عَلَقَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَلَقَة:
(ثُمَّ خَلَقْنا النُّطْفَةَ عَلَقَةً) عَلَق: به معنى «خون بسته» (مادّه تكون انسان) است.
اين آيه به مراحل شگفت‌آور سير نطفه در رحم مادر و چهره‌هاى گوناگون خلقت اشاره مى‌كند و مى‌فرمايد:
«سپس ما نطفه را به صورت خون بسته‌اى درآورديم و بعد اين خون بسته را به مضغه كه شبيه گوشت جويده است تبديل كرديم و بعد آن را به صورت استخوان درآورديم و از آن پس بر استخوان‌ها گوشت پوشانديم...»
اين چهار مرحله متفاوت كه به اضافه مرحله نطفه بودن، مراحل پنجگانه‌اى را تشكيل مى‌دهد هركدام براى خود عالم عجيبى دارد، مملو از شگفتی‌ها كه در علم جنين‌شناسى امروز دقيقا مورد بررسى قرار گرفته و پيرامون آن كتاب‌ها نوشته‌اند، ولى روزى كه قرآن از اين مراحل مختلف خلقت جنينى انسان و شگفتی‌هاى آن سخن مى‌گفت، اثرى از اين علم و دانش نبود.
آفرين بر اين قدرت‌نمايى بى‌نظير كه در ظلمتكده رحم اين چنين تصوير بديعى با اين همه عجايب و شگفتی‌ها بر قطره آبى نقش مى‌زند، آفرين بر آن علم و حكمتى كه اين همه استعداد و لياقت و شايستگى را در چنين موجود ناچيزى ايجاد مى‌كند، آفرين بر او و بر خلقت بى‌نظيرش.
به موردی از کاربرد
عَلَقَة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(ثُمَّ خَلَقْنا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنا الْمُضْغَةَ عِظامًا فَكَسوْنا الْعِظامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْناهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقينَ) (سپس نطفه را به صورت علقه (خون بسته) و علقه را به صورت مضغه (چيزى شبيه گوشت جويده شده) و مضغه را به صورت استخوان‌هايى درآورديم و بر استخوان‌ها گوشت پوشانديم؛ سپس آن را آفرينش تازه‌اى بخشيديم؛ پس بزرگ و پر بركت است خدايى كه بهترين آفرينندگان است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه علقة به معناى قطعه‌اى خون خشكيده است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «عَلَقَة»، ج۳، ص۲۱۶.
