• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فاشیسم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



فاشیسم نام مسلک و مکتب سیاسی و طرز حکومتی است که در فاصله جنگ جهانی اول و دوم در آلمان و ایتالیا حکمفرما بود و به طریق استبداد و دیکتاتوری فرمانروایی می‌کرد.



واژه فاشیسم «Fascism» نام نهضت یا حرکتی است که نخستین بار به وسیله موسولینی دیکتاتور ایتالیا در سال‌های ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۳ در آن کشور به وجود آمد و جریان‌های مشابهی مانند نازیسم در آلمان و فلانژیسم در اسپانیا به دنبال آن در همین خط سیر فکری به وجود آمدند. فاشیسم از کلمه «Fasces» گرفته شده و آن علامتی است به شکل تبر که بر روی پرچم‌های فرمانروایان قدیم رومی نقش بسته و سمبل قدرت آنها بود. فاشیسم پیش از اینکه یک فلسفه یا ایدئولوژی سیاسی باشد، یک روش حکومت است که بر سه اصل حکومت فردی، قدرت و حاکمیت دولت و ناسیونالیسم افراطی استوار است. در حکومت‌های فاشیستی فردی که در راس حکومت قرار می‌گیرد ما فوق قانون است. در حکومت‌های فاشیستی سازمان دولت با تکیه بر قدرت نظامی و گروه‌های فشار سیاسی و وسائل تبلیغاتی که در اختیار دولت است آزادی‌های فردی را محدود می‌سازد و هرگونه حرکت مخالفی را سرکوب می‌کند.
[۱] طلوعی، محمود، فرهنگ جامع سیاسی، ص۶۲۵.
[۲] آشوری، داریوش، دانشنامه سیاسی، ص۲۳۴.



ویژگی‌های فاشیسم عبارتند از: ۱ـ عدم اعتماد به عقل ۲ـ انکار اصل اساسی مساوات بشری ۳ـ نظام رفتاری مبتنی بر دروغ و خشونت ۴ـ سیستم تک حزبی و حکومت توسط عده‌ای نخبه و اعمال قدرت نامحدود ۵ـ نژادپرستی و ناسیونالیسم افراطی ۶ـ ضدیت با حقوق و نظام بین‌المللی ۷ـ تقدیس رهبر تا حد ممکن ۸ـ مخالفت با دموکراسی لیبرالیسم و سوسیالیسم ۹ـ اعتقاد شدید به قهرمان پرستی (هیروئیسم» و رزمجویی (میلیتاریسم) در مقایسه حاکمیت اسلامی با فاشیسم شاید از این جهت که فاشیسم، هم مدعی طرفداری از محرومان و هم قائل به تقدس رهبری و مردمی بودن رهبر است شباهتی را به نظر آورد.


اما آنچه شالوده فاشیسم است، و در ویژگی‌های فوق تبلور یافته، هرگز در شکل نظام اسلامی راه ندارد چرا که مبنای تقدس به تنهایی مشابه‌تر را نمی‌رساند و مخالفت امام و ولی فقیه با نظام حقوق بین‌الملل مخالفتی مقطعی و در مقابل سلطه و سیطره اقمار جهانی بر سازمان‌های بین‌المللی بوده است. به علاوه ولی فقیه همیشه در چارچوب قوانین و مقررات اسلامی و مصلحت جامعه اسلامی عمل می‌نماید و هیچ گونه نظرات شخصی ناشی از جاه‌طلبی، احساس غرور و قدرت و... در او راه ندارد. در حکومت اسلامی یکی از منابع استنباط احکام اسلامی عقل بوده، همه مردم حتی ولی فقیه به صورت مساوی در برابر قانون مسئولند و هیچ قوم و ملتی بر سایر اقوام امتیاز و برتری ندارد و تنها ملاک امتیاز تقوا می‌باشد. اخلاق و رعایت اصول انسانی و ارزش‌های الهی جایگاه ویژه‌ای در برخورد با سایر ملت‌ها، حتی طبیعت دارد. بنابر توضیحات داده شده در مورد تفاوت‌های نظام فاشیس با نظام اسلامی و حکومت ولی فقیه، مشخص می‌شود که اطلاق اصطلاح فاشیسم به حکومت دینی ناشی از تبلیغات گسترده دشمنان نظام اسلامی در خارج و ایادی آنان در داخل، در جهت مشوه جلوه‌دادن چهره حکومت دینی می‌باشد که این امر نشان‌دهنده شکست آنان در مقابله تئوریکی، فکری و‌ اندیشه‌ای و در صحنه‌های عملی می‌باشد.
[۳] قاضی‌زاده، کاظم،‌ اندیشه‌های فقهی سیاسی امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ص۱۴۵.



۱. طلوعی، محمود، فرهنگ جامع سیاسی، ص۶۲۵.
۲. آشوری، داریوش، دانشنامه سیاسی، ص۲۳۴.
۳. قاضی‌زاده، کاظم،‌ اندیشه‌های فقهی سیاسی امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه)، ص۱۴۵.



اداره مشاوره و پاسخ نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري، برگرفته از مقاله «فاشیسم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۲۲.    



جعبه ابزار