• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ظان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شخصی که در نفسش حالت ظن به چیزی پیدا شده است ظان نامیده می‌شود.




ظان، به شخصى اطلاق می‌شود که در نفسش نسبت به چیزى حالت ظن پدید آمده است.



در اصول فقه ظان به مکلفى گفته می‌شود که از راه‌ها و ادله شرعی، به حکم یا موضوع ظن پیدا کرده است.



وقتى مکلفى به اجمال، متوجه می‌شود که یک موضوع در اسلام داراى حکمى است، وظیفه دارد از حکم واقعى آن جست و جو و تحقیق نماید، حال پس از آن، یا به حکم شرعى واقعی، قطع پیدا می‌کند که به او " قاطع " گفته می‌شود و قطع او برایش حجت است، و یا ظن پیدا می‌کند که به او " ظان " اطلاق می‌گردد، و یا در حکم واقعى دچار شک می‌گردد که به او " شاک " می‌گویند.




۴.۱ - در صورت انفتاح باب علمی


در صورت انفتاح باب علمى و حجیت ظن خاص، اگر ظن او به حکم شرعى از راه هاى معتبر ( امارات معتبر ) به دست آمده باشد، این ظن، در حق او حجت است؛ اما اگر ظن، از راه هاى غیر معتبر، مثل قیاس، به دست آمده باشد، حکم شک را دارد و باید به وظیفه شاک عمل نماید .

۴.۲ - در صورت انسداد باب علمی


و در صورت انسداد باب علم و علمى و حجیت ظن مطلق، هر ظنى از هر راهى براى او پدید آید، حجت است، مگر این که از ظنونى باشد که از تمسک به آن نهى شده است، مثل : ظن خاص حاصل از قیاس .



خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، ج۲، ص۳۴.    
محمدی، علی، شرح رسائل، ج۱، ص۶.



مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی    




جعبه ابزار