سلام اصحاب یمین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصحاب يمين سعادتمندانى هستند كه هنگام جان دادن، با درود و تحيت‌هاى ربوبى و فرشتگان و
مؤمنان مواجه مى‌شوند و خداوند خطاب به آنان مى‌فرمايد: درود بر تو از برادران و دوستان با
ایمان تو.
اصحاب يمين در
بهشت به
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) سلام می‌کنند:
• «وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ أَصْحَابِ الْيَمِينِ؛ اما اگر از اصحاب يمين باشد».
• «فَسَلَامٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ؛ (به او گفته مى‌شود:)
سلام بر تو از سوى دوستانت که از اصحاب يمين‌اند!».
درباره (لام) در کلمه (لک) چند احتمال هست، یکى این که لام
اختصاص ملکى باشد، و معناى جمله (سلام لک) این باشد که: تو در میان اصحاب یمین که همه قرینان تو و رفقاى تو هستند، داراى
سلامت هستى، و از آنان به تو جز
خیر و سلامت نخواهد رسید.
احتمال دوم که بعضى داده‌اند این است که: لام به معناى على باشد، و معناى جمله این باشد که: اصحاب یمین بر تو
سلام مى‌فرستند، احتمالات دیگرى داده‌اند که از نقلش صرف‌نظر مى‌کنیم.
در این
آیه التفاتى از
غیبت به خطاب به کار رفته؛ چون تا اینجا خطاب منکرین
معاد بود، و
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) گویا غایب حساب شده بود، و در اینجا روى سخن به شخص آن جناب کرد، براى مى‌خواست سلام اصحاب یمین را براى او نقل کند، و بفرماید: (سلام لک من اصحاب الیمین)
در اين‌كه مقصود از «سلام لك» چيست، احتمالات گوناگونى وجود دارد
از جمله آنها اين است كه «لام» به معناى «على» و ضمير خطاب، پيامبر (صلي‌الله‌عليه‌وآله) باشد.
اصحاب يمين از بهشت بر
محتضران از اصحاب يمين سلام می‌کنند:
• «وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ أَصْحَابِ الْيَمِينِ؛ اما اگر از اصحاب يمين باشد».
• «فَسَلَامٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ؛ (به او گفته مى‌شود:) سلام بر تو از سوى دوستانت که از اصحاب يمين‌اند!».
خداوند مى‌افزاید: (اما اگر از گروه دوم یعنى اصحاب الیمین باشد...) (همان
مردان و
زنان صالحى که نامه اعمالشان به نشانه
پیروزی و قبولى به دست راستشان داده مى‌شود) (و اما ان کان من اصحاب الیمین).
(به او گفته مى‌شود سلام بر تو از سوى دوستانت که از اصحاب الیمین هستند) (فسلام لک من اصحاب الیمین).
به این ترتیب
فرشتگان قبض روح در آستانه انتقال از
دنیا سلام یارانش را به او مى‌رسانند؛ همان‌گونه که در آیه ۲۶
سوره واقعه در توصیف اهل بهشت خواندیم: الا قیلا سلاما سلاما.
احتمال دیگرى در
تفسیر این آیه نیز وجود دارد، و آن اینکه سلام از ناحیه فرشتگان باشد که به او مى‌گویند: سلام بر تو اى کسى که از اصحاب الیمین هستى؛ یعنى در افتخار و توصیف تو همین بس که در
صفت آنان قرار دارى.
در
آیات دیگر قرآن نیز سلام فرشتگان در آستانه
مرگ بر مؤمنان آمده است؛ مانند آیه ۳۲
سوره نحل که مى‌فرماید: الذین تتوفاهم الملائکة طیبین یقولون سلام علیکم ادخلوا الجنة بما کنتم تعملون: (کسانى که فرشتگان قبض روحشان را مى‌کنند، در حالى که پاکیزه‌اند، به آنها مى‌گویند: سلام بر شما، وارد بهشت شوید به خاطر اعمالى که انجام مى‌دادید).
به هر حال تعبیر (سلام) تعبیر پرمعنایى است، خواه از سوى
ملائکه باشد یا از سوى اصحاب الیمین، سلامى است که نشانه
روح و ریحان و هرگونه سلامت و
آرامش و نعمت است.
این نکته نیز لازم به یادآورى است که تعبیر به اصحاب الیمین (کسانى که نامه اعمالشان را به دست راستشان مى‌دهند) به خاطر آن است که معمولا
انسان کارهاى مهم و ماهرانه را با دست راست انجام مى‌دهد؛ لذا دست راست سمبلى است از
قدرت، مهارت، توانایى و پیروزى.
در حدیثى از
امام باقر (علیه‌السلام) مى‌خوانیم که در ذیل این آیه فرمود: هم شیعتنا و محبونا: (اصحاب یمین
شیعیان ما و دوستان ما هستند).
طبق يك احتمال، جمله «فسلام لك» به معناى سلام اصحاب يمين مستقر در
بهشت به اصحاب يمين در حال
احتضار است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «سلام اصحاب یمین».
