• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شکست بنی نضیر (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



غفلت بنی نضیر از قدرت خدا و تکیه بر قدرت خویش، و ایجاد ترس و هراس در دلهای بنی نضیر، از سوی خداوند، و امدادهای خداوند به مسلمانان، از عوامل شکست بنی نضیر بود. و این شکست و تبعید بنی نضیر، امری دور از انتظار برای مسلمانان بود.




۱.۱ - شکست خارج از باور

شکست بنی نضیر با وجود دژهای مستحکم و غیرقابل نفوذ، خارج از باور آنان بود.
هو الذی اخرج الذین کفروا من اهل الکتـب من دیـرهم لاول الحشر ما ظننتم ان یخرجوا وظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله فاتـیهم الله من حیث لم یحتسبوا وقذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم وایدی المؤمنین... «او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانه هایشان بیرون راند! گمان نمی‌ کردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان می‌ کردند که دژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع می‌ شود اما خداوند از آنجا که گمان نمی‌ کردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونه ‌ای که خانه ‌های خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران می‌ کردند پس عبرت بگیرید‌ای صاحبان چشم!»

۱.۱.۱ - عدم احتمال شکست

ما ظننتم ان یخرجوا" یعنی: هیچ احتمال نمی‌ دادید که دست از وطن خود کشیده بیرون روند، چون شما از این قبیله قوت و شدت و نیرومندی سابقه داشتید. " و ظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله" خود آنها هم هرگز چنین احتمالی نمی‌ دادند، آنها پیش خود فکر می‌ کردند قلعه ‌های محکمشان نمی‌ گذارد خدا آسیبشان برساند، و ما دام که در آن قلعه ‌ها متحصن هستند، مسلمانان بر آنان غلبه نمی‌ یابند.

۱.۲ - شکست دور از انتظار

شکست و تبعید بنی نضیر، امری دشوار و دور از انتظار برای مسلمانان بود.
هو الذی اخرج الذین کفروا من اهل الکتـب من دیـرهم لاول الحشر ما ظننتم ان یخرجوا وظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله فاتـیهم الله من حیث لم یحتسبوا وقذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم وایدی المؤمنین... «او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانه هایشان بیرون راند! گمان نمی‌ کردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان می‌ کردند که دژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع می‌ شود اما خداوند از آنجا که گمان نمی‌ کردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونه ‌ای که خانه ‌های خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران می‌ کردند پس عبرت بگیرید‌ای صاحبان چشم



۲.۱ - امدادهای خدا

امدادهای خداوند به مسلمانان، از عوامل شکست بنی نضیر بود.
هو الذی اخرج الذین کفروا من اهل الکتـب من دیـرهم لاول الحشر ما ظننتم ان یخرجوا وظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله فاتـیهم الله من حیث لم یحتسبوا وقذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم وایدی المؤمنین... «او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانه هایشان بیرون راند! گمان نمی‌ کردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان می‌ کردند که دژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع می‌ شود اما خداوند از آنجا که گمان نمی‌ کردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونه ‌ای که خانه ‌های خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران می‌ کردند پس عبرت بگیرید‌ای صاحبان چشم!»

۲.۲ - ترس

ایجاد ترس و هراس در دلهای بنی نضیر، از سوی خداوند، علت شکست آنان بود.
هو الذی اخرج الذین کفروا من اهل الکتـب من دیـرهم لاول الحشر ما ظننتم ان یخرجوا وظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله فاتـیهم الله من حیث لم یحتسبوا وقذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم وایدی المؤمنین فاعتبروا یـاولی الابصـر. «او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانه هایشان بیرون راند! گمان نمی‌ کردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان می‌ کردند که دژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع می‌ شود اما خداوند از آنجا که گمان نمی‌ کردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونه ‌ای که خانه ‌های خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران می‌ کردند پس عبرت بگیرید‌ای صاحبان چشم!»

۲.۳ - غفلت

غفلت بنی نضیر از قدرت خدا و تکیه بر قدرت خویش، عامل شکست آنان در جنگ با مسلمانان بود.
هو الذی اخرج الذین کفروا من اهل الکتـب من دیـرهم لاول الحشر ما ظننتم ان یخرجوا وظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله فاتـیهم الله من حیث لم یحتسبوا وقذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم وایدی المؤمنین فاعتبروا یـاولی الابصـر. «او کسی است که کافران اهل کتاب را در نخستین برخورد (با مسلمانان) از خانه هایشان بیرون راند! گمان نمی‌ کردید آنان خارج شوند، و خودشان نیز گمان می‌ کردند که دژهای محکمشان آنها را از عذاب الهی مانع می‌ شود اما خداوند از آنجا که گمان نمی‌ کردند به سراغشان آمد و در دلهایشان ترس و وحشت افکند، بگونه ‌ای که خانه ‌های خود را با دست خویش و با دست مؤمنان ویران می‌ کردند پس عبرت بگیرید‌ای صاحبان چشم!»

۲.۳.۱ - غرور بنی نضیر

شما هرگز گمان نمی‌ کردید که آنها از این دیار خارج شوند و آنها نیز گمان داشتند که دژهای محکمشان از شکست آنها و عذاب الهی مانع می‌ شود" (ما ظننتم ان یخرجوا و ظنوا انهم مانعتهم حصونهم من الله).
آنها چنان مغرور و از خود راضی بودند که تکیه گاهشان دژهای نیرومند و قدرت ظاهریشان بود، این تعبیر آیه نشان می‌ دهد که یهود بنی نضیر در مدینه از امکانات وسیع و تجهیزات فراوانی بهره مند بودند، به گونه ‌ای که نه خودشان باور می‌ کردند به این آسانی مغلوب شوند و نه دیگران، ولی از آنجا که خدا می‌ خواست به همه روشن سازد که چیزی در برابر اراده او قدرت مقاومت ندارد حتی بدون آنکه جنگی رخ دهد آنها را از آن سرزمین بیرون راند!


۱. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۲. ترجمه المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۹، ص، ۳۴۹.    
۳. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۴. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۵. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۶. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۷. تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج۲۳، ص، ۴۸۹.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «شکست بنی نضیر».    



جعبه ابزار