• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سپاس‌گزاری از اهل‌بیت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


اطعام اهل بیت علیهم ‌السلام به نیازمندان، مورد سپاس از طرف خداوند در قرآن می باشد.


اطعام اهل بیت علیهم ‌السلام به نیازمندان، مورد سپاس از طرف خداوند در قرآن می باشد: «ویطعمون الطعام علی حبه مسکینا ویتیما واسیرا• ان هـذا کان لکم جزاء وکان سعیکم مشکورا» و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند به مسکین و یتیم و اسیر می‌دهند•این جزای شما است و سعی و تلاش شما مورد قدردانی است .
[۱] انسان/سوره۷۶، آیه۸.    
[۲] انسان/سوره۷۶، آیه۲۲.    

[۳] مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۱۰، ص۲۱۶.    
[۴] تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۵۲.    
[۵] ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲۰، ص۲۰۳.    
[۶] تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۷، ص۳۵۷.    
[۷] الدر المنثور، سیوطی، ج۸، ص۳۷۱.    


۱.۱ - معنای اسیر

و مراد از مسکین و یتیم معلوم است، و مراد از اسیر هم همان معنایی است که از این اسم به ذهن می‌رسد، یعنی کسی که از اهل دار الحرب گرفتار مسلمین شده باشد. و اما اینکه بعضی منظور از اسیر را مسلمان اسیر شده در دست کفار و یا محبوس و یا برده و یا زنان اسیر در دست مردان دانسته‌اند، ادعاهایی است بدون هیچ دلیل، و به خاطر اثبات آن خود را به زحمت انداخته‌اند.

آنچه تنبه بدان لازم است این است که سیاق این آیات سیاق داستان سرائی است، داستان مردمی از مؤ منین که قرآن نامشان را ابرار خوانده، و از پاره‌ای کارهایشان یعنی وفای به نذر و اطعام مسکین و یتیم و اسیرشان خبر داده، ایشان را می‌ستاید، و وعده جمیلشان می‌دهد.
معلوم می‌شود سبب نزول این آیات هم همین داستان بوده، و این داستان در خارج واقع شده نه اینکه بخواهد یک قصه فرضی را جعل کند، آنگاه آثار خوب آن را بر شمرده، و کسانی را که آنچنان عمل کنند وعده جمیل بدهد.

نکته دیگری که باید بدان توجه داشت این است که در این آیات یکی از سه طایفه‌ای که به وسیله ابرار اطعام شده‌اند اسیر دانسته، و این خود شاهد بر آن است که آیات در مدینه نازل شده، و داستان بعد از هجرت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و قوت یافتن اسلام، و غلبه مسلمین بر کفار و مشرکین اتفاق افتاده، نه قبل از آن.
[۸] ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲۰، ص۲۰۳.    


این برنامه منحصر به مسأله اطعام نیست که تمام اعمالشان مخلصانه و برای ذات پاک خداوند است و هیچ چشمداشتی به پاداش مردم و حتی تقدیر و تشکر آنها نیست، و اصولا در اسلام ارزش عمل به خلوص نیت است، و گرنه اعمالی که انگیزه‌های غیر الهی داشته باشد، خواه ریاکارانه باشد، و یا به خاطر هوای نفس ، و یا تشکر و قدردانی مردم، یا پاداش مادی، و هیچگونه ارزش معنوی و الهی ندارد.
[۹] تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۵۴.    

این جزای شما است و سعی و تلاش شما مورد قدردانی است: در این آیه شریفه دو احتمال هست، یکی اینکه حکایت خطابی باشد که از ناحیه خدای تعالی به هنگام پرداخت اجرشان به ایشان می‌شود. و احتمال دوم این است که جمله یقال لهم ( به ایشان گفته می‌شود) در تقدیر باشد.
و جمله «و کان سعیکم مشکورا» خود، انشای شکر در برابر مساعی مرضیه و اعمال مقبوله ایشان است، و خوشا به حالشان که با چه کلام پاکیزه‌ای خطاب می‌شوند.
[۱۰] ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲۰، ص۲۱۰.    
[۱۱] تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۷۳.    
[۱۲] تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۷، ص۳۶۴.    
[۱۳] مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۱۰، ص۲۲۳.    
[۱۴] الدر المنثور، سیوطی، ج۸، ص۳۷۷.    


۱. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۸.    
۲. ↑ انسان/سوره۷۶، آیه۲۲.    
۳. ↑ مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۱۰، ص۲۱۶.    
۴. ↑ تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۵۲.    
۵. ↑ ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲۰، ص۲۰۳.    
۶. ↑ تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۷، ص۳۵۷.    
۷. ↑ الدر المنثور، سیوطی، ج۸، ص۳۷۱.    
۸. ↑ ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲۰، ص۲۰۳.    
۹. ↑ تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۵۴.    
۱۰. ↑ ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۲۰، ص۲۱۰.    
۱۱. ↑ تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۳۷۳.    
۱۲. ↑ تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۷، ص۳۶۴.    
۱۳. ↑ مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۱۰، ص۲۲۳.    
۱۴. ↑ الدر المنثور، سیوطی، ج۸، ص۳۷۷.    


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «سپاس‌گزاری از اهل‌بیت».    



جعبه ابزار