتیتنا صــلحـا لنکونن من الشـکرین. «او خدایی است که (همه) شما را از یک فرد آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد، تا در کنار او بیاساید. سپس هنگامی که با او
آمیزش کرد، حملی سبک برداشت، که با وجود آن، به کارهای خود ادامه می داد و چون سنگین شد، هر دو از
خداوند و پروردگار خود خواستند «اگر فرزند صالحی به ما دهی، از
شاکران خواهیم بود.»
خلقکم من نفس وحدة ثم جعل منها زوجها وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج یخلقکم فی بطون امهـتکم خلقـا من بعد خلق فی ظـلمـت ثلـث... «او شما را از یک نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او خلق کرد و برای شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد کرد او شما را در شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکی‌های سه گانه، می بخشد! این است خداوند، پروردگار شما که حکومت (عالم هستی) از آن اوست هیچ معبودی جز او نیست پس چگونه از راه حق منحرف می شوید.»
شکل گرفتن مضغه در رحم، سبب رشد جنین به مرحله بالاتر است.
... فانا خلقنـکم... من مضغة مخلقة وغیر مخلقة... «.... ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل تا برای شما روشن سازیم......» (بر اساس
روایتی که «مخلقه» را به معنای شکل گرفتن جنین دانسته و زمینه رشد آن به مرحله بالاتر فراهم آمده است.)
ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر
استخوانها گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
زمان رشد جنین، دوران توجه و دعای
والدین در پیشگاه خداست.
هو الذی خلقکم من نفس وحدة وجعل منها زوجها لیسکن الیها فلما تغشـها حملت حملا خفیفـا فمرت به فلما اثقلت دعوا الله ربهما لـئن ءاتیتنا صــلحـا لنکونن من الشـکرین. «او خدایی است که (همه) شما را از یک فرد آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد، تا در کنار او بیاساید. سپس هنگامی که با او آمیزش کرد، حملی سبک برداشت، که با وجود آن، به کارهای خود ادامه می داد و چون سنگین شد، هر دو از خداوند و پروردگار خود خواستند «اگر فرزند صالحی به ما دهی، از شاکران خواهیم بود.»
جنین، دارای مراحل مختلف رشد در رحم است.
یـایها الناس ان کنتم فی ریب من البعث فانا خلقنـکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم من مضغة مخلقة وغیر مخلقة لنبین لکم ونقر فی الارحام ما نشاء الی اجل مسمی ثم نخرجکم طفلا... «ای مردم! اگر در رستاخیز
شک دارید، (به این نکته توجه کنید که:) ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل تا برای شما روشن سازیم (که بر هر چیز قادریم)! و جنین هایی را که بخواهیم تا مدت معینی در رحم (مادران) قرار می دهیم (و آنچه را بخواهیم ساقط می کنیم) بعد شما را بصورت طفل بیرون می آوریم سپس هدف این است که به حد رشد و بلوغ خویش برسید. در این میان بعضی از شما می میرند و بعضی آن قدر عمر می کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می رسند آن چنان که بعد از علم و آگاهی، چیزی نمی دانند! (از سوی دیگر،) زمین را (در فصل زمستان) خشک و
مرده می بینی، اما هنگامی که
آب باران بر آن فرو می فرستیم، به حرکت درمی آید و می روید و از هر نوع
گیاهان زیبا می رویاند.»
ثم جعلنـه نطفة فی قرار مکین• ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن (رحم) قرار دادیم• سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر استخوانها گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
الذی احسن کل شیء خلقه وبدا خلق الانسـن من طین• ثم جعل نسله من سلــلة من ماء مهین• ثم سوه ونفخ فیه من روحه وجعل لکم السمع والابصـر والافـدة قلیلا ما تشکرون. «او همان کسی است که هر چه را آفرید نیکو آفرید و
آفرینش انسان را از
گل آغاز کرد• سپس
نسل او را از عصاره‌ای از آب ناچیز و بی قدر آفرید. • سپس (اندام) او را موزون ساخت و از
روح خویش در وی دمید و برای شما
گوش و چشمها و دلها قرار داد اما کمتر
شکر نعمتهای او را بجا می آورید.»
خلقکم من نفس وحدة ثم جعل منها زوجها وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج یخلقکم فی بطون امهـتکم خلقـا من بعد خلق فی ظـلمـت ثلـث ذلکم الله ربکم له الملک لا الـه الا هو فانی تصرفون. «او شما را از یک نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او
خلق کرد و برای شما هشت زوج از
چهارپایان ایجاد کرد او شما را در شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکی‌های سه گانه، می بخشد! این است خداوند،
پروردگار شما که حکومت (
عالم هستی) از آن اوست هیچ معبودی جز او نیست پس چگونه از راه حق منحرف می شوید.»
هو الذی خلقکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم یخرجکم طفلا ثم لتبلغوا اشدکم ثم لتکونوا شیوخـا ومنکم من یتوفی من قبل ولتبلغوا اجلا مسمی ولعلکم تعقلون. «او کسی است که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، سپس از علقه (خون بسته شده)، سپس شما را بصورت طفلی (از شکم مادر) بیرون می‌فرستد، بعد به مرحله کمال
قوت خود می رسید، و بعد از آن پیر می شوید و (در این میان) گروهی از شما پیش از رسیدن به این مرحله می میرند و در نهایت به سرآمد عمر خود می رسید و شاید
تعقل کنید.»
مراحل رشد جنین بر اساس ترتیب ذکر شده در
آیه است، نه الفبایی.
نطفه، آغاز شکل گیری جنین در رحم است.
یـایها الناس ان کنتم فی ریب من البعث فانا خلقنـکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم من مضغة مخلقة وغیر مخلقة لنبین لکم ونقر فی الارحام ما نشاء الی اجل مسمی ثم نخرجکم طفلا... «ای مردم! اگر در رستاخیز شک دارید، (به این نکته توجه کنید که: ) ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل تا برای شما روشن سازیم (که بر هر چیز قادریم)! و جنین هایی را که بخواهیم تا مدت معینی در رحم (مادران) قرار می دهیم (و آنچه را بخواهیم ساقط می کنیم) بعد شما را بصورت طفل بیرون می آوریم سپس هدف این است که به حد رشد و بلوغ خویش برسید. در این میان بعضی از شما می میرند و بعضی آن قدر عمر می کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می رسند آن چنان که بعد از علم و
آگاهی، چیزی نمی دانند! (از سوی دیگر،)
زمین را (در فصل زمستان) خشک و مرده می بینی، اما هنگامی که آب باران بر آن فرو می فرستیم، به حرکت درمی آید و می روید و از هر نوع گیاهان زیبا می رویاند.»
ثم جعلنـه نطفة فی قرار مکین. «سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن (رحم) قرار دادیم.»
الذی احسن کل شیء خلقه وبدا خلق الانسـن من طین• ثم جعل نسله من سلــلة من ماء مهین. «او همان کسی است که هر چه را آفرید نیکو آفرید و آفرینش انسان را از گل آغاز کرد• سپس
نسل او را از عصاره ای از آب ناچیز و بی قدر آفرید.»
خلقکم من نفس وحدة ثم جعل منها زوجها وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج یخلقکم فی بطون امهـتکم خلقـا من بعد خلق فی ظـلمـت ثلـث ذلکم الله ربکم له الملک لا الـه الا هو فانی تصرفون. «او شما را از یک نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او خلق کرد و برای شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد کرد او شما را در شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکی‌های سه گانه، می بخشد! این است خداوند، پروردگار شما که حکومت (عالم هستی) از آن اوست هیچ معبودی جز او نیست پس چگونه از راه حق منحرف می شوید.»
(آیه به مراحل خلقت انسان از
نطفه به
علقه و
مضغه و استخوان بندی اشاره دارد.)
هو الذی خلقکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم یخرجکم طفلا ثم لتبلغوا اشدکم ثم لتکونوا شیوخـا ومنکم من یتوفی من قبل ولتبلغوا اجلا مسمی ولعلکم تعقلون. «او کسی است که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، سپس از علقه (خون بسته شده)، سپس شما را بصورت طفلی (از شکم مادر) بیرون می‌فرستد، بعد به مرحله کمال قوت خود می رسید، و بعد از آن پیر می شوید و (در این میان) گروهی از شما پیش از رسیدن به این مرحله می میرند و در نهایت به سرآمد عمر خود می رسید و شاید تعقل کنید.»
الم یک نطفة من منی یمنی• ثم کان علقة فخلق فسوی. «آیا او نطفه ای از منی که در رحم ریخته می شود نبود؟! • سپس بصورت خون بسته در آمد، و خداوند او را آفرید و موزون ساخت.»
الم نخلقکم من ماء مهین• فجعلنـه فی قرار مکین• الی قدر معلوم• فقدرنا فنعم القـدرون. «آیا شما را از آبی پست و ناچیز نیافریدیم، • سپس آن را در قرارگاهی محفوظ و آماده قرار دادیم، • تا مدتی معین؟! • ما
قدرت بر این کار داشتیم، پس ما قدرتمند خوبی هستیم (و امر معاد برای ما آسان است).»
تبدیل نطفه به علقه، از مراحل شکل گیری
جنین است.
یـایها الناس ان کنتم فی ریب من البعث فانا خلقنـکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم من مضغة مخلقة وغیر مخلقة لنبین لکم ونقر فی الارحام ما نشاء الی اجل مسمی ثم نخرجکم طفلا ثم لتبلغوا اشدکم ومنکم من یتوفی ومنکم من یرد الی ارذل العمر لکیلا یعلم من بعد علم شیــا وتری الارض هامدة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت وربت وانبتت من کل زوج بهیج. «ای مردم! اگر در
رستاخیز شک دارید، (به این نکته توجه کنید که: ) ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، که بعضی دارای شکل و خلقت است و بعضی بدون شکل تا برای شما روشن سازیم (که بر هر چیز قادریم)! و جنین هایی را که بخواهیم تا مدت معینی در رحم (مادران) قرار می دهیم (و آنچه را بخواهیم ساقط می کنیم) بعد شما را بصورت طفل بیرون می آوریم سپس هدف این است که به حد
رشد و بلوغ خویش برسید. در این میان بعضی از شما می میرند و بعضی آن قدر عمر می کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می رسند آن چنان که بعد از علم و آگاهی، چیزی نمی دانند! (از سوی دیگر،) زمین را (در فصل زمستان) خشک و مرده می بینی، اما هنگامی که آب باران بر آن فرو می فرستیم، به حرکت درمی آید و می روید و از هر نوع گیاهان زیبا می رویاند.»
ثم جعلنـه نطفة فی قرار مکین• ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن (رحم) قرار دادیم• سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر استخوانها
گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
خلقکم من نفس وحدة ثم جعل منها زوجها وانزل لکم من الانعـم ثمـنیة ازوج یخلقکم فی بطون امهـتکم خلقـا من بعد خلق فی ظـلمـت ثلـث ذلکم الله ربکم له الملک لا الـه الا هو فانی تصرفون. «او شما را از یک
نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او خلق کرد و برای شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد کرد او شما را در شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکی‌های سه گانه، می بخشد! این است خداوند، پروردگار شما که حکومت (عالم هستی) از آن اوست هیچ معبودی جز او نیست پس چگونه از راه حق منحرف می شوید.» (آیه به مراحل خلقت انسان از نطفه به علقه و مضغه و استخوان بندی اشاره دارد.)
هو الذی خلقکم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثم یخرجکم طفلا ثم لتبلغوا اشدکم ثم لتکونوا شیوخـا ومنکم من یتوفی من قبل ولتبلغوا اجلا مسمی ولعلکم تعقلون. «او کسی است که شما را از
خاک آفرید، سپس از نطفه، سپس از علقه (خون بسته شده)، سپس شما را بصورت طفلی (از شکم مادر) بیرون می‌فرستد، بعد به مرحله کمال قوت خود می رسید، و بعد از آن پیر می شوید و (در این میان) گروهی از شما پیش از رسیدن به این مرحله می میرند و در نهایت به سرآمد عمر خود می رسید و شاید
تعقل کنید.»
الم یک نطفة من منی یمنی• ثم کان علقة فخلق فسوی. «آیا او نطفه ای از
منی که در
رحم ریخته می شود نبود؟! • سپس بصورت خون بسته در آمد، و خداوند او را آفرید و موزون ساخت.»
مضغه (گوشت جویده) از مراحل رشد جنین است.
... فانا خلقنـکم... من علقة ثم من مضغة.... . «.... . ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، و بعد از
خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، که بعضی دارای شکل و
خلقت است...».
. فخلقنا العلقة مضغة... «.... سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم.....»
تبدیل مضغه به استخوان در رحم، از مراحل رشد جنین است.
ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر استخوانها گوشت پوشاندیم سپس آن را
آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
روییدن گوشت بر
استخوان پدید آمده از مضغه، از مراحل رشد جنین است.
ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر استخوانها گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
دمیده شدن
روح در جنین، مرحله پایانی شکل گیری جنین است.
ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظـمـا فکسونا العظـم لحمـا ثم انشانـه خلقـا ءاخر فتبارک الله احسن الخــلقین. «سپس نطفه را بصورت علقه (خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم و بر استخوانها گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است.»
الذی احسن کل شیء خلقه وبدا خلق الانسـن من طین• ثم سوه ونفخ فیه من روحه وجعل لکم السمع والابصـر والافـدة قلیلا ما تشکرون. «او همان کسی است که هر چه را آفرید نیکو آفرید و آفرینش
انسان را از
گل آغاز کرد. • .... • سپس (اندام) او را موزون ساخت و از روح خویش در وی دمید و برای شما
گوش و
چشمها و دلها قرار داد اما کمتر شکر نعمتهای او را بجا می آورید.»
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «رشد جنین».
