عوامل استدراج (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استدراج به معنای مهلت دادن، که یکی از قوانین
خدا برای
عذاب گنه‌کاران می‌باشد، در این مقاله به عوامل استدراج اشاره می‌شود.
گرفتار شدن
منافقان به
استدراج و افزایش تحیر و طغیان، به سبب
استهزای مؤمنان:
واذا لقوا الذین ءامنوا قالوا ءامنا واذا خلوا الی شیـطینهم قالوا انا معکم انما نحن مستهزءون
الله یستهزئ بهم ویمدهم فی طغیـنهم یعمهون.
(برخی «یمدهم» را در
آیه به املاء و مهلت دادن،
تفسیر کرده‌اند.
ابتلای کافران به هلاکت و کیفر استدراج، بر اثر استهزای
پیامبران:
ولقد استهزئ برسل من قبلک فاملیت للذین کفروا ثم اخذتهم فکیف کان عقاب.
تکذیب آیات الهی، سبب ابتلا به
عذاب استدراج:
والذین کذبوا بـایـتنا سنستدرجهم من حیث لایعلمون
واملی لهم ان کیدی متین
فذرنی ومن یکذب بهـذا الحدیث سنستدرجهم من حیث لایعلمون
واملی لهم ان کیدی متین.
ظلم و ستم پیشگی پیشینیان، از عوامل گرفتار شدن آنان به عذاب استدراج:
وکاین من قریة املیت لها وهی ظالمة ثم اخذتها والی المصیر.
ظلم انسانها، باعث مهلت یافتن آنان در
دنیا جهت مبتلا شدن به
عذاب اخروی:
ولاتحسبن الله غـفلا عما یعمل الظـلمون انما یؤخرهم لیوم تشخص فیه الابصـر
مهطعین مقنعی رءوسهم لایرتد الیهم طرفهم وافـدتهم هواء.
رواج
فسق در جامعه، عامل گرفتاری آن به عذاب دنیوی:
واذا اردنآ ان نهلک قریة امرنا مترفیها ففسقوا فیها فحق علیها القول فدمرنـها تدمیرا.
کفرورزی، از عوامل استدراج و ابتلا به عذاب اخروی:
واذ قال ابرهیم رب اجعل هـذا بلدا ءامنا وارزق اهله من الثمرت من ءامن منهم بالله والیوم الاخر قال ومن کفر فامتعه قلیلا ثم اضطره الی عذاب النار وبئس المصیر.
ولایحسبن الذین کفروا انما نملی لهم خیر لانفسهم انما نملی لهم لیزدادوا اثما ولهم عذاب مهین.
لایغرنک تقلب الذین کفروا فی البلـد
متـع قلیل ثم ماویهم جهنم وبئس المهاد.
ربما یود الذین کفروا لو کانوا مسلمین
ذرهم یاکلوا ویتمتعوا ویلههم الامل فسوف یعلمون.
لایؤمنون به حتی یروا العذاب الالیم
افرءیت ان متعنـهم سنین
ثم جاءهم ما کانوا یوعدون.
ومن کفر فلایحزنک کفره الینا مرجعهم فننبئهم بما عملوا ان الله علیم بذات الصدور
نمتعهم قلیلا ثم نضطرهم الی عذاب غلیظ
او تقول حین تری العذاب لو ان لی کرة فاکون من المحسنین.
کفر و انکار
حق، سبب گرفتار شدن به کیفر
استدراج:
ولو یعجل الله للناس الشر استعجالهم بالخیر لقضی الیهم اجلهم فنذر الذین لایرجون لقآءنا فی طغیـنهم یعمهون.
ولقد استهزئ برسل من قبلک فاملیت للذین کفروا ثم اخذتهم فکیف کان عقاب.
و اصحـب مدین و کذب موسی فاملیت للکـفرین ثم اخذتهم فکیف کان نکیر.
کفران نعمت، باعث مهلت یافتن در
دنیا و مبتلا شدن به عذاب در
آخرت:
ثم اذا کشف الضر عنکم اذا فریق منکم بربهم یشرکون
لیکفروا بمآ ءاتینـهم فتمتعوا فسوف تعلمون.
لیکفروا بما ءاتینـهم ولیتمتعوا فسوف یعلمون.
لیکفروا بما ءاتینـهم فتمتعوا فسوف تعلمون.
گمراهی و
ضلالت انسان، باعث ابتلای وی به مهلت یافتن در
زندگی و عذاب شدن پس از آن:
قل من کان فی الضلــلة فلیمدد له الرحمـن مدا حتی اذا راوا ما یوعدون اما العذاب واما الساعة فسیعلمون من هو شر مکانا واضعف جندا.
ابتلای جوامع و انسانها به هلاکت و عذاب استدراج، بر اثر جرم و
گناه:
وکذلک جعلنا فی کل قریة اکـبر مجرمیها لیمکروا فیها وما یمکرون الا بانفسهم وما یشعرون
واذا جآءتهم ءایة قالوا لن نؤمن حتی نؤتی مثل مآ اوتی رسل الله الله اعلم حیث یجعل رسالته سیصیب الذین اجرموا صغار عند الله وعذاب شدید بما کانوا یمکرون.
واذا اردنآ ان نهلک قریة امرنا مترفیها ففسقوا فیها فحق علیها القول فدمرنـها تدمیرا
وکم اهلکنا من القرون من بعد نوح وکفی بربک بذنوب عباده خبیرا بصیرا.
خدعه و نیرنگ انسانها برای ارتکاب هرگونه گناه و جرم، سبب گرفتار شدن آنان به عذاب استدراج:
وکذلک جعلنا فی کل قریة اکـبر مجرمیها لیمکروا فیها وما یمکرون الا بانفسهم وما یشعرون
واذا جآءتهم ءایة قالوا لن نؤمن حتی نؤتی مثل مآ اوتی رسل الله الله اعلم حیث یجعل رسالته سیصیب الذین اجرموا صغار عند الله وعذاب شدید بما کانوا یمکرون.
نقشه خدعه آمیز
ولید بن مغیره برای انکار
قرآن، سبب ابتلای وی به عذاب استدراج:
ذرنی ومن خلقت وحیدا
وجعلت له مالا ممدودا
وبنین شهودا
ومهدت له تمهیدا
سارهقه صعودا
انه فکر وقدر.
(شان نزول این آیات، در مورد «ولیدبن مغیره» است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «عوامل استدراج».
