• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوره‌ لقمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سوره لقمان، سی و یکمین سوره قرآن کریم می باشد و در مکه نازل شده است.


نام لقمان حکیم دو بار در این سوره آمده و در آیات ۱۲ تا ۲۰
[۱] لقمان/سوره۳۱، آیه۱۲-۲۰.    
موعظه‌های حکیمانه‌ای از او به پسرش را بیان کرده است و همین امر سبب نامگذاری آن به لقمان است. در مجموع، این سوره پیام توحید، حکمت، معرفت و معاد را بیان، و فطرت بشر را مورد خطاب قرار می‌هد.

غرض این سوره ـ به طوری که آغاز و انجام آن، و نیز سیاق تمامی آیات آن اشاره می‌کند ـ دعوت به توحید و ایقان و ایمان به معاد، و عمل به کلیات شرایع دین است. از ابتدای سوره پیداست که در باره بعضی از مشرکان نازل شده، که مردم را از راه خدا و شنیدن قرآن، به وسیله تبلیغاتی دروغ جلوگیری نموده، می‌خواستند مساله خدا و دین را از یاد مردم ببرند، اتفاقا روایت وارده در تفسیر آیه و من الناس من یشتری لهو الحدیث... نیز همین را تایید می‌کند. پس این سوره نازل شد تا اصول عقاید و کلیات شرایع حق را بیان نماید، و در برابر احادیث سرگرم کننده آنان مقداری از داستان لقمان و مواعظش را ایراد کرده است
[۲] طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۲۰۹.    
.

گفته شده: این سوره ـ به شهادت سیاقی که آیات آن دارد ـ در مکه نازل شده؛ یکی از آیات بر جسته آن آیه ذلک بان الله هو الحق و ان ما یدعون من دونه هو الباطل... است
[۳] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۱-۴۳.    
.



۱. دارای ۳۴ آیه به عدد حجازی و ۳۳ آیه به عدد دیگر مکتب‌های تفسیری (عدد اخیر مشهور و صحیح تر است)، ۵۴۲ یا ۵۴۸ کلمه و ۲۱۱۰ یا ۲۱۷۱ حرف است.
۲. در ترتیب نزول، پنجاه و هفتمین و در ترتیب قرآن کریم سی و یکمین سوره است.
۳. پس از سوره صافات و پیش از سوره سبا در مکه نازل شد؛ مگر آیات ۲۷
[۴] لقمان/سوره۳۱، آیه۲۷.    
و ۲۹
[۵] لقمان/سوره۳۱، آیه۲۹.    
که مدنی است
[۶] زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۹۳.    
.
۴. از نظر کمیت، از سوره‌های مثانی و مقداری کمتر از یک حزب قرآن است.
۵. هفدهمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز شد.
۶. گفته‌اند آیه ۲۳
[۷] لقمان/سوره۳۱، آیه۲۳.    
آن نسخ شده است.
[۸] سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۴۵۲.    




۱. عظمت و هدایتگری قرآن برای مؤمنان؛
۲. نشانه‌های خدا در آفرینش؛
۳. سخنان حکیمانه لقمان؛
۴. معاد و احوال قیامت .
[۹] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۸۵.
[۱۰] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، ج۱۷، ص۵.    
[۱۲] هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷ -، شناخت سوره‌های قرآن، ص۲۹۳.
[۱۳] فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۳۷۰.    


۱. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۱۲-۲۰.    
۲. ↑ طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۲۰۹.    
۳. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۱-۴۳.    
۴. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۲۷.    
۵. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۲۹.    
۶. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۹۳.    
۷. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۲۳.    
۸. ↑ سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۴۵۲.    
۹. ↑ رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۸۵.
۱۰. ↑ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، ج۱۷، ص۵.    
۱۲. ↑ هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷ -، شناخت سوره‌های قرآن، ص۲۹۳.
۱۳. ↑ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۳۷۰.    


فرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «سوره لقمان».    



جعبه ابزار