ظن به واقع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ظن به
احکام شرعی، ظن به واقع گفته می‌شود.
ظن به واقع، مقابل
ظن به طریق، و به معنای ظن به خود واقع ـ
احکام واقعی ـ است؛ به بیان دیگر، به
ظن، از این لحاظ که طریق به واقع است، نظر نمی شود، بلکه ارزش آن در کشف از واقع است.
اصطلاح "ظن به واقع" و "ظن به طریق" در بحث
انسداد باب علم مطرح است؛ به این بیان که بر فرض تمام بودن "
مقدمات انسداد " این بحث پیش می آید که آیا نتیجه مقدمات انسداد،
حجیت ظن به واقع ـ
حکم واقعی ـ است یا حجیت ظن به طریق و اسبابی که تعبداً
مکلف را به واقع می رساند، و یا هر دو.
در صورتی که نتیجه
مقدمات دلیل انسداد، حجیت ظن به واقع باشد، اگر عادلی ـ از راه
خبر واحد که حجیت آن ظنی است ـ از
حرمت یا
وجوب چیزی خبر داد، این خبر در صورتی حجت است که مکلف، به
حکم وجوب یا حرمت ظن پیدا کند، ولی اگر فقط به حجیت خبر واحد
عادل ظن پیدا کرد ولی ظن به حکم برای او حاصل نشد چنین ظنی اعتبار ندارد.
جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۴، ص۶۱۳.
آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول المحشی، ج۳، ص۴۱۳.
نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۳، ص۲۹۳-۲۹۵ .
نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۲، ص۱۴۲.
انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، ج۱، ص۲۱۲.
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۴۰۹.
مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۲، ص۴۷۸.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
