شکست باطل (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

باطل در لغت، قرآن و حدیث، اسم فاعل از بطلان است و دارای مفهوم تقابلی «ضد حق» است.

---

شکست باطل و پیروزی حق، امری حتمی است.
«وقل جآء الحق وزهق البـطـل ان البـطـل کان زهوقا»؛ و بگو: «حق آمد، و باطل نابود شد؛ یقیناً باطل نابود شدنی است!»

---

خداوند به پیروزی حق و استقرار آن در زمین و شکست باطل و رخت بربستن آن نوید داده است.
«... کذلک یضرب الله الحق والبـطـل فاما الزبد فیذهب جفآء واما ما ینفع الناس فیمکث فی الارض...»؛ خداوند از آسمان آبی فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه‌ای به اندازه آنها سیلابی جاری شد؛ سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد؛ و از آنچه (در کوره‌ها،) برای به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگی، آتش روی آن روشن می‌کنند نیز کفهایی مانند آن به وجود می‌آید -خداوند، حق و باطل را چنین مثل می‌زند!- امّا کفها به بیرون پرتاب می‌شوند، ولی آنچه به مردم سود می‌رساند ( آب یا فلز خالص) در زمین می‌ماند؛ خداوند اینچنین مثال می‌زند!

---

خداوند، نابودکننده باطل و تثبیت کننده حق است.
«... ویمح الله البـطـل ویحق الحق بکلمـته...»؛ آیا می‌گویند: «او بر خدا دروغ بسته است»؟! در حالی که اگر خدا بخواهد بر قلب تو مُهر می‌نهد (و اگر خلاف بگوئی قدرت اظهار این آیات را از تو می‌گیرد) و باطل را محو می‌کند و حقّ را بفرمانش پابرجا می‌سازد؛ چرا که او از آنچه درون سینه‌هاست آگاه است.

---

پیروزی حق و شکست باطل، هدفی والاتر از رسیدن به ثروت دنیا و غنایم، در غزوه بدر بود.
«واذ یعدکم الله احدی الطآئفتین انها لکم وتودون ان غیر ذات الشوکة تکون لکم ویرید الله ان یحق الحق بکلمـته ویقطع دابر الکـفرین• لیحق الحق ویبطـل البـطـل... »؛ و (به یاد آرید) هنگامی را که خداوند به شما وعده داد که یکی از دو گروه (کاروان تجاری قریش ، یا لشکر مسلح آنها) نصیب شما خواهد بود؛ و شما دوست می‌داشتید که کاروان (غیر مسلح) برای شما باشد (و بر آن پیروز شوید)؛ ولی خداوند می‌خواهد حق را با کلمات خود تقویت، و ریشه کافران را قطع کند؛ (از این رو شما را بر خلاف میلتان با لشکر قریش درگیر ساخت، و آن پیروزی بزرگ نصیبتان شد.) تا حق را تثبیت کند، و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند.

---

شکست ناگهانی باطل، در شرایط غیر قابل انتظار است.
«بل نقذف بالحق علی البـطـل فیدمغه فاذا هو زاهق...»؛ بلکه ما حق را بر سر باطل می‌کوبیم تا آن را هلاک سازد؛ و این گونه، باطل محو و نابود می‌شود! امّا وای بر شما از توصیفی که (درباره خدا و هدف آفرینش ) می‌کنید! (از آمدن «اذا» ی فجائیه که معنای ناگهانی و به دور از انتظار بودن را می‌رساندبرداشت یاد شده استفاده می‌شود.)

---

پیروزی حق و شکست باطل ، جلوه‌ای از هدفداری نظام آفرینش است.
وما خلقنا السمآء والارض وما بینهما لـعبین• بل نقذف بالحق علی البـطـل فیدمغه فاذا هو زاهق...

---

غلبه موسی علیه‌السّلام بر جادوگران، نمودی از شکست باطل در مقابل حق است.
واوحینآ الی موسی ان الق عصاک فاذا هی تلقف ما یافکون• فوقع الحق وبطـل ما کانوا یعملون• فغلبوا هنالک وانقلبوا صـغرین.

---

نوید فتح حق و شکست باطل، از جانب خداوند به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و مؤمنان است.
بل نقذف بالحق علی البـطـل فیدمغه فاذا هو زاهق ولکم الویل مما تصفون.

---

نابودی باطل با شکست کافران می‌باشد.
«... ویرید الله ان یحق الحق بکلمـته ویقطع دابر الکـفرین• لیحق الحق ویبطـل البـطـل ولو کره المجرمون»؛ و (به یاد آرید) هنگامی را که خداوند به شما وعده داد که یکی از دو گروه (کاروان تجاری قریش، یا لشکر مسلح آنها) نصیب شما خواهد بود؛ و شما دوست می‌داشتید که کاروان (غیر مسلح) برای شما باشد (و بر آن پیروز شوید)؛ ولی خداوند می‌خواهد حق را با کلمات خود تقویت، و ریشه کافران را قطع کند؛ (از این رو شما را بر خلاف میلتان با لشکر قریش درگیر ساخت، و آن پیروزی بزرگ نصیبتان شد.) تا حق را تثبیت کند، و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند.

---

ظهور حق و به میدان آمدن آن، زمینه اضمحلال و شکست باطل است.
واوحینآ الی موسی ان الق عصاک فاذا هی تلقف ما یافکون• فوقع الحق وبطـل ما کانوا یعملون• فغلبوا هنالک وانقلبوا صـغرین.
«وقل جآء الحق وزهق البـطـل ان البـطـل کان زهوقا»؛ و بگو: «حق آمد، و باطل نابود شد؛ یقیناً باطل نابود شدنی است!»
بل نقذف بالحق علی البـطـل فیدمغه فاذا هو زاهق...
جهاد و مبارزه با باطل، زمینه ساز شکست آن می‌باشد.
«واذ یعدکم الله احدی الطآئفتین انها لکم وتودون ان غیر ذات الشوکة تکون لکم ویرید الله ان یحق الحق بکلمـته ویقطع دابر الکـفرین• لیحق الحق ویبطـل البـطـل ولو کره المجرمون»؛ و (به یاد آرید) هنگامی را که خداوند به شما وعده داد که یکی از دو گروه (کاروان تجاری قریش، یا لشکر مسلح آنها) نصیب شما خواهد بود؛ و شما دوست می‌داشتید که کاروان (غیر مسلح) برای شما باشد (و بر آن پیروز شوید)؛ ولی خداوند می‌خواهد حق را با کلمات خود تقویت، و ریشه کافران را قطع کند؛ (از این رو شما را بر خلاف میلتان با لشکر قریش درگیر ساخت، و آن پیروزی بزرگ نصیبتان شد.) تا حق را تثبیت کند، و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند.

---

اراده خداوند، منشا پیروزی حق و شکست باطل است.
«... ویرید الله ان یحق الحق بکلمـته ویقطع دابر الکـفرین• لیحق الحق ویبطـل البـطـل ولو کره المجرمون»؛ و (به یاد آرید) هنگامی را که خداوند به شما وعده داد که یکی از دو گروه (کاروان تجاری قریش ، یا لشکر مسلح آنها) نصیب شما خواهد بود؛ و شما دوست می‌داشتید که کاروان (غیر مسلح) برای شما باشد (و بر آن پیروز شوید)؛ ولی خداوند می‌خواهد حق را با کلمات خود تقویت، و ریشه کافران را قطع کند؛ (از این رو شما را بر خلاف میلتان با لشکر قریش درگیر ساخت، و آن پیروزی بزرگ نصیبتان شد.) تا حق را تثبیت کند، و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان کراهت داشته باشند.

---